Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej poinformowało 20 grudnia br. o przejęciu w połowie grudnia ostatniej – ósmej – trójwspółrzędnej stacji radiolokacyjnej ELM-2084 MMR/MADR (Mobile Air Defence Radar), zamówionej na mocy międzyrządowej umowy z Izraelem, zawartej w grudniu 2019 r.

Podobnie jak pozostałe systemy tego typu, radar trafił do 26. pułku dowodzenia, kontroli i rozpoznania Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Republiki Czeskiej (26. pluku velení, řízení a průzkumu Vzdušnych síl Armády České republiky) z dowództwem w  Brandýs nad Labem – Stará Boleslav, w którym skoncentrowane są wszystkie środki tej klasy AČR.

Stacje radiolokacyjne klasy MADR mają w AČR służyć do wykrywania celów powietrznych na małych i średnich wysokościach ‒ od 100 do 3000 m, zapewniając w tym zakresie terytorium całej Republiki Czeskiej. Umowa na dostawę ośmiu zestawów takich urządzeń o wartości 3,5 mld CZK brutto (ok. 586 mln PLN wg kursu z grudnia 2019 r.) została zawarta pomiędzy rządami Republiki Czeskiej i Izraela 5 grudnia 2019 r. Spośród ośmiu zamówionych stacji ELTA ELM-2084 MMR, siedem miało zostać dostarczonych w roku 2022, zaś ostatnia w kwietniu 2023 r. Z różnych przyczyn, w tym technicznych, ale także związanych z pandemią COVID-19, nie udało się tego harmonogramu dotrzymać. Pierwsza stacja dotarła do Czech drogą lotniczą jeszcze 25 lutego 2022 r. Pierwszy radar MADR dostarczony Siłom Zbrojnym Republiki Czeskiej (zbiam.pl), ale próby wojskowe sprzętu, realizowane przez użytkownika wykazały szereg problemów, które należało rozwiązać. Stąd też badania przedłużyły się i trwały jeszcze w 2023 r., a ostatecznie zakończyły się 21 kwietnia br. Republika Czeska zakończyła testy stacji radiolokacyjnej MADR (zbiam.pl). Krytyczne wady, których wykazanie wpłynęło na przedłużenie testów, wyeliminowano do 17 kwietnia br. Dostawca sprzętu, firma ELTA Systems Ltd, zobowiązała się do 31 lipca 2023 r. rozwiązać inne drobne problemy, dotyczące głównie dokumentacji. Według oświadczenia praskiego resortu obrony dotyczącego pomyślnego zakończenia prób stacji, te ostatnie niedociągnięcia nie miały jednak wpływu na funkcjonalność samego systemu radiolokacyjnego i termin jego wprowadzenia do uzbrojenia AČR. Eksploatację wszystkich ośmiu stacji czescy żołnierze mieli wg oświadczenia z końca kwietnia br. rozpocząć do końca tego roku, przy czym na terenie Czech pod koniec kwietnia znajdowało się pięć stacji MADR. Proces ich formalnego przejmowania rozpoczął się 2 maja. We wrześniu radarów było już siedem, trwało też intensywne szkolenie ich obsług. Ostatni radar – ósmy – dostarczono w połowie grudnia. Oczywiście, kolejne przedłużenie terminu zakończenia dostaw uniemożliwi wprowadzenie kompletnego systemu do dyżurów do końca 2023 r. Według grudniowego komunikatu praskiego resortu obrony cały system ma być w pełni operacyjny w drugiej połowie przyszłego roku. Wymagało to wniesienia do korekt planu osiągania nowych zdolności operacyjnych przez Siły Zbrojne Republiki Czeskiej, w tym przedłużenia okresu eksploatacji przestarzałego sprzętu produkcji sowieckiej i czechosłowackiej. Kwestia opóźnień w dostawie nowego sprzętu radiolokacyjnego była przedmiotem konsultacji na linii Praga – Jerozolima, jednak na razie nie wiadomo, czy strona czeska będzie domagać się wypłacenia kar umownych, czy też postulować będzie inny sposób rekompensaty.

Jednostka antenowa stacji radiolokacyjnej MADR na stanowisku 7. kompanii radiotechnicznej  26. pułku dowodzenia, kontroli i rozpoznania Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Republiki Czeskiej. Fot. Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej

Pięć radarów MADR zostanie rozmieszczonych na stałych pozycjach i włączonych do sojuszniczego systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej NATINAMDS (NATO Integrated Air and Missille Defense System), w ramach którego wytworzą ciągłe pole radiolokacyjne nad wyznaczonym obszarem odpowiedzialności. Pozostałe pozostaną w dyspozycji AČR do ochrony strategicznych obiektów wojskowych i infrastruktury krytycznej, w ramach Narodowego Systemu Obrony Przeciwlotniczej Republiki Czeskiej (Národní pohotovostní systém protivzdušné obrany ČR, NaPoSy PVO ČR), a także realizacji innych czeskich zobowiązań wobec partnerów w NATO.