Zaloguj

Analiza ryzyka

Cywilny transport lotniczy stanowi dynamiczny element współczesnych gospodarek krajowych i gospodarki swiatowej. Wspierajac szybka mozliwosc przemieszczania sie ludzi i transportu towarow przyczynia sie do rozwoju konsumpcji, przemyslu, turystyki a w efekcie urbanizacji krajow i kontynentow. Fot. TUI

Cywilny transport lotniczy stanowi dynamiczny element współczesnych gospodarek krajowych i gospodarki swiatowej. Wspierajac szybka mozliwosc przemieszczania sie ludzi i transportu towarow przyczynia sie do rozwoju konsumpcji, przemyslu, turystyki a w efekcie urbanizacji krajow i kontynentow. Fot. TUI

Artykuł podejmuje temat systemowego zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym ze zwróceniem szczególnej uwagi na kluczowy element procesu, czyli analizę i szacowanie ryzyka. W artykule zdefiniowane zostały takie terminy jak bezpieczeństwo, zagrożenie, ryzyko, szacowanie ryzyka oraz istota zarządzania ryzykiem w systemie zarządzania bezpieczeństwem. Dokonano prezentacji wybranych metod analizy i szacowania ryzyka oraz zidentyfikowano zdarzenia lotnicze, które na skutek wspólnego udziału cywilnych i wojskowych statków powietrznych i obiektów wskazują płaszczyznę współpracy na rzecz budowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa wykonywania operacji i zadań lotniczych. Wskazano również aspekt braku współpracy lotnictwa cywilnego, oraz lotnictwa państwowego na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa poprzez udział w tworzeniu i realizacji polityki (programu) bezpieczeństwa na szczeblu krajowym.

Pomimo, że lotnictwo jest historycznie najmłodszą gałęzią transportu, jego rozwój ocenia się jako najbardziej dynamiczny. Funkcjonalność, stopień zaawansowania technologicznego, wysoki stopień organizacji i koordynacji to cechy, które predestynują lotnictwo do zaspokajania potrzeb i realizacji zadań właściwie niemożliwych do spełnienia przez inne rodzaje i środki transportu.
Cywilny transport lotniczy stanowi dynamiczny element współczesnych gospodarek krajowych i gospodarki światowej. Wspierając szybką możliwość przemieszczania się ludzi i transportu towarów przyczynia się do rozwoju konsumpcji, przemysłu, turystyki a w efekcie urbanizacji krajów i kontynentów. W Europie i na świecie tempo rozwoju transportu lotniczego wspomaga szybko rozwijający się rynek usług transportowych poprzez powszechną dostępność lotnictwa dla pasażerów i wzrost popularności zakupów internetowych. Sukcesywnie postępujący wzrost ruchu lotniczego będący odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku w istocie przekłada się na zagospodarowanie i obciążenie przestrzeni powietrznej wraz z wykorzystaniem infrastruktury lotniczej i lotniskowej (portów lotniczych, urządzeń i systemów wspomagających).
Innym rodzajem lotnictwa jest lotnictwo wojskowe przeznaczone do obrony powietrznej obszaru kraju (lub innego terytorium w ramach zobowiązań sojuszniczych), ale również do osłony i wsparcia wojsk własnych, osłony ludności cywilnej i najważniejszych (ze względu na zapewnienie funkcjonowania) obiektów w państwie. Jego zadaniem jest zapewnienie szybkiej reakcji na zagrożenie (siły powietrzne są pierwszym rodzajem wojsk reagującym na atak) w różnych obszarach (odległościach działań), oddziaływanie radioelektroniczne i nadzorowanie obszaru walki, a także przekazywanie i analiza danych oraz informowanie o zagrożeniach (w tym o użyciu różnych rodzajów broni przez przeciwnika). Wśród tych zadań należy podkreślić zapewnienie transportu i ewakuacji medycznej (MEDAVAC), ratownictwa (SAR i Combat SAR), czy pełnienie misji Air Policing np. w ramach przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym z powietrza.
Osłona ludności cywilnej, osłona i wsparcie wojsk własnych oraz osłona najważniejszych obiektów na obszarze kraju wymaga zapewnienia funkcjonowania lotnictwa wojskowego opartego na wysokim poziomie profesjonalizmu zarówno w kontekście bezpośrednich działań i wykonania zadania bojowego jak również pozyskiwania, weryfikacji i analiz danych od których często zależy powodzenie misji. System informacyjny odgrywa zatem pierwszoplanową rolę zarówno w działaniach militarnych jak i operacjach o charakterze niemilitarnym. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa wymaga zdolności do pozyskiwania i analizy danych, które pozwolą na identyfikację zagrożeń, ocenę ryzyka i możliwości zarządzania nim w celu minimalizacji niepożądanych skutków, czyli ograniczania wypadków i incydentów lotniczych oraz ograniczenia ofiar w ludziach i strat w sprzęcie.
Podstawowymi wartościami budującymi ten system muszą być m.in.: świadomość zagadnień związanych z bezpieczeństwem, zachowanie właściwych zasad ustalania struktur i zasad w organizacjach i jednostkach, wyposażenie w kompetencje i obowiązki adekwatnie do odpowiedzialności w odniesieniu do bezpieczeństwa na każdym poziomie organizacji.
Pomimo różnicy zadań stojących przed poszczególnymi rodzajami lotnictwa (cywilne, państwowe) zasadnym i pożądanym krokiem z punktu widzenia budowania bezpieczeństwa na szczeblu narodowym byłoby zintegrowanie działań podejmowanych na poziomie państwa w zakresie legislacji i polityki celów w tym obszarze. Polska przestrzeń powietrzna (FIR EPWW – inaczej FIR Warszawa) rozciąga się nad polskim obszarem lądowym, wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym, oraz nad wodami pełnego Morza Bałtyckiego, w której na podstawie umów międzynarodowych działają polskie służby ruchu lotniczego (ATS). Pomimo obowiązującego podziału i zagospodarowania przestrzeni powietrznej, które de facto powinny skutecznie eliminować ryzyko niebezpiecznych zbliżeń statków powietrznych, organizacje i służby ruchu lotniczego (PAŻP) dokonują zgłoszeń dotyczących braku separacji lotów. Tego typu zdarzenia powinny należeć do zagadnień, które w środowisku lotniczym winny być poddawane analizom i szczególnemu monitorowaniu w ramach tzw. wskaźników poziomu bezpieczeństwa.
W literaturze pojęcie bezpieczeństwo przyjmuje wiele znaczeń, w zależności od punktu widzenia i dziedziny nauki czy odniesienia do elementu życia społeczno-gospodarczego, jednakże z uwagi na problematykę poruszaną w artykule termin bezpieczeństwo oznacza stan, w którym możliwość uszkodzenia ciała lub mienia jest zredukowana i utrzymywana na akceptowalnym poziomie lub poniżej tego poziomu poprzez ciągły proces identyfikacji zagrożeń i zarządzania ryzykiem dotyczącym bezpieczeństwa. (Pkt 2.1.1. ICAO, Podręcznik Zarządzania Bezpieczeństwem (SSM), wyd. 3, Montreal 2013, Doc 9859; tekst zawarty w dokumencie: Wytyczne nr 11 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z 24 listopada 2015 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania wymagań ustanowionych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), Doc 9859, Dz. Urz. ULC poz. 64.)

 

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc