5 września, podczas odbywającego się w Kielcach XXXI Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego, Agencja Uzbrojenia podpisała pakiet umów dotyczących zakupu bądź potencjalnego zakupu uzbrojenia i sprzętu dla Sił Zbrojnych RP. Publicznie zatwierdził je swym podpisem minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, w obecności Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Druga faza programu Wisła

Pierwsze trzy umowy, zawarte z administracją Stanów Zjednoczonych w ramach programu Foreign Military Sales, dotyczą pozyskania poszczególnych elementów trzech dywizjonów (sześciu baterii, czyli 12 jednostek ogniowych) rakietowego systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej Patriot/IBCS w ramach realizacji drugiej fazy programu zestawu rakietowego obrony powietrznej średniego zasięgu (ZROP-SZ) Wisła. Ich łączna wartość wynosi 9,3 mld USD netto.

Pierwsza z nich dotyczy dostawy w latach 2026-2029 12 wielofunkcyjnych stacji radiolokacyjnych RTX GhostEye LTAMDS (Lower Tier Air and Missile Defense Sensor) o polu obserwacji 360°. Jej wartość wynosi 3,7 mld USD netto (15,5 mln PLN netto/ponad 19 mln PLN brutto). Polska, podobnie jak w przypadku systemu IBCS w ramach pierwszej fazy Wisły, będzie pierwszym zagranicznym użytkownikiem radarów GhostEye. Część ich zespołów dostarczą polskie firmy skupione w konsorcjum PGZ-WISŁA, one będą także odpowiadać za serwis sprzętu.

W skład zamówionych za pośrednictwem programu FMS elementów systemu Patriot/IBCS drugiej fazy programu Wisła znajdą się stacje radiolokacyjne GhostEye. Fot. Raytheon

Druga określa warunki dostawy 48 wyrzutni M903. Mają one zostać dostarczone w latach w latach 2026-2029 i kosztować 1,2 mld USD netto (ok. 5 mld PLN netto/ok.6,1 mld PLN brutto). Część ich elementów elektronicznych i mechanicznych dostarczą na mocy umów komercyjnych z amerykańskimi producentami przedsiębiorstwa polskiego przemysłu obronnego (m.in. Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A., Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A., Teldat Sp. z o.o. sp. k), a za ich ostateczny montaż (w tym produkcję podwozi i innych elementów mechanicznych oraz elektrycznych) będzie odpowiadać Huta Stalowa Wola S.A.

Trzecia dotyczy zakupu „niezbędnego zapasu” pocisków kierowanych Lockheed Martin PAC-3MSE. Także one mają zostać dostarczone w latach 2026-2029, a ich koszt wyniesie 4,4 mld USD netto (18,4 mld PLN netto/ok. 22,5 mld PLN brutto). Część ich elementów także powstanie w polskich firmach (m.in. WZE S.A.), tym razem na mocy umów offsetowych. Dokładnej liczby pocisków nie podano, ale opublikowana 28 maja br. zgoda na sprzedaż kolejnych elementów systemu Patriot Polsce mówiła o liczbie „do 644 pocisków”. Warto także przypomnieć, że wówczas pakiet wyceniono na 15 mld USD, a zatem koszt udało się w toku negocjacji znacząco zredukować.

W skład każdego dywizjonu wejdą dwie baterie ogniowe, a te będą składać się z dwóch jednostek ogniowych. Te będą podstawową jednostką organizacyjną systemu Patriot/IBCS i w ich skład wejdzie jeden radar GhostEye i cztery wyrzutnie M903, każda umożliwiająca zamontowanie do 12 pojemników transportowo-startowych (sześć tzw. dwupaków) z pociskami PAC-3MSE.

To bynajmniej nie wszystkie elementy systemu Patriot/IBCS, które Polska zakupi w Stanach Zjednoczonych w ramach programu FMS. Kolejne dotyczyć będą dostaw elementów systemów dowodzenia Northrop Grumman IBCS (Integrated Battle Command System), zapewne nie tylko do drugiej fazy Wisły, ale także programu Narew. Także w ich produkcji uczestniczyć będą polskie firmy.

