Salon uzbrojenia IDEX & NAVDEX 2023, odbywający się w dniach 20–24 lutego w stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich Abu Zabi, jest dowodem na duże ambicje gospodarzy odnośnie rozwoju oraz wdrażania systemów bezzałogowych – lądowych, wodnych i powietrznych. W tej ostatniej kategorii nie brakuje programów bezzałogowych śmigłowców. Jednym z nich jest transportowo-towarowy Air Truck o bardzo charakterystycznej konstrukcji, który najwyraźniej ma załogowy wzorzec, który zapewne służy jako „dawca” rozwiązań konstrukcyjnych.
Podobnie jak inne uzbrojenie czy sprzęt, także bezzałogowy śmigłowiec Air Truck, jest wystawiany pod szyldem państwowej spółki (holdingu firm) EDGE Group. Jedna z nich – ADASI (Abu Dhabi Autonomous Systems Investments) – kieruje projektem Air Trucka. Na IDEX & NAVDEX 2023 pokazano jego makietę. Jej wygląd, nie bez wystawowych uproszczeń wskazuje, że Air Truck jest raczej na wstępnym etapie rozwoju. Potwierdzają to też bardzo skąpe dane taktyczno-techniczne, wyraźnie projektowe: maksymalna obliczeniowa masa startowa w tzw. atmosferze wzorcowej (ang. ISA) to 2500 kg, maksymalny udźwig przy pełnych zbiornikach paliwa to 500 kg, maksymalna prędkość przelotowa (ang. Vno) 140 km/h. Wystawcy nie wspominają o typie silników, ani ich parametrach. Widać tylko, że Air Truck będzie dwusilnikowy.
Bezzałogowy Air Truck ma przenosić ładunek w podwieszanym „module” Air Box, dobrze widocznym z tego ujęcia. Fot. EDGE Group.
Air Truck ma nie mieć kabiny, czyli od razu powstaje jako śmigłowiec wyłącznie bezzałogowy. Częścią bezzałogowca Air Truck jest pojemnik (tzw. Air Box) na ładunek w postaci podwieszanego prostopadłościennego modułu. Aparat ma wykonywać przeloty wg zaplanowanej trasy lub będąc zdalnie sterowanym przez operatora z ziemi. Za dość odważny krok można uznać rezygnację z wersji opcjonalnie pilotowanej i od razu budowanie bezzałogowca bez kabiny, choćby „nieaktywnej”. Do tej pory odpowiedniki Air Trucka tak właśnie powstawały, z najbardziej znanym przykładem, czyli bezzałogową wersją śmigłowca Kaman K-MAX (swoją drogą przykład niezbyt zachęcający – na początku br. Kaman ogłosił ponowne zakończenie produkcji K-MAX-a z braku zamówień; inna sprawa, że K-MAX zbudowany w układzie poprzecznym/krzyżowym dwuwirnikowym przeciwbieżnym nadaje się tylko na latający dźwig, gdyż ceną za stabilność w zawisie są niskie inne osiągi, przede wszystkim prędkość w locie postępowym).
Wystarczy choćby jeden rzut oka na makietę Air Trucka, żeby dostrzec uderzające podobieństwo konstrukcyjne z rosyjskim lekkim śmigłowcem wielozadaniowym Ka-226, który w najnowszej wersji „wysokościowej” Ka-226T Alpinist jest obecny na rosyjskim stoisku na IDEX & NAVDEX 2023, acz w cywilnym wariancie niewielkiej salonki. Przede wszystkim obydwie maszyny zostały zaprojektowane w układzie dwuwirnikowym współosiowym przeciwbieżnym. Porównując Ka-226 z Air Truckiem widać duże podobieństwo w układzie wirnik–przekładnia–silniki, czyli najważniejszym zespole każdego śmigłowca, cytując klasyka: „śmigłowiec to wiatrak, kiosk to dodatek” (niektórzy o tym zapominają i błędnie skupiają się tylko na wyglądzie kadłuba, wyrokując o konstrukcyjnym pokrewieństwie między różnymi śmigłowcami). Ale nawet układ dość szczątkowego kadłuba Air Trucka także powiela rozwiązania Ka-226, co widać w przypadku podwozia, dwubelkowego ogona ze statecznikami pionowymi czy wspomnianego „modułu” Air Box.
Śmigłowiec Ka-226T Alpinist w wersji cywilnej salonki (z boku kadłuba widać klimatyzator kabiny pasażerskiej) na rosyjskim stoisku na IDEX & NAVDEX 2023. Fot. Wiertoloty Rossii.
Jednym z konstrukcyjnych wyróżników Ka-226 (a także starszego, zbliżonego konstrukcyjnie Ka-26) jest właśnie modułowa, wzajemnie wymienna kabina ładunkowa. Ograniczając się tylko do tych produkowanych, dostępna w wersji pasażerskiej, transportowej, desantowo-szturmowej, medycznej. Między Air Truckiem i Ka-226 są też różnice. Ten drugi mimo wszystko wydaje się masywniejszą maszyną, co ma przełożenie na osiągi. Holding Wiertoloty Rossii na IDEX & NAVDEX 2023 przy wystawionym Ka-226T podaje m.in.: pułap 6500 m n.p.m., udźwig 1500 kg, maksymalna masa startowa 3800 kg. Nie można wykluczyć, że ambicją ADASI jest skonstruowanie jeszcze lżejszej maszyny niż Ka-226T. Choć tym bardziej wówczas będzie potrzebne wsparcie zewnętrznego zespołu konstrukcyjnego, doświadczonego w pracach nad śmigłowcami w układzie dwuwirnikowym współosiowym przeciwbieżnym. Nie bez znaczenia są też stałe relacje gospodarcze (i polityczne) między ZEA i Rosją, co przekłada się także na współpracę naukowo-techniczną.
Podobne z tej kategorii:
