Pierwszy C-130H Hercules w trakcie przygotowania do wdrożenia do eksploatacji w polskim lotnictwie wojskowym. Maszyna ma już wojskowy numer 1511.
Dzięki uprzejmości 33. Bazy Lotnictwa Transportowego, wysłannik „Lotnictwo Aviation International” miał możliwość zapoznania się z przebazowanym samolotem w Powidzu. Polska, poprzez procedurę EDA (Excess Defense Articles) otrzyma od Stanów Zjednoczonych pięć samolotów Lockheed Martin C-130H Hercules – międzyrządowa umowa w powyższej sprawie została podpisana w kwietniu 2021 roku.
W jej ramach polskie Ministerstwo Obrony Narodowej miało zapłacić 14,3 miliona USD za rozkonserwowanie i przebazowanie wybranych maszyn do kraju – początkowo deklarowano, że będą to egzemplarze o amerykańskich rejestracjach 85-0035, 85-0036, 85-0037, 85-0038 oraz 85-0039.
Wszystkie zostały zamówione przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych w roku podatkowym 1985, zaczynającym się 1 października 1984 i kończącym się 30 września 1985 roku. Według części informacji, zostały one dostarczone w 1986 r.
Wszystkie były wykorzystywane przez 357. Eskadrę Transportową Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych – ich bazą macierzystą było lotnisko Maxwell w stanie Alabama. Co ciekawe, jest to jednostka rezerwowa, co może sugerować stosunkowo niski nalot przekazywanych transportowców. Tym nie mniej brały one udział w działaniach bojowych na Bliskim Wschodzie w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, a także wspierały operacje NATO na obszarze byłej Jugosławii.
Zgodnie z dostępnymi informacjami, cała wymieniona piątka średnich samolotów transportowych C-130H Hercules została wycofana z eksploatacji w okresie luty-wrzesień 2017 roku. Trafiły one na składowisko do bazy Davis-Monthan w Tucson w stanie Arizona.
W czerwcu 2022 r. Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych poinformował o podpisaniu umowy z Wojskowymi Zakładami Lotniczymi Nr 2 S.A. w Bydgoszczy w sprawie przeprowadzenia przeglądów okresowych PDM na dwóch pierwszych C-130H Hercules. Szczegóły nie zostały upublicznione. 15 lipca 2022 r. samolot 85-0035 został przebazowany do Bydgoszczy. Drugi (85-0036) przyleciał do grodu nad Brdą 18 października 2022 roku.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem, pierwszy z nich ma zostać dostarczony do Powidza w kwietniu bieżącego roku. Co ciekawe, już wówczas brak informacji odnośnie zapoczątkowania procesu przygotowania do przebazowania kolejnych trzech egzemplarzy wzbudzał zainteresowanie opinii publicznej w Polsce – ostatecznie, 18 listopada 2022 r., Agencja Uzbrojenia (w odpowiedzi na pytania redakcji) poinformowała o zmianach programu pozyskania i wdrożenia samolotów C-130H Hercules w polskim wojskowym lotnictwie transportowym.
To właśnie wówczas wskazano, że maszyny trafią do Polski z amerykańskich jednostek poprzez procedurę Ramp-to--Ramp (przekazanie w pełni sprawnego statku powietrznego wraz z niezbędnym wyposażeniem). Miało to przyspieszyć proces i umożliwić utrzymanie gotowości operacyjnej 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu.
Kolejny brak nowych informacji spowodował, skierowanie do Agencji Uzbrojenia kolejnej serii pytań. Odpowiedź na nie została udzielona w sierpniu 2023 roku. Zgodnie z nią wiadomo było, że trzy „nowe” C-130H Hercules, które trafią do Polski to egzemplarze 89-1182, 89-1185 oraz 91-9141. Pierwsze dwa zostały zbudowane i dostarczone Siłom Powietrznym Stanów Zjednoczonych w 1990 r., a ich ostatnim przydziałem operacyjnym była 154. Eskadra Transportowa Gwardii Narodowej stanu Arkansas, która realizuje m.in. zadania szkolno-treningowe. Z kolei samolot 91-9141 został dostarczony użytkownikowi w 1991 roku.
Cała trójka, przed dostawą do Polski, trafiła do Portugalii, do zakładów OGMA. Bohater niniejszego artykułu przeszedł jedynie niezbędne naprawy – dostępny okres międzyremontowy do kolejnego przeglądu PDM pozwala bowiem na jego eksploatację do końca 2025 roku.
Pozostałe dwa egzemplarze przechodzą PDM i mają zostać dostarczone w drugiej połowie bieżącego roku – wybór portugalskich zakładów był decyzją dotychczasowego użytkownika, a nie nasz.
Tego typu sytuacja powoduje, że do końca bieżącego roku 33. Baza Lotnictwa Transportowego w Powidzu powinna dysponować pełnym ukompletowaniem w postaci pięciu samolotów C-130H Hercules. Ich uzupełnieniem będą posiadane C-130E Hercules – w ich przypadku można już jednak odnotować proces stopniowego wycofywania z eksploatacji. Spośród pięciu samolotów C-130E tylko pierwszy z nich (1501) przechodzi drugi przegląd PDM w Polsce (prowadzony siłami WZL Nr 2 S.A., który ma zostać zakończony w pierwszej połowie bieżącego roku).
Pozostałe cztery mają kończyć służbę wraz z wyczerpaniem resursów międzyremontowych – w ten sposób loty zakończył już przynajmniej jeden z nich (nr 1502), który obecnie służy jako źródło części zamiennych dla pozostałych egzemplarzy. Według obliczeń, piąty egzemplarz C-130E Hercules (nr 1505) zakończy loty najpóźniej w drugiej połowie 2026 roku.
Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>
