27 września rząd Czech zatwierdził zakup 24 amerykańskich samolotów F-35 za 150 miliardów koron (6,48 miliarda dolarów), na kwotę obejmującą wszystkie wydatki na przygotowanie operacji myśliwców w Czechach - poinformowała minister obrony Jana Černochová podczas konferencji prasowej. Pierwsze z samolotów będą gotowe w 2029 r., a wszystkie 24 maszyny znajdą się w Czechach do 2035 r. Amerykańskie myśliwce zastąpią dzierżawione przez Czechy szwedzkie myśliwce Gripen.

Oferta na samolot, towarzyszący sprzęt, szkolenia, amunicję i zapewnienie utrzymania do 2034 r. wynosi 106 miliardów koron (4,58 miliarda dolarów) i będzie spłacana stopniowo w latach 2024–2034. Według Černochovej kolejne 44 miliardy CZK (1,9 miliarda dolarów) zostaną wydane głównie na infrastrukturę, paliwo, szkolenia personelu i podatek VAT.

- Kwota 6,48 mld dolarów uwzględnia wszystkie koszty i choć w sumie jest to duża suma, to średnio wyniesie niecałe 7,3 proc. planowanych rocznych wydatków na obronność – dodała.

Zdaniem Minister zakup powinien uwzględniać także udział czeskiego przemysłu. Przygotowano 14 projektów współpracy przemysłowej dla czeskich firm, obejmujących możliwość bezpośredniego zaangażowania w globalny łańcuch dostaw. - Czechy są jednym z niewielu krajów, które wynegocjowały już taką współpracę podczas negocjacji w sprawie zakupu samolotów – dodała.

Według Černochovej po 2034 r. koszty działań wyniosą ok. 3 proc. wydatków na obronność, czyli ok. 4,9 mld CZK (211 mln dolarów) rocznie, łącznie z paliwem i amunicją. Według niej, w całym cyklu życia, tj. do 2069 r., nabycie i późniejsza eksploatacja samolotów F-35 będzie w Czechach kosztować 700 CZK (30 dolarów) rocznie na mieszkańca.

Według premiera Petra Fiali zakup jest skutecznym rozwiązaniem, ponieważ korzyści z możliwości systemu w całym okresie jego użytkowania są znacznie wyższe w porównaniu z pieniędzmi, jakie Czechy zapłacą, niż w przypadku zakupu innego typu samolotu.

Jak powiedział szef Sztabu Generalnego Karel Rehka, producent deklaruje, że będzie wspierać samolot w jego cyklu życia do 2082 roku. - Samolot może wykonywać szerszy zakres zadań niż mogliśmy do tej pory. Każdy pojedynczy samolot oferuje więcej elastyczności, zatem oszczędności wynikają z tego, że możemy używać mniejszej liczby samolotów i operacji do tego samego rodzaju zadań – stwierdził Rehka. Powiedział, że F-35 zastąpią w przyszłości nie tylko 14 Gripenów, ale także 24 L-159. - Redukujemy liczbę typów samolotów, co prowadzi do wydajności i oszczędności – dodał Rehka.

Negocjacje w sprawie zakupu 24 amerykańskich samolotów czeski rząd powierzył w lipcu ubiegłego roku Černochovej, na podstawie rekomendacji wojskowej. Zgodnie z wytycznymi dopiero maszyny piątej generacji, które zastąpią obecnie używane szwedzkie Gripeny, będą w stanie spełnić wymagania czeskich sił powietrznych po 2040 roku. Jedynym przedstawicielem samolotu piątej generacji jest obecnie F-35.

Źródło: komunikat prasowy Lockheed Martin 

Warto dodać, że 29 czerwca amerykański Departament Stanu poinformował o wydaniu zgody na potencjalną sprzedaż do Republiki Czeskiej wielozadaniowych samolotów bojowych Lockheed Martin F-35A Lightning II. W odpowiedzi na czeski Letter of Request rząd Stanów Zjednoczonych zgodził się na sprzedaż Pradze 24 samolotów F-35A Lightning II wraz z pakietem dodatkowym. Całość wyceniono na 5,6 mld USD, co jest maksymalną wartością możliwej umowy międzyrządowej. W jej ramach Czesi są zainteresowani zakupem dodatkowego silnika Pratt & Whitney F135-PW-100, a także 70 pocisków Raytheon AIM-120C-8 AMRAAM, 86 bomb GBU-53/B StormBreaker (oraz dwóch przeznaczonych do testów i trzech makiet gabarytowo-masowych), 12 bomb Mk 84 przeznaczonych do konwersji na kierowane GBU-31 JDAM, 50 pocisków AIM-9X Block II/II+ Sidewinder, a także makiet gabarytowo-masowych. Dodatkowo pakiet, standardowo, obejmuje także usługi szkolno-logistyczne.

Dzięki temu Czesi będą drugim państwem w regionie, które zamówi F-35A Lightning II. Pierwszych 32 sztuk zakupiła Polska. Dodatkowo zamówienie dużej partii rozważa Rumunia.