Rząd fiński wydał zgodę na budowę przez koncern Patria zakładu montującego myśliwce F-35A Lightning II dla fińskich sił powietrznych (Ilmavoimat).

Projekt powiązany jest z kontraktem, który w lutym 2022 r. fińskie ministerstwo obrony zawarło z koncernem Lockheed Martin na zakup 65 samolotów myśliwskich F-35A Block 4 dla fińskich sił powietrznych. Całkowita wartość kontraktu szacowana jest na kwotę 9,6 miliarda USD.

Kwestia budowy montowni myśliwców w Finlandii zawarta jest w umowie jako tzw. komponent industrialny pierwszego stopnia. Wymaga on od rządu fińskiego wydzierżawienia gruntów pod planowany zakład. W styczniu br. fińskie ministerstwo obrony zawarło umowę na dzierżawę odpowiednich gruntów w pobliżu miasta Nokia. Patria ma rozpocząć budowę zakładu w drugiej połowie bieżącego roku. Zgodnie z zawartą z Lockheedem umową, oprócz montowni płatowców, w skład planowanego kompleksu wejdzie również zakład serwisowania silników Pratt & Whitney F135. Ma on serwisować silniki fińskich F-35A przez cały planowany okres ich eksploatacji. Rząd fiński posiada 50,1 procent udziałów koncernu Patria. Norweski koncern Kongsberg jest właścicielem pozostałej części. Patria z kolei jest właścicielem blisko połowy udziałów norweskiej firmy zbrojeniowej Nammo. Pierwsza transza F-35A ma zostać dostarczona Finlandii do końca roku 2026. Montaż pierwszych myśliwców w nowo wybudowanym zakładzie w Nokia ma rozpocząć się około 2030 r.

F-35A zastąpią w fińskich siłach powietrznych myśliwce McDonnell Douglas F-18C/D Hornet. W 1992 r. Finlandia zakupiła 64 samoloty myśliwskie Hornet: 57 jednomiejscowych F-18C oraz siedem dwumiejscowych F-18D. Te ostatnie wyprodukowane zostały z zakładach firmy McDonnell Douglas w St. Loius, natomiast wszystkie F-18C zbudowały fińskie zakłady Patria Finavitec. Dostawy zostały zrealizowane w latach 1995–2000. W kwietniu 2018 r. ruszył program HX, którego celem był zakup następcy F-18. Swoje propozycje zgłosiły firmy: Boeing (F/A-18E/F Super Hornet), Dassault Aviation (Rafale), Eurofighter (Typhoon) i Saab (Gripen E). W 2020 r. fińskie siły powietrzne testowały w powietrzu proponowane do programu myśliwce. Ostatecznie, 10 grudnia 2021 r., fińskie ministerstwo obrony ogłosiło F-35A zwycięzcą w programie FX.

Zgodnie z oświadczeniem koncernu Lockheed Martin, fiński przemysł będzie montował komponenty i elementy końcowe, ale nie całe samoloty myśliwskie F-35A. Obiekt budowany przez firmę Patria nie będzie więc zakładem-montownią typu FACO (Final Assembly and Check Out), w takim znaczeniu jak np. włoski zakład FACO w Cameri, który buduje myśliwce F-35A oraz F-35B m.in. dla Włoch, Holandii i Norwegii.