Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) zakończyły wstępne testy operacyjne i ewaluację (IOT&E) systemu AN/ALQ-250 EPAWSS (Eagle Passive Active Warning Survivability System).

Opracowany przez firmę BAE Systems EPAWSS to pasywno-aktywny system zakłócania elektronicznego, ostrzegania i przeciwdziałania zagrożeniom. Przeznaczony jest dla samolotów myśliwsko-bombowych Boeing F-15E Strike Eagle, jak również nowych wielozadaniowych myśliwców przewagi powietrznej F-15EX Eagle II. W F-15E ma on zastąpić zintegrowany pakiet przeciwdziałania elektronicznego Northrop Grumman AN/ALQ-135 TEWS (Tactical Electronic Warfare Suite).

Program EPAWSS ruszył w październiku 2015 r. Boeing został głównym wykonawcą odpowiedzialnym za wdrożenie systemu w ramach kontraktu o wartości 478 milionów USD. W 2017 r. EPAWSS przeszedł pomyślnie fazę testów w ramach etapu opracowania i rozwoju konstrukcji. Pierwotny plan zakładał, że w sierpniu 2019 r. rozpocznie się montaż systemów EPAWSS na 196 myśliwcach F-15C Eagle oraz 218 samolotach myśliwsko-bombowych F-15E. Wkrótce jednak USAF ogłosiły, że ze względu na wyższe niż zakładano koszty opracowania i wdrożenia, systemy otrzymają jedynie F-15E. Według obecnego planu systemy EPAWSS mają zostać zainstalowane na 99 samolotach F-15E, które USAF chcą zachować w służbie, jak również wszystkich kupowanych F-15EX (96 egzemplarzy).

Produkcja małoseryjna (LRIP) systemu EPAWSS rozpoczęła się na początku 2022 r. W lipcu tego roku rozpoczęto proces instalacji systemów w pierwszych egzemplarzach F-15E. Systemy montowane są również fabrycznie w nowych egzemplarzach F-15EX. Według USAF produkcja małoseryjna systemów ma być kontynuowana do roku 2025, aby następnie, w roku fiskalnym 2026, płynnie przejść w produkcję wielkoseryjną (FRP). USAF nie ujawniły jakie będzie miesięczne lub roczne tempo instalacji EPAWSS we flocie F-15E. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej (IOC) dla samolotów myśliwsko-bombowych F-15E z systemem EPAWSS zaplanowano na 2025 r.

Dwa F-15E oraz dwa F-15EX (w głębi) z dywizjonów 40th FLTS oraz 85th TES, które podlegają stacjonującemu w Eglin AFB na Florydzie skrzydłu 53rd Wing. Komponenty systemu EPAWSS zainstalowane są m.in. w wydłużonych owiewkach zainstalowanych u podstawy stateczników pionowych. Fot. USAF

Samolot F-15E z zainstalowanym systemem EPAWSS został oblatany na początku kwietnia 2019 r. przez dywizjon testowy 40th FLTS. Rozpoczął się wówczas wieloetapowy program prób systemu, który zainstalowano w czterech F-15E. W kwietniu 2020 r. zakończono testy F-15E z EPAWSS w komorze bezechowej bazy Edwards AFB. Celem badań było m.in. sprawdzenie kompatybilności systemu EPAWSS z komponentami awioniki F-15E, w tym z radarem pokładowym z matrycą skanowania fazowego AN/APG-82. W listopadzie 2020 r. wyposażony w EPAWSS F-15E brał udział w ćwiczeniach „Large Force Test Event 20-03” w bazie Nellis AFB w Newadzie. Celem ćwiczeń było m.in. sprawdzenie możliwości nowych systemów takich jak EPAWSS podczas symulowanych misji przełamania i niszczenia środków obrony przeciwlotniczej przeciwnika (SEAD/DEAD).

Testy operacyjne EPAWS rozpoczęto w maju 2021 r., gdy wyposażone w systemy dwa myśliwce F-15EX wzięły udział w ćwiczeniach „Northern Edge 2021” na Alasce. Sprawdzano wówczas system EPAWSS m.in. w zakresie zapewnienia ochrony F-15EX, jak również innym samolotom operującym we wspólnych formacjach. Następnie, w październiku 2021 r., obydwa F-15EX brały udział w testach realizowanych w bazie Nellis AFB. Oszacowywano wówczas m.in. możliwości operacyjne sytemu EPAWSS.

USAF nie ujawniają szczegółów technicznych systemu EPAWSS. Ma on zapewniać ciągłe wykrywanie zagrożeń w pełnym spektrum elektromagnetycznym oraz zautomatyzowaną implementację odpowiednich środków przeciwdziałania – zarówno elektronicznych (system zakłócania fal radiowych), jak i fizycznych (przeciwradiolokacyjne i termiczne naboje zakłócające). EPAWSS składa się z zestawu anten rozmieszczonych w różnych częściach samolotu m.in. w charakterystycznych, wydłużonych owiewkach zainstalowanych u podstawy stateczników pionowych.