Ministerstwo Obrony Narodowej zawrze także pakiet umów z polskimi producentami elementów Wisły: wszystkich podwozi (Jelcz Sp. z o.o.) i przyczep (Jelcz Sp.  zo.o., HSW S.A. Oddział Autosan w Sanoku), stacji radiolokacyjnych P-18PL i SPL (PCL/PET, PIT-RADWAR S.A.), mobilnych węzłów łączności (Wojskowe Zakłady Łączności nr 1 S.A.), kabin dowodzenia systemu IBCS (Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A., WZE S.A., WZŁ Nr 1 S.A.), a także systemu maskowania i pozoracji (Miranda Sp. z o.o., LUBAWA S.A., Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej).

Przypomnijmy, że zawarcie umów LOA z rządem Stanów Zjednoczonych było możliwe dzięki podpisaniu 25 sierpnia br. umów offsetowych z firmami  Lockheed Martin Global Inc. i Raytheon Company o wartości ok. 1 mld PLN, obejmujących łącznie 13 zobowiązań.

Wszystkie dywizjony systemu Wisła zakupione w ramach pierwszej (jeden) i drugiej  (trzy) fazy programu, wejdą w skład czterech brygad rakietowych obrony powietrznej Sił Powietrznych (poza 3. BR OP, docelowo sformowane zostaną trzy nowe, które otrzymają także systemy Narew i Pilica+).

Pierwsza faza Wisły, a więc dostawa m.in. czterech sektorowych stacji radiolokacyjnych Raytheon AN/MPQ-65, 16 wyrzutni M903 i 219 pocisków PAC-3 MSE, sześciu stanowisk EOC systemu IBCS oraz 12 stacji łączności IFCN systemu IBCS, a także pakietu szkoleniowego została zapoczątkowana 28 marca 2018 r., kiedy podpisany został pakiet pięciu umów LOA. Koszt „amerykańskiej” części transakcji wyniósł 4,63 mld USD netto (niespełna 16 mld PLN netto/ok.19,7 mld PLN brutto wg ówczesnego kursu). Ich dostawy zakończą się w bieżącym roku ‒ proces integracji i testów SICO (System Integration and Check-Out) ostatnich dostarczonych elementów zakończy się w październiku. Pierwszym pododdziałem przezbrojonym w system Wisła jest 37. dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej z Sochaczewa 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej z dowództwem w Sochaczewie.

Kolejne umowy wykonawcze w ramach programu Narew

Dwie zawarte 5 września umowy wykonawcze z konsorcjum PGZ-NAREW (Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. (lider), Huta Stalowa Wola S.A., Jelcz Sp. z o.o., MESKO S.A., OBR CTM S.A., PCO S.A., PIT-RADWAR S.A., WZŁ Nr 1 S.A., WZU S.A., WZE S.A. i ZM „Tarnów” S.A.) wynikają z umowy ramowej z 7 września 2021 r. i dotyczą dostawy kluczowych elementów 23 baterii (46 jednostek ogniowych) zestawu rakietowego obrony powietrznej krótkiego zasięgu (ZROP-KZ) Narew. Ich sumaryczna wartość to ok. 54 mld PLN brutto, a strategicznym partnerem konsorcjum polskich firm i dostawcą technologii będzie firma MBDA UK Ltd. W ramach pierwszej z nich, o wartości ok. 24,8 mld PLN brutto, zakupionych zostanie „ponad tysiąc” pocisków kierowanych CAMM-ER. Umowa obejmuje również transfer technologii zapewniający możliwość produkcji pocisków w Polsce, a także pakiet szkoleniowy i logistyczny.

W ramach dwóch umów wykonawczych związanych z programem Narew konsorcjum PGZ-NAREW, wraz ze swym strategicznym partnerem MBDA UK, dostarczy m.in. „ponad 1000” pocisków kierowanych CAMM-ER. Rys. MBDA

Druga umowa ma wartość 29,2 mld PLN brutto i określa warunki dostawy 138 wyrzutni iLauncher wraz z podwoziami, dostosowanych do odpalania pocisków CAMM-ER, a także przystosowanych do współpracy z systemem dowodzenia IBCS. Wyrzutnie zostaną wyprodukowane w Polsce dzięki transferowi technologii firmy MBDA UK.

