19 lutego oficjalnie poinformowano o zakończeniu prac przy organizowaniu nowej placówki Royal Navy określanej jako NSRDF (nuclear submarine reactor dismantling facility) której zadaniem będzie dezaktywacja i ostateczny demontaż brytyjskich okrętów podwodnych o napędzie atomowym.
Ośrodek ten usytuowany został wewnątrz największej bazy morskiej w zachodniej części Europy, HMNB Devonport (His Majesty's Naval Base, Devonport). A będąc precyzyjnym wewnątrz doku nr 14, stanowiącego własność konsorcjum Babcock, które znacząco przyczyniło się do powstania nowej placówki.
Powstanie nowej NSRDF jest jednym z ważniejszych przedsięwzięć związanych z realizowanym w Wielkiej Brytanii, pod auspicjami brytyjskiej agencji rządowej SDA (Submarine Delivery Agency), procesem dezaktywacji okrętów podwodnych z napędem atomowym określanym jako SDP (Submarine Dismantling Project). W UK proces ten dzieli się na trzy etapy, z których najbardziej niebezpiecznym jest pierwszy, w trakcie którego następuje usunięcie z pokładu całej sekcji z reaktorem oraz elementami jego chłodzenia pierwotnego tzw. RPV (Reactor Pressure Vessels). Odpady tego typu klasyfikowane są w Wielkiej Brytanii jako ILW (Intermediate Level Waste).
Następna faza polega na usunięciu pozostałych systemów chłodzenia i innych elementów mających kontakt z materiałami promieniotwórczymi, a także innych materiałów stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia jak np. wszechobecny, na okrętach z tamtego okresu, azbest. Te odpady z kolei klasyfikowane są jako LLW (Low-Level Waste). Trzeci etap to prace mające na celu właściwą, ostateczną, rozbiórkę kadłuba okrętu.
Celem SDP jest rozbiórka łącznie 27 brytyjskich atomowych okrętów podwodnych, z których 22 oczekuje już na swój los a pozostałe pięć wciąż aktywnie operuje w siłach morskich Jej Królewskiej Mości. Spośród nich, 18 to okręty myśliwskie, przy czym najstarszym jest wycofany jeszcze w 1980 roku pierwszy brytyjski okręt podwodny o napędzie atomowym, ex. HMS Dreadnought (S 101, w służbie od 1963 roku). W chwili obecnej jego kadłub ma już 62 lata. Nieco młodsze są dwa okręty typu Valiant (wycofane ze służby w 1991 oraz 1994 roku), trzy typu Churchill (wycofane w latach 1990-92), sześć typu Swiftsure (wycofywane stopniowo od 1992 do 2010 roku) oraz sześć typu Trafalgar (2009-2022). Cztery kolejne to przedstawiciele pierwszej generacji brytyjskich „boomerów” czyli nosicieli pocisków balistycznych typu Resolution (wycofywane stopniowo w latach 1992-1996).
Do dnia dzisiejszego reaktory oraz paliwo usunięto z kadłubów 11 okrętów, druga połowa pozostaje „zatankowana”. Okręty oczekujące na rozpoczęcie rozbiórki pozostają zacumowane w basenach stoczniowych, w tym siedem w Rosyth a 14 w Devonport, a ich stan jest regularnie monitorowany. Przy czym raz na 15 lat poddawane są pracom dokowym tzw. SADP (Survey and Docking Period).
Brytyjski SDP notuje znaczne opóźnienia, związane m.in. z problemami z zachowaniem odpowiednich standardów podczas usuwania materiałów promieniotwórczych, a także miejscem ich składowania. Począwszy od 2017 roku materiały klasy ILW przechowywane są bowiem tymczasowo w specjalnych betonowych bunkrach na terenie należącym do koncernu URENCO Nuclear Stewardship Ltd w miejscowości Capenhurst w hrabstwie Cheshire. Docelowo mają one spocząć w umieszczonych głęboko pod powierzchnią ziemi kryptach tzw. GDF (Geological Disposal Facility). Jednak do dzisiaj nie wybrano stosownego miejsca na ich wykonanie, a wg. ocen specjalistów najpóźniej w 2040 roku pierwsze krypty powinny być już gotowe.
Materiały „bezpieczniejsze” czyli LLW przechowywane są z kolei w bunkrach na terenie zakładu przerobu odpadów jądrowych Sellafield w pobliżu wsi Seascale w hrabstwie Kumbria. Biorąc pod uwagę budowę okrętów podwodnych o napędzie atomowym materiały ILW stanowią ok 1% jego elementów konstrukcyjnych, podczas gdy LLW kolejne 4%. Materiały niebezpieczne, w tym m.in. azbest, to kolejne 5%. Pozostałe 90% materiałów wg. oświadczenia agencji może zostać odzyskanych lub poddanych recyklingowi.
Istotną datą dla SDP, uznawaną wręcz za punkt zwrotny, jest 9 sierpnia 2023 roku. W dniu tym bowiem do suchego doku, należącej do koncernu Babcock, stoczni w Rosyth wprowadzono wycofany ze służby w 1992 roku atomowy, myśliwski okręt podwodny Swiftsure (S 126) typu Swiftsure, inicjując tym samym, po raz pierwszy w historii Wielkiej Brytanii, trzecią fazę SDP. Prace potrwać mają do 2026 roku (Rozpoczęto ostateczną rozbiórkę atomowego okrętu podwodnego Swiftsure/ZBiAM.pl).
Podobne z tej kategorii:
