Warszawskie firmy Flyfocus i Kestrel Aeronautics finalizują prace nad  bezzałogowym statkiem powietrznym Lemur. Pod koniec grudnia ub.r. pomyślnie przeprowadzono jeden z ostatnich testów poligonowych bezzałogowca. Szefowie firm szacują, że osiągnięcie gotowości do uruchomienia produkcji seryjnej Lemura nastąpi jeszcze w pierwszym kwartale 2022 r.

Bezzałogowy statek powietrzny Lemur to propozycja polskich firm dla Sił Zbrojnych RP, Straży Granicznej, służb specjalnych oraz innych formacji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa. Został on zaprojektowany jako aparat do realizacji zadań obserwacyjnych i rozpoznawczych, ale możliwość montażu wielu elementów wyposażenia dodatkowego znacznie rozszerza potencjał jego operacyjnego wykorzystania. Podczas ubiegłorocznego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach BSP Lemur był prezentowany na stoisku Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, z którym firmy Flyflocus i Kestrel Aeronautics ściśle współpracują, nie tylko przy tym projekcie.

Grudniowe testy bezzałogowca przebiegły pomyślnie. Wkrótce producenci osiągną gotowość do uruchomienia produkcji seryjnej. Fot.: Kestrel Aeronautics/Flyfocus

Grudniowe testy miały na celu przeprowadzenie weryfikacji prawidłowego funkcjonowania BSP w niesprzyjających warunkach atmosferycznych i silnego oblodzenia. Testy te odbyły się w jednej z bezpiecznych i przystosowanych do tego działań lokalizacji. Z uwagi na sposób i charakter miały one przebieg niejawny. W najbliższej przyszłości przeprowadzone będą natomiast pokazy produktowe dla grona potencjalnych odbiorców.

Nowy bezzałogowiec warszawskich firm

Lemur stanowi efekt współpracy dwóch warszawskich spółek: Flyfocus (firma odpowiada za awionikę i oprogramowanie) oraz Kestrel Aeronautics (przygotowanie projektu i produkcja struktur płatowca). Firmy, chociaż tworzone przez zespoły składające z ludzi reprezentujących młode pokolenie polskich inżynierów, mogą już pochwalić się istotnymi osiągnięciami. Funkcjonująca od 2017 r. spółka Flyfocus brała czynny udział w rozwoju programu bezzałogowca rozpoznawczego klasy mini „Wizjer”, który pod koniec ub.r. w ilości 25 zestawów (co daje 100 aparatów wraz z osprzętem) został zakontraktowany przez Inspektorat Uzbrojenia. Wartość umowy to 174 mln zł brutto.

– Nasza spółka została założona przez byłych pracowników firm prywatnych i państwowych, działających w sektorze BSP. Na swoim koncie mamy stworzenie systemu CableGuard. To obserwacyjny bezzałogowiec na uwięzi z możliwością wyczepienia jej w locie i kontynuowania lotu na baterii. Na tę technologię otrzymaliśmy amerykański patent – mówi Julian Żyromski, wiceprezes zarządu Flyfocus.

Z kolei firma Kestrel Aeronautics w branży inżynierii lotniczej, ze szczególnym uwzględnieniem sektora bezzałogowych statków powietrznych, operuje od 2020 r.

– Trzon firmy stanowią eksperci z zakresu lotnictwa, elektroniki i informatyki oraz doświadczeni oficerowie. Specjalizujemy się w realizacji projektów specjalnych na zlecenie i prowadzeniu badań naukowych. Główne obszary naszych zainteresowań to przede wszystkim technologie kompozytowe, projekty mechaniczne, aerodynamiczne i elektroniczne oraz technologie sztucznej inteligencji i walki radioelektronicznej – podkreśla Rafał Rotblum, prezes Kestrel Aeronautics.

BSP Lemur: podstawowe dane taktyczno-techniczne

Lemur to jest statkiem powietrznym pionowego startu i lądowania (VTOL), do czego służą cztery silniki zawisowe. Po osiągnięciu przez aparat wysokości kilkudziesięciu metrów uruchamiany jest silnik marszowy, dzięki czemu bezzałogowiec przechodzi do lotu samolotowego. Podobnie wygląda lądowanie maszyny: operując w powietrzu BSP redukuje  prędkość, po czym uruchomiane są silniki zawisowe i jednocześnie  wyłączeniu ulega silnik marszowy. Do startu i lądowania Lemur nie potrzebuje ani lotniska, ani płaskiego terenu o znacznej powierzchni – wystarczy kwadrat o długości boku ok. 10 m.

Jak podkreślają producenci Lemura, awionika i oprogramowanie bezzałogowca spełnia normy lotnicze DO254, DO160, DO178 i normy STANAG, m.in. w zakresie interoperacyjności bezzałogowych statków powietrznych w siłach zbrojnych państw NATO.

BSP Lemur został zaprojektowany jako aparat przeznaczony przede wszystkim do misji obserwacyjno-rozpoznawczych. Fot.: Kestrel Aeronautics/Flyfocus

Bezzałogowy Lemur mierzy 2,1 m długości, a