W skład każdej baterii wejdą dwie jednostki ogniowe – każda z trzema wyrzutniami iLauncher dostosowanymi do montażu pojemników transportowo-startowych pocisków rodziny CAMM (po osiem CAMM i CAMM-ER, w perspektywie czterech CAMM-MR).

Obydwie umowy zakładają czas realizacji dostaw zestawów bateryjnych na lata 2027-2035.

Kolejne umowy wykonawcze dotyczyć będą m.in.: stacji radiolokacyjnych P-18PL i SPL (PET/PCL) szczebla baterii, wielofunkcyjnych stacji radiolokacyjnych Sajna (szczebel jednostki ogniowej), kabin operacyjnych, kabin kierowania walką, mobilnych węzłów łączności, sensorów optoelektronicznych na rozkładanych masztach, pojazdów transportowo-załadowczych rakiet i innych pojazdów specjalnych, systemu maskowania i pozoracji.

Baterie systemu Narew wejdą w skład czterech brygad rakietowych obrony powietrznej Sił Powietrznych, a pociski CAMM-ER także do jednostki ognia trzech fregat wielozadaniowych Miecznik.

Pierwsza umowa wykonawcza z konsorcjum PGZ-NAREW w ramach programu Narew została zawarta 30 listopada 2021 r. i dotyczyła usługi zarządzania projektem i integracji komponentów. Jej wartość wyniosła 18 mln PLN brutto.

Za drugą uznaje się, podpisaną 14 kwietnia 2022 r., umowy dostawy w latach 2022-2023 dwóch jednostek ogniowych pomostowej wersji ZROP-KZ, określanej jako „mała Narew” o wartości 1,65 mld PLN brutto. Dostawę pierwszej zrealizowano w ubiegłym roku, otrzymał ją 18. pułk przeciwlotniczy z Zamościa-Sitańca 18. Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Siedlcach, elementy drugiej są obecnie dostarczane 15. pułkowi przeciwlotniczemu z Gołdapi 16. Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Olsztynie.

Stanowiska dowodzenia do systemów Pilica+

Ostatnia umowa pakietu dotycząca modernizacji naziemnego systemu obrony przeciwlotniczej jest związana z dostawą zestawów rakietowo-artyleryjskiego (ZRA) Pilica+. Zawarta została z konsorcjum PGZ-PILICA+ (Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. (lider), ZM „Tarnów” S.A., PIT-RADWAR S.A., PCO S.A., Jelcz Sp. z o.o., MESKO S.A., OBR CTM S.A., WZU S.A. i WZE S.A.), a jej przedmiotem jest dostawa w latach 2025-2029 22 zautomatyzowanych stanowisk dowodzenia (ZSD) Zenit MP+. Wartość umowy wynosi ok. 650 mln PLN brutto. Przedmiotem dostawy są także pakiety szkoleniowy i serwisowy oraz dokumentacja techniczna.

Do systemu ZRA Pilica+ polski przemysł obronny dostarczy 22 zautomatyzowane stanowiska dowodzenia (ZSD) Zenit MP+. Fot. Andrzej Kiński

ZSD Zenit-MP+ zostało opracowane na bazie stanowiska Zenit-M do systemu „mała Narew” i uwzględnia strukturę oraz funkcjonalności baterii ZRA Pilica+, który obejmuje: dwie wyrzutnie rakietowe iLauncher z pociskami kierowanymi CAMM, zdolną do przerzutu stację radiolokacyjną (ZDPSR) Bystra i istniejące elementy przeciwlotniczych systemów rakietowo-artyleryjskich (PSR-A) Pilica (stanowisko dowodzenia, radar krótkiego zasięgu SRL-97, sześć jednostek ogniowych ZUR-23-2SP Jodek-SP wraz z ciągnikami artyleryjskimi, podsystem łączności oraz pojazdy amunicyjne i pojazdy transportowe). W dalszej kolejności w skład Pilicy+ wejdą 35 mm armaty przeciwlotnicze z amunicją programowalną i system przeznaczony do zwalczania bezzałogowych statków powietrznych.

Budowę systemu Pilica+ zapoczątkowała umowa ramowa z 4 października 2022 r.,  pierwszą umowę wykonawczą związaną z nim bezpośrednio ‒ na dostawę w latach 2026-2028 22 ZDPSR Bystra o wartości 1,1 mld PLN brutto ‒ zawarto 29 marca 2023 r. Niespełna miesiąc  później, bo 28 kwietnia br., podpisana została umowa z firmą MBDA UK Ltd. na dostawę 38 wyrzutni iLauncher i zunifikowanie do standardu Pilica+ sześciu wyrzutni dostarczonych w ramach programu „mała Narew”, a także „kilkuset” pocisków kierowanych CAMM w latach 2025-2029. Wartość umowy wyniosła ok. 1,9 mld GBP netto (ok. 10 mld PLN netto/ok. 12,3 mld PLN brutto). Tego samego dnia zawarto umowę z konsorcjum PGZ-PILICA+ na zakup w latach 2025-2029 16 baterii systemu PSR-A Pilica+ i ujednolicenie standardu sześciu obecnie dostarczanych w ramach umowy z 24 listopada 2016 r. Wartość tej umowy to ok. 3 mld PLN brutto.

Zakup sprzętu dwóch Morskich Jednostek Rakietowych

Kolejna umowa dotyczy zakupu elementów do ukompletowania dwóch kolejnych Morskich Jednostek Rakietowych (MJR) Marynarki Wojennej. Zawarta została z firmą Kongsberg Defence & Aerospace, ma wartość 8 mln PLN brutto i obejmować ma m.in. dostawę: wozów dowodzenia, wyrzutni i „kilkuset” kierowanych pocisków przeciwokrętowych NSM (do pierwszej MJR zamówiono łącznie 74 pociski). Okres realizacji umowy to lata 2026-2032.

Marynarka Wojenna wzbogaci się o dwie kolejne morskie jednostki rakietowe. Fot. Michał Pietrzak/MJR

Podobnie jak w przypadku pierwszej MJR, wykonawca umowy złoży zamówienia na dostawy części elementów w polskich przedsiębiorstwach. Wówczas były to: PIT-RADWAR S.A., Jelcz Sp. z o.o., Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A., Transbit Sp. z o.o. i Enigma Sp. z o.o.

Minister Błaszczak ujawnił, że zamówione zostały pociski NSM najnowszej odmiany, cechującej się m.in. zwiększonym zasięgiem.

Mini-BSP FlyEye

Ostatnią z pakietu umów zawartych przez Agencję Uzbrojenia 5 września jest ramowe porozumienie z firmą WB Electronics S.A. dotyczące dostawy ponad 400 bezzałogowych systemów rozpoznania powietrznego z BSP klasy mini FlyEye wraz z pakietami logistycznym i szkoleniowym. Jeden zestaw składa się standardowo z czterech aparatów i naziemnej stacji kontroli.

Umowa ma obowiązywać do końca 2035 r. i umożliwia pozyskanie blisko 1700 bezzałogowców w ramach kolejnych umów wykonawczych. Dostawy mają obejmować aktualnie najnowsze dostępne wersje systemu.

Umowa ramowa zawarta z WB Electronics S.A. umożliwia zamówienie do 2035 r. ponad 400 systemów rozpoznania powietrznego z ok. 1700 bezzałogowców FlyEye. Fot. WB Electronics

W latach 2011-2019 MON zakupił na mocy kilku umów 31 zestawów ze 124 aparatami FlyEye za 126 mln PLN brutto. W tym roku zrealizowana została umowa na dostawę 11 zestawów z 44 aparatami, zawarta 15 lutego 2022 r. Miała ona wartość 50 mln PLN brutto.

Andrzej Kiński na podstawie komunikatów Agencji Uzbrojenia i Ministerstwa Obrony Narodowej.