Samochód STZ składa się z pojazdu i przyczepy do transportu pojemników transportowo-startowych wszystkich typów pocisków kierowanych wykorzystywanych przez system Patriot. W zestawie widocznym na zdjęciu pojazd przewozi sześć ekwiwalentów gabarytowo-masowych „dwupaków” pocisków PAC-3 MSE służących do szkolenia w za- i wyładunku rakiet, zaś przyczepa sześć „dwupaków” ćwiczebnych do szkolenia obsług wyrzutni i systemu.

W związku ze stopniowym wycofywaniem z Sił Zbrojnych RP uzbrojenia sowieckiej produkcji, w utrzymaniu w sprawności którego specjalizowały się dotąd WZU S.A., konieczne było znalezienie nowych, perspektywicznych obszarów działalności. Nie trzeba było daleko szukać, ponieważ logicznym kierunkiem jest udział w obecnie realizowanych wielkich przedsięwzięciach wymiany generacyjnej rakietowego sprzętu obrony przeciwlotniczej, programach Wisła i Narew, Pilica+, zgodnie z myślą przewodnią spółki – „Chcemy czynić przestrzeń bezpieczniejszą”.

Od czasu powstania w 1960 r. jako 2. Wojskowe Zakłady Uzbrojenia (JW 3877) –głównym zadaniem grudziądzkich zakładów było wsparcie eksploatacji kolejnych generacji przeciwlotniczych systemów oraz zestawów rakietowych (m.in. SA-75 Dwina, S-75M Wołchow, 2K11 Krug, 2K12 Kub), sprzętu radiolokacyjnego i dowodzenia oraz operacyjno-taktycznych (systemy 9K51, 9K72) i taktycznych rakiet „ziemia-ziemia” (2P16, 9K52) czy wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych (9P133 i 9P135). W kompetencji zakładów było przeprowadzanie remontów średnich i głównych uzbrojenia oraz sprzętu, a także jego modernizacji na podstawie dokumentacji producenta. Prace te realizowano nie tylko na potrzeby Wojska Polskiego, ale także innych państw Układu Warszawskiego.

Utworzenie w 1978 r. działu badawczo-rozwojowego Wojskowych Zakładów Uzbrojenia skutkowało stopniowym wdrażaniem coraz liczniejszych własnych opracowań. Już w nowej rzeczywistości lat 90. rozbudowujący się pion badawczo-rozwojowy zapewnił utrzymanie zdolności do kontynuacji serwisowania systemów sowieckiej produkcji bez wsparcia ich producenta, a także ich modernizacji, w kierunku zastosowania nowej bazy elementowej i integracji nowych systemów wykrywania oraz śledzenia celów i identyfikacji bojowej w celu osiągnięcia interoperacyjności z analogicznym sprzętem państw NATO. W efekcie rozwijanych na przestrzeni dziesięcioleci doświadczeń i potencjału, WZU S.A. stały się jedynym w kraju centrum remontowo-modernizacyjnym rakietowych systemów przeciwlotniczych takich, jak: 9K33M2/M3 Osa, 2K12M/M1/M2 Kub, 2K11M Krug i S-200WE Wega.

W obszarze artylerii uzyskano unikatowe zdolności serwisowe dotyczące: 152 mm samobieżnej haubicoarmaty wz. 77 DANA, 203 mm samobieżnej armaty 2S7 Pion czy taktycznego systemu rakietowego 9K79 Toczka. O skali kompetencji WZU S.A. w tych obszarach świadczą setki wyremontowanych do tej pory elementów przeciwlotniczych systemów oraz zestawów rakietowych i artyleryjskich (przeciwlotniczych rakietowych wozów bojowych, wyrzutni, stacji naprowadzania rakiet, kabin dowodzenia, pojazdów transportowo-załadowczych, trenażerów, dział i polowych wyrzutni rakietowych itp.) zarówno na potrzeby Sił Zbrojnych RP, jak i wojsk sojuszniczych państw NATO.

