W ciągu ostatnich dni doszło do wyraźnego spadku intensywności walk w porównaniu z ubiegłym tygodniem. Ukraińcy cały czas prowadzą działania rozpoznawcze na odcinku frontu pod Orichiwem i nie podejmują prób szturmu rosyjskich pozycji.

Pod Wełyką Nowosiłką ich natarcie na głównym kierunku zostało zatrzymane pomiędzy Makariwką i Staromajorśkem, tj. w odległości ok. 7 km od linii frontu sprzed 4 czerwca. Rosjanie (elementy 127. Dywizji Strzelców Zmotoryzowanych, 37. i 60. Brygady Strzelców Zmotoryzowanych oraz 5. Brygady Czołgów) kontratakowali z podstawy wyjściowej Pryjutne–Staromajorśke–Kermenczyk, jednak nie odbili utraconych wcześniej terenów. Według dostępnych informacji jak dotąd obie strony operują w tym rejonie kompaniami i batalionami, bez angażowania do walki całych brygad.

Pod Bachmutem Ukraińcy prowadzą działania zaczepne na ograniczoną skalę, głównie w celu opanowania Kliszczijiwki oraz Berchiwki i Jahidnego. Również na tym kierunku angażują do walki stosunkowo niewielką część swojego zgrupowania, bez użycia rezerw. Ataki, mające charakter powolnego forsowania linii obronnych Rosjan (postęp liczony jest w najlepszym razie w setkach metrów na dobę), prowadzą oddziały obecne w tym rejonie od dłuższego czasu. Na pozostałych odcinkach frontu trwają walki o charakterze lokalnym – nie zmieniają one w istotny sposób położenia obu stron ani nie świadczą o zaangażowaniu przez nie odwodów operacyjnych.

Rosjanie kontynuowali ataki na cele położone w głębi Ukrainy z użyciem dronów kamikadze Shahed-131/136 i rakiet. W nocy z 13 na 14 czerwca użyli 10 dronów, czterech rakiet Kalibr oraz sześciu pocisków manewrujących Ch-22. Według ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych zestrzelono dziewięć dronów oraz trzy rakiety Kalibr, a jedna trafiła w obiekty na terenie Odessy. Ponadto pociski Ch-22 spadły na Konstantynówkę i Kramatorsk. Nieznane są straty o charakterze wojskowym w tych miastach, natomiast strona ukraińska opublikowała fotografie świadczące o zniszczeniu obiektów cywilnych i śmierci kilku osób. Z kolei w nocy z 14 na 15 czerwca Rosjanie wystrzelili 20 dronów oraz pięć rakiet Ch-101/Ch-555 i Ch-59. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zadeklarowała zestrzelenie wszystkich dronów oraz jednej rakiety. Pozostałe cztery trafiły w obiekty przemysłowe położone na terenie Krzywego Rogu. 16 czerwca przed południem Rosjanie dokonali zmasowanego ataku rakietowego na Kijów. Według pierwszych komunikatów strony ukraińskiej obrona przeciwlotnicza zestrzeliła sześć rakiet aerobalistycznych Kindżał oraz sześć pocisków manewrujących Kalibr.

13 czerwca a Pentagon powiadomił o nowym pakiecie wsparcia wojskowego o wartości 325 mln dolarów. W jego skład weszły dodatkowe pociski do systemów przeciwlotniczych NASAMS i Stinger oraz wyrzutni HIMARS, amunicja artyleryjska 155 mm i 105 mm, przeciwpancerne pociski kierowane Javelin i TOW, granatniki AT-4, 22 mln sztuk amunicji strzeleckiej i granatów. Ponadto USA zdecydował się na dostarczenie kolejnych 15 bojowych wozów piechoty M2A2 ODS Bradley i 10 kołowych transporterów opancerzonych Stryker, które mają uzupełnić wozy utracone przez Ukraińców w początkowych dniach ofensywy. Tego samego dnia podczas spotkania ministrów obrony Wspólnych Sił Ekspedycyjnych (JEF) Wielka Brytania, Norwegia, Holandia, Dania, Szwecja, Islandia i Litwa ogłosiły, przekazanie kolejnych 117 mln dolarów na Międzynarodowy Fundusz na rzecz Ukrainy (IFU), których celem jest zakup dla Ukrainy radarów i pocisków obrony powietrznej.

14 czerwca Holandia ogłosiła, że zakupi dla Ukrainy w Czechach cztery pasywne systemy radarowe VERA-NG o wartości 150mln euro. Natomiast pełniący obowiązki ministra obrony Danii Troels Lund Poulsen poinformował, że szkolenie ukraińskich pilotów na F-16 w jego kraju może rozpocząć się dopiero w sierpniu. Wcześniej potrzebne są zmiany legislacyjne, przygotowanie zaplecza logistycznego, oraz dodał, że Ukraińcy muszą poprawić swoją znajomość języka angielskiego.

15 czerwca odbyło się 13. spotkanie grupy kontaktowej państw wspierających wojskowo Ukrainę w formacie Ramstein. Podsumowujący je sekretarz obrony USA Lloyd Austin wezwał wszystkie kraje do intensyfikacji dostaw. Bezpośrednio przed spotkaniem Norwegia wraz z Danią ogłosiły wspólne przekazanie 9000 pocisków artyleryjskich 155 mm Ukrainie (zapalniki z Danii). Ponadto Norwegia poinformowała, że prowadzi proces samodzielnego dostarczenia kolejnych 7000 pocisków. Podczas spotkania USA, Wielka Brytania, Holandia i Dania zakomunikowały, że wspólnie zakupiły na rynku wtórnym znaczną liczbę pocisków obrony powietrznej do systemów poradzieckich, a ich dostawy już się rozpoczęły i mają się zakończyć w ciągu kilku tygodni. Nie ujawniono więcej szczegółów. Ponadto na spotkaniu Holandia, Dania, Hiszpania i Kanada powtórzyły swoje wcześniejsze zapowiedzi dostaw, które składały od drugiej połowy kwietnia.

16 czerwca Niemcy oznajmiły, że niezwłocznie przekażą kolejne 64 pociski do systemu obrony powietrznej średniego zasięgu Patriot. Tego samego dnia dyrektor generalny Rheinmetall zapowiedział, że w tym roku jego spółka dostarczy Ukrainie 40–60 tys. sztuk amunicji 35 mm do artyleryjskich zestawów przeciwlotniczych Gepard. Co więcej, Niemcy poinformowały o dostarczeniu Ukrainie kolejnych dwóch wozów zabezpieczenia technicznego na podwoziu czołgowym WISENT 1.

15 czerwca Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której wezwano sojuszników z NATO do dotrzymania zobowiązań wobec Ukrainy i utorowania drogi do zaproszenia Kijowa do sojuszu obronnego. Podkreślono, że „proces akcesyjny rozpocznie się po zakończeniu wojny i zostanie sfinalizowany tak szybko, jak to możliwe”, a integracja Ukrainy zarówno z NATO, jak i UE zwiększyłaby bezpieczeństwo regionalne i globalne oraz wzmocniłaby więzi między Ukrainą a społecznością euroatlantycką. Parlament potwierdził swoje poparcie dla zeszłorocznej decyzji Rady Europejskiej o przyznaniu Ukrainie statusu kandydata do UE. Wyrażono nadzieję na pozytywną rekomendację Komisji Europejskiej co do spełnienia przez Ukrainę warunków przedakcesyjnych. Pozwoli to rozpocząć negocjacje w sprawie przystąpienia Ukrainy do UE jeszcze w tym roku.

13 czerwca Władimir Putin spotkał się z wybraną grupą dziennikarzy zajmujących się problematyką wojskową. Przyznał, że ukraińska kontrofensywa na dużą skalę zaczęła się 4 czerwca. Po raz pierwszy odniósł się do ataków na obwód biełgorodzki, uznając je za próbę odciągnięcia części sił z frontu. Zapewnił, że ochrona granicy jest wzmacniana. Zagroził, że w przypadku dalszego atakowania przez siły ukraińskie terytorium Rosji utworzona zostanie „strefa sanitarna” na terytorium Ukrainy. Dodał, że nie ma potrzeby wprowadzania stanu wojennego i ogłaszania mobilizacji powszechnej. Według Putina od stycznia br. rosyjska armia zwerbowała ponad 150 tys. żołnierzy kontraktowych i 156 tys. ochotników. Poruszył również kwestię statusu prawnego tzw. prywatnych firm wojskowych (PFW). Podkreślił, że zwrócił się do Dumy Państwowej i resortu obrony o przygotowanie regulacji mających określić zasady współdziałania PFW z wojskiem. Potwierdził, że jedynym sposobem na otrzymanie państwowych gwarancji socjalnych (np. wypłata rodzinie rekompensaty w przypadku śmierci „ochotnika”) jest podpisanie kontraktu z siłami zbrojnymi. 14 czerwca skonfliktowany z resortem obrony właściciel prywatnej firmy wojskowej Grupa Wagnera Jewgienij Prigożyn ponownie odrzucił możliwość podpisania kontraktu z armią. Wyraził nadzieję, ze władze znajdą kompromisowe rozwiązanie umożliwiające nadanie kontrolowanym przez niego „ochotnikom” praw kombatanckich.

13 czerwca przywódca Czeczenii Ramzan Kadyrow poinformował, że znajdujący się pod jego kontrolą batalion „Achmat-Zachód” będzie skierowany w rejony przygraniczne Rosji z zadaniem odpierania ataków ukraińskich grup dywersyjnych. Współpracownik Kadyrowa i deputowany do Dumy Państwowej Adam Delimchanow spotkał się z gubernatorem obwodu biełgorodzkiego Wiaczesławem Gładkowem, przedstawicielami Ministerstwa Obrony i Gwardii Narodowej. Podkreślono, że czeczeński oddział podlega rosyjskiemu resortowi obrony.

15 czerwca ukraiński wywiad wojskowy przekazał, że rosyjskie dowództwo wojskowe wycofuje „kompanie szturmowe” do których wcielono więźniów. Specjalna komisja, na czele której stanął zastępca szefa sztabu rosyjskich sił okupacyjnych na Ukrainie generał Oleg Połgujew, ma wyselekcjonować z pozostałego „kontyngentu specjalnego” ok. 2 tys. osób. Będą one poddane szkoleniu na poligonach znajdujących się na czasowo okupowanych terenach Ukrainy po czym zostaną skierowane ponownie na front. Grupy policji wojskowej mają zagwarantować dyscyplinę wśród więźniów-ochotników.

15 czerwca Służba Bezpieczeństwa Ukrainy ostrzegła o przygotowywaniu przez rosyjską Federalną Służbę Bezpieczeństwa operacji dezinformacyjnej mającej zdyskredytować kierownictwo struktur wojskowych, bezpieczeństwa oraz administracji państwowej. W tym celu funkcjonariusze 5. służby FSB planują wprowadzić do urzędowych baz danych sfałszowane informacje potwierdzające posiadanie obywatelstwa rosyjskiego przez przedstawicieli ukraińskich elit politycznych. Dane mają być upublicznione w sieciach społecznościowych w formie rzekomych wycieków.

13 czerwca Łukaszenka odwiedził zakład zajmujący się końcowym montażem amunicji kalibru 122 mm wykorzystywanej m.in. przez rakietowe systemy artyleryjskie Grad. Wezwał do utrzymania wysokiego tempa produkcji seryjnej do której zaangażowano ponad 20 białoruskich przedsiębiorstw. Ma to zapewnić produkcję do 15 tys. pocisków rocznie.

15 czerwca Centralna Komisja Wyborcza Federacji Rosyjskiej podjęła decyzję o przeprowadzeniu 10 września wyborów deputowanych do zgromadzeń ustawodawczych i lokalnych organów przedstawicielskich w czterech okupowanych regionach Ukrainy (obwody doniecki, ługański, zaporoski i chersoński). Gwarancje bezpieczeństwa lokali wyborczych ma zapewnić resort obrony, FSB i Gwardia Narodowa.

Autorzy: Piotr Żochowski, Jakub Ber, Jacek Tarociński.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.