F-16V
Jest to najnowsza wersja samolotu myśliwskiego F-16 zaprezentowana po raz pierwszy 15 lutego 2012 r. podczas salonu Singapore Airshow. Dotychczas zbudowano ponad 4550 samolotów F-16 i produkcja ich jest dalej kontynuowana. Sama wersja V to nie tylko opcja zakupu nowych myśliwców, ale również program modernizacyjny umożliwiający doprowadzenie już posiadanych samolotów myśliwskich tego typu do najnowszego standardu. F-16V jest propozycją dla krajów mniej zamożnych, których nie stać na zakup myśliwców piątej generacji, lub dla takich dla których taki zakup nie byłyby możliwy do zaakceptowania przez administrację amerykańską. Jest to dziś najbardziej zaawansowany samolot myśliwski czwartej generacji na świecie, z bardzo dobrą relacją koszt-efekt.
Osią całego pakietu modernizacyjnego jest stacja radiolokacyjna AN/APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar) z aktywną anteną ze skanowaniem elektronicznym AESA (Active Electronically Scanned Array) dostarczana przez firmę Northrop Grumman i zapewniająca większą świadomość sytuacyjną, elastyczność i szybsze namierzanie celów w każdych warunkach atmosferycznych oraz jednoczesne używanie trybu „powietrze-powietrze” i „powietrze-ziemia”. Pilot ma do swojej dyspozycji ruchomą mapę terenu z możliwością przybliżania obrazu. Wiele jego podzespołów jest zaczerpniętych z radiolokatora montowanego na samolotach myśliwskich piątej generacji Lockheed Martin F-35 Lightning II, dzięki czemu ponad 90 proc. trybów pracy jest wspólnych z radarem tego ostatniego.
Stacja radiolokacyjna AN/APG-83 SABR pozwala śledzić ponad 20 celów jednocześnie, działając na większych odległościach niż starsze konstrukcje oraz umożliwia wcześniejsze i pewniejsze wykrywanie przeciwnika. Ocenia się również, że radiolokator ten ma charakteryzować się trzy do pięciu razy większą niezawodnością i dostępnością od starszych, mechanicznych wersji. Najnowsze rozwiązania mają również wspierać operowanie w środowisku charakteryzującym się dużym nasyceniem emisji energii elektromagnetycznej.
Lockheed Martin opracowując F-16V sięgnął po sprawdzone rozwiązania umiejętnie łącząc je z zaawansowaną stacją radiolokacyjną: nowoczesną awionikę COTS (commercial off-the-shelf), wysokoprzepustową szynę wymiany danych, łącze Link-16, optoelektroniczny zasobnik obserwacyjno-celowniczy Sniper ATP oraz system Auto GCAS (Automatic Ground Collision Avoidance System), umożliwiający wyprowadzenie samolotu z nurkowania mogącego zakończyć się zderzeniem z ziemią. Zwiększono również pamięć komputera oraz jego moc obliczeniową. Pilot otrzymał zintegrowany hełm z wyświetlaczem JHMCS (Joint Helmet-Mounted Cueing System) oraz gogle noktowizyjne. W celu powiększenia zasięgu samolot dostosowano do przenoszenia konforemnych zbiorników paliwa.
Możliwość zbierania informacji to jedna z głównych cech współczesnych odrzutowych samolotów bojowych. Istotne jest jednak również czytelne ich przekazanie pilotowi. W związku z tym samolot myśliwski F-16V posiada w kokpicie CDP (Center Pedestal Display) – centralny wielofunkcyjny wyświetlacz 6 x 8 cala, o wysokiej rozdzielczości prezentujący w sposób syntetyczny najważniejsze dla pilota informacje pozyskiwane ze stacji radiolokacyjnej i optoelektronicznego zasobnika obserwacyjno-celowniczego. Wyświetlacz CPD umożliwia prezentację kolorowych, ruchomych map jak i większą i łatwiejszą do objęcia prezentację aktualnej sytuacji w powietrzu. Pilot ma również możliwość przełączania poszczególnych danych pomiędzy wyświetlaczami. CPD jest również kompatybilny z systemem NVIS (Night Vision Imaging System).
Wielozadaniowy samolot myśliwski F-16V może przenosić szeroki asortyment lotniczych środków bojowych znany z wcześniejszych wersji samolotu. Wśród nich wymienić można m.in. kierowane pociski rakietowe „powietrze-powietrze” średniego zasięgu AIM-120C AMRAAM i AIM-7 Sparrow oraz małego AIM-9X Sidewinder i IRIS-T, kierowane pociski rakietowe „powietrze-ziemia” AGM-65 Maverick i AGM-142B, przeciwradiolokacyjne AGM-88 HARM, kierowane satelitarnie bomby lotnicze JDAM i laserowo Paveway II, III i IV, kierowane bomby kasetowe CBU-105 WCMD z subamunicją samonaprowadzającą się na wykryte cele. Ponadto samolot F-16V będzie mógł przenosić taktyczne pociski samosterujące AGM-158 JASSM i pociski szybujące AGM-154 JSOW. Stałe uzbrojenie F-16 stanowi wielolufowe działko napędowe M61A Vulcan, zabudowane w napływie lewego płata. F-16V będzie mógł także przenosić cały szereg zasobników obserwacyjno-celowniczych, walki elektronicznej oraz rozpoznawczych. Dostępny pakiet dla klienta końcowego w dużej mierze będzie zależał od decyzji administracji amerykańskiej zezwalającej lub nie na transfer konkretnych technologii.
Wielozadaniowy samolot myśliwski F-16V podczas pierwszego lotu, który miał miejsce 16 października 2015 roku. Fot. Randy Crites/Lockheed Martin
Kluczowa dla programu F-16V integracja nowej stacji radiolokacyjnej na samolocie miała miejsce w sierpniu 2014 r., natomiast jego oblot wykonano 16 października 2015 roku. Poza próbami w locie przeprowadzono również próby zmęczeniowe. Samolot F-16C Block 50 zaliczył 32 rundy testów przekładające się na ekwiwalent 27 713 godzin spędzonych w powietrzu. Pozwoliło to ocenić możliwość przedłużenia czasu użytkowania myśliwców F-16 Block 40/42 i 50/52 poza pierwotnie ustalone ramy wynoszące 8000 godzin w powietrzu. Konstrukcję testowano z maksymalnym obciążeniem; po skończeniu prób samolot rozebrano na części a zebrane przez dwa lata dane poddano analizie, która stała się podstawą do przygotowania Service Life Extension Program (SLEP) oraz modyfikacji strukturalnych pozwalających przedłużyć czas użytkowania F-16V przynajmniej do 12 000 godzin.
W listopadzie 2016 r. koncern Lockheed Martin otrzymał kontrakt wart 1,2 miliarda dolarów na modernizację 134 samolotów F-16 należących do Sił Powietrznych Republiki Korei. Pakiet modernizacyjny bazuje na konfiguracji F-16V i w jego skład wchodzi nowa stacja radiolokacyjna z aktywną anteną ze skanowaniem elektronicznym, najnowsza cyfrowa awionika, duży wielofunkcyjny wyświetlacz oraz wysokoprzepustowe szyny danych. Umowa będzie realizowana przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych w ramach programu Foreign Military Sales.
Tymczasem w styczniu bieżącego roku rozpoczęła się przebudowa pierwszych ze 144 samolotów F-16A/B należących do Sił Powietrznych Tajwanu w ramach programu „Phoenix Rising Project” (145. egzemplarz, będący prototypem na którym wcześniej testowano rozwiązania modernizacyjne oblatano w 2015 r. w Stanach Zjednoczonych, gdzie znajduje się do chwili obecnej). Program jest realizowany lokalnie, w zakładach Aerospace Industrial Development Corporation (AIDC) i na bieżący rok planuje się przebudowę pierwszych czterech egzemplarzy. Pierwotnie miano zmodernizować 10 samolotów, ale w związku z opóźnieniami w testach nowego oprogramowania musiano ograniczyć liczbę samolotów. Całkowity koszt modernizacji jest szacowany na 3,46 miliarda dolarów, a program ma się zakończyć do 2023 roku (rocznie mają być modernizowane 24 myśliwce).
16 stycznia pierwsza czwórka samolotów została przekazana zakładom AIDC w Taichung gdzie zostaną na nich przeprowadzone prace modernizacyjne. Dla potrzeb programu w AIDC zbudowało hangar mogący pomieścić do 24 samolotów. Zakończenie prac na pierwszej partii jest przewidziane na koniec 2017 roku.
Z kolei kontrakt na modernizację samolotów Sił Powietrznych Singapuru wart jest 914 milionów dolarów i ma zakończyć się do 30 czerwca 2023 roku. Ponieważ nie podano dokładnych danych na temat liczby modernizowanych egzemplarzy można jedynie zakładać na podstawie dostępnych informacji, że w grę wchodzić może 60 maszyn, które dzięki wdrażanemu programowi modernizacyjnemu będą mogły służyć przez kolejne 20 lat.
Lockheed Martin szacuje, że w nadchodzących latach modernizacji do wersji V może zostać poddanych nawet 1000 samolotów myśliwskich F-16 wcześniej wyprodukowanych. Od 2015 r. rozmowy w tej sprawie m.in. prowadzi Indonezja. Obecnie największym potencjalnym odbiorcą nowych myśliwców mogą być Indie poszukujące jednosilnikowych samolotów myśliwskich czwartej generacji z rozwiązaniami maksymalnie przybliżającymi je do myśliwców generacji piątej. Jednocześnie strona amerykańska dopuszcza w przyszłości eksport do Indii myśliwców F-35 Lightning II, nazywając wcześniejszy zakup i użytkowanie F-16V (oficjalne indyjskie oznaczenie programu: F-16IN, amerykańskie: Block 70) niezbędnym krokiem na tej drodze.
| Krzysztof Kuska | Foto: Lockheed Martin |
F-16V
”Podobne z tej kategorii:
samolot lecący z hotelu Arłamów do jednostki wojskowej przelatując przez jeden dom robiąc okrążenie jak wysoko to tylko pilot wie ile maszyna leci wysoko i jak szybko i z kim i z jaką pilotką talk [][][][][]