Sprzęt przeciwlotniczy sowieckiej konstrukcji i produkcji jest jednak wycofywany z eksploatacji i zastępowanym nowym – polskim i zachodnim, stąd oparcie przyszłości firmy na kontynuacji jego serwisowania byłoby nieracjonalne, choć utrzymanie takich umiejętności jeszcze przez dekadę może okazać się potrzebne i opłacalne. Konieczna stała się reorientacja na współpracę z partnerami zachodnimi, którą zresztą zainicjowano już wcześniej, opracowując pakiety modernizacyjne do przeciwlotniczych Os i Kubów, w tym zakładających zastąpienie pocisków kierowanych sowieckiej produkcji zachodnimi.

Ponieważ Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. od 2014 r. wchodzą w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, biorąc pod uwagę swoją dotychczasową przeciwlotniczą specjalizację od początku włączono je do konsorcjów powołanych specjalnie w celu udziału, czy to jako partner, czy główny wykonawca, w programach dostarczania Siłom Zbrojnym RP nowych zdolności w obszarze obrony przeciwlotniczej krótkiego zasięgu Narew oraz obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej średniego zasięgu Wisła. Konsorcjum w celu udziału spółek PGZ w programie zestawu rakietowego obrony powietrznej krótkiego zasięgu (ZROP-KZ) Narew powołano do życia 11 grudnia 2014 r., zaś w programie zestawu rakietowego obrony powietrznej średniego zasięgu (ZROP-KZ) Wisła 2 lutego 2015 r. Dzięki udziałowi w nich WZU S.A. zyskało perspektywę dołączenia do grona beneficjentów projektów związanych z transferem najnowszych rozwiązań i technologii, a w przyszłości udziału we wsparciu eksploatacji elementów sprzętu przeciwlotniczego, który będzie używany w Siłach Zbrojnych RP przez kolejnych 30÷40 lat.

Wyrzutnia systemu przeciwlotniczego „mała Narew” w położeniu bojowym. WZU S.A. odpowiadały za integrację, dostarczonej przez MBDA UK, wyrzutni iLauncher z podwoziem Jelcz P882.57 T21 TS DOW.

❚ Program Wisła

W ramach negocjacji towarzyszących określeniu zakresu umowy LOA (Letter of Offer and Acceptance) z administracją federalną Stanów Zjednoczonych i producentami elementów rakietowego systemu przeciwlotniczego i przeciwrakietowego IBCS/Patriot, ustalono stosunkowo szeroki udział polskiego przemysłu obronnego w dostawach komponentów dwóch baterii (czterech jednostek ogniowych) zaplanowanych do zamówienia w ramach pierwszej fazy programu Wisła. Umowę LOA w ramach federalnego programu Foreign Military Sales zawarto 28 marca 2018 r. Już przy tej okazji poinformowano, że oprócz pięciu umów z administracją Stanów Zjednoczonych, podpisanych zostanie pięć kolejnych, tym razem z polskimi podmiotami, na dostawę elementów polskiej konfiguracji systemu IBCS/Patriot. Miały one dotyczyć: podwozi i pojazdów Jelcz kilku typów w układach 8×8 i 4×4, mobilnych węzłów łączności, opracowania i dostawy samochodów do transportu rakiet, dostawy kabin F-OPS systemu IBCS, a także kabin C-OPS i E-OPS tegoż systemu. Realizacja części z tych zadań – w całości bądź jako współwykonawca – przypadła Wojskowym Zakładom Uzbrojenia S.A.

16 grudnia 2019 r. WZU S.A. zawarły umowę z Inspektoratem Uzbrojenia (obecnie Agencja Uzbrojenia) na dostawę samochodów do transportu rakiet w ramach pierwszej fazy programu Wisła wraz z pakietem szkoleniowym i logistycznym oraz ustanowieniem potencjału obsługowo-naprawczego. Umowa dotyczy dostawy ośmiu samochodów do transportu rakiet, każdy składający się z pojazdu Jelcz P882.57 TS STZ i trzyosiowej przyczepy terenowej STZ, opracowanej oraz dostarczonej przez Autosan S.A. Każdy zestaw może bazowo przewozić 24 pojemniki transportowo-startowe z pociskami PAC-3 MSE (12 „dwupaków”) lub ekwiwalentnymi, po 12 (sześć „dwupaków”) na platformie pojazdu i na przyczepie. Kwota umowy objęła także koszty podwozi, przyczep i zabudowanych w pojazdach systemów łączności. Czas realizacji zamówienia określono na koniec lutego 2023 r.