Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego: Airbus (Niemcy i Hiszpania), BAE Systems (Wielka Brytania) i Leonardo (Włochy) tworzą konsorcjum Eurofighter, które zarządza programem Eurofighter Typhoon w porozumieniu z czterema krajami partnerskimi.
Co ważne, Europa mając na względzie własne bezpieczeństwo i zabezpieczając swoje regionalne interesy, musi posiadać własne, suwerenne zdolności obronne, a wschodnia flanka NATO jest tu priorytetem. Jednym z partnerów przemysłowych programu Eurofighter Typhoon jest Leonardo, dlatego Roberto Cingolani, CEO Leonardo, podczas prezentacji najnowszego planu przemysłowego tej firmy zaznaczył, jak ważny jest ten program dla gospodarki i przemysłu. Jest to też najbardziej udany i największy europejski program współpracy w dziedzinie obronności jaki kiedykolwiek podjęto.
Historia wielozadaniowego samolotu myśliwskiego przewagi powietrznej Eurofighter Typhoon zaczęła się w 1983 r., kiedy Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy podjęły decyzję o uruchomieniu programu wspólnej budowy samolotu tej klasy, w ramach programu Future European Fighter Aircraft (FEFA). Wcześniej Niemcy, Wielka Brytania i Włochy zaprojektowały zbudowały i wdrożyły do służby operacyjnej samolot wielozadaniowy Panavia Tornado. Jednak nieporozumienia dotyczące przewodnictwa i wymagań (możliwość startu i lądowania na lotniskowcach) skłoniły Francję do opuszczenia programu FEFA w celu niezależnego opracowania samolotu Dassault Rafale.
Konsorcjum Eurofighter Jagdflugzeug GmbH powstało w 1986 r. i zostało zarejestrowane w Monachium. Podział prac przy samolocie przedstawiał się następująco: MBB (obecnie: Airbus Germany) – 33%, British Aerospace (BAE Systems) – 33%, Aeritalia (Leonardo) – 21% i CASA (Airbus Spain) – 13%. Zgodnie z podziałem produkcji Airbus Germany dostarcza środkową część kadłuba, Airbus Spain – prawe skrzydło, BAE Systems – przednią część kadłuba wraz z usterzeniem poziomym, statecznik i, wraz z Leonardo, tył kadłuba. Ponadto Leonardo dostarcza lewe skrzydło. NATO Eurofighter and Tornado Management Agency, reprezentująca Wielką Brytanię, Niemcy, Włochy i Hiszpanię, zarządza projektem i jest głównym klientem.
Gwarancja bezpieczeństwa i wolności myśliwiec Eurofighter Typhoon od 20 lat nieprzerwanie robi to, co potrafi najlepiej, m.in. zabezpiecza wschodnią flankę NATO i zapewnia Europejczykom życie w bezpieczeństwie i wolności.
W wymaganiach operacyjnych główny nacisk położono na możliwości myśliwskie – zwalczanie celów powietrznych w dzień i w nocy w każdych warunkach atmosferycznych w warunkach zakłóceń naturalnych i sztucznych, na szybki start i osiągnięcie dalekiej rubieży przechwycenia w szerokim przedziale wysokości i w maksymalnie krótkim czasie, na dalekie wykrywanie samolotów przeciwnika oraz możliwość ich niszczenia z odległości znacznie przekraczających zasięg wzrokowego wykrycia celu. W przypadku nawiązania walki na bliskiej odległości atutem Typhoona miała być wysoka zwrotność. Zwalczanie celów naziemnych i nawodnych potraktowano jako zadanie drugoplanowe, które w pierwszej kolejności miały realizować samoloty wielozadaniowe Tornado.
Typhoon to jeden z trzech myśliwców przewagi powietrznej świata zachodniego, które są zdolne do działania na wysokościach znacznie powyżej 15 000 m (50 000 stóp), gdzie mogą latać także czołowe rosyjskie myśliwce; pozostałe dwa to Lockheed Martin F-22 Raptor, również zaprojektowany na początku lat 90., ale niepodlegający eksportowi, oraz McDonnell Douglas (Boeing) F-15 Eagle, który został opracowany 20 lat wcześniej.
Samolot powstał z wykorzystaniem najnowszych dostępnych technologii, w tym z szerokim zastosowaniem materiałów kompozytowych (stanowią one 82% masy płatowca, z czego 70% stanowią materiały kompozytowe z włókna węglowego a 12% kompozyty wzmocnione włóknem szklanym), techniki cyfrowej w awionice, z użyciem aktywnego układu sterowania (fly-by-wire), zwiększającego zwrotność i zapobiegającego popełnianiu błędów przez pilota oraz specjalnie opracowanego dla niego dwuprzepływowego, turbinowego silnika odrzutowego Eurojet EJ200. Pierwszy prototyp oblatano w 1994 r. Nazwę Typhoon nadano w 1998 r. i w tym samym roku podpisano również pierwsze kontrakty produkcyjne.
Typhoon wszedł do służby operacyjnej w 2003 r. i obecnie tym typem dysponują siły powietrzne dziewięciu państw, w tym pięciu w Europie: Austria (15), Hiszpania (93), Niemcy (181), Wielka Brytania (160) i Włochy (96) oraz czterech na Bliskim Wschodzie: Arabia Saudyjska (72), Katar (24), Kuwejt (28) i Oman (12). Liczba zakontraktowanych samolotów wynosi 681, z których dotychczas zbudowano 597. Kolejne kontrakty, to tylko kwestia czasu – trwają rozmowy w sprawie wyprodukowania następnych 150-200 samolotów w perspektywie do 2035 r. Typhoon miał swój debiut bojowy podczas interwencji wojskowej NATO w Libii w 2011 r. (samoloty należące do włoskich i brytyjskich sił powietrznych).
Eurofighter Typhoon są produkowane w kolejnych transzach produkcyjnych, które charakteryzują coraz większe możliwości bojowe oraz rozszerzająca się funkcjonalność. Obecnie linie montażowe w Hiszpanii (Getafe), Niemczech (Manching), Wielkiej Brytanii (Warton) i Włoszech (Turyn) opuszczają samoloty zaliczane do 4 transzy, ale już niedługo pojawi się na nich kolejna, 5 transza i to właśnie ona zostanie zaproponowana Polsce, która sygnalizuje zapotrzebowanie na 32 wielozadaniowe myśliwce przewagi powietrznej dla dwóch eskadr lotnictwa taktycznego.
Wielozadaniowy myśliwiec przewagi powietrznej Eurofighter Typhoon charakteryzuje się dużym udźwigiem i ma 13 punktów podwieszeń zewnętrznych na uzbrojenie, wyposażenie specjalne oraz dodatkowe zbiorniki paliwa. Do zwalczania celów powietrznych może on użyć pocisków dalekiego zasięgu Meteor (200 km), średniego zasięgu AIM--120C-5 AMRAAM (100 km) i małego zasięgu IRIS-T (ASRAAM, AIM-9L Sidewinder) oraz działka pokładowego BK-27 kal. 27 mm z zapasem amunicji 150 nabojów. Do zwalczania celów naziemnych Typhoon może użyć taktycznych pocisków samosterujących (Storm Shadow, KEPD-350), pocisków ogólnego przeznaczenia Brimstone (SPEAR-3) oraz bomb kierowanych laserowo lub satelitarnie i laserowo, wagomiaru 908 kg (2000 funtów), 454 kg (1000 funtów) lub 227 kg (500 funtów). Laserowe podświetlenie celu realizuje optoelektroniczny zasobnik obserwacyjno-celowniczy Litening 3 (Litening 5). Do zwalczania celów morskich mogą być użyte pociski Marte ER, o zasięgu ponad 100 km. Wszystkie wymienione typy uzbrojenia reprezentują najwyższy, światowy poziom.
Eurofighter Typhoon to konstrukcja lekka i zwarta (masa startowa normalna – 16 000 kg, maksymalna – 23 500 kg) wyposażona w wysoce zaawansowaną awionikę, w tym ultra nowoczesny radar Captor-E (ECRS Mk 1 – 4 transza, Mk 2 – 5 transza) z anteną z aktywnym elektronicznym skanowaniem typu AESA – opracowany i wyprodukowany przez firmę Leonardo i jej partnerów z konsorcjum. Charakteryzuje się on bardzo dużym zasięgiem poszukiwania i śledzenia wielu celów powietrznych w jednym czasie. Ten najbardziej nowoczesny radar zintegrowany jest z systemem poszukiwania i śledzenia celów w podczerwieni PIRATE, o również dużym zasięgu.
Dzięki systemowi PIRATE, samolot myśliwski Typhoon może czasowo wyłączyć swój radar i dzięki temu nie ujawniać własnej obecności i położenia, a także wykrywać cele powietrzne, które w paśmie radarowym są trudniejsze do śledzenia. PIRATE zapewnia także pomoc w nawigacji i lądowaniu.
Na marginesie warto zauważyć, że doświadczenie zdobyte w ramach programu PIRATE zaowocowało rozwojem SkyWard, który jest obecnie flagowym produktem Leonardo w tym segmencie. SkyWard to system, który produkowany jest w zakładach Leonardo w Nerviano koło Mediolanu we współpracy z Leonardo UK w Southampton, zawierający najlepsze na świecie detektory podczerwieni. Dzięki wyjątkowej wydajności skanowania i obrazowania terenu SkyWard może wykrywać samoloty wykonane w technologii stealth ze znacznych odległości.
Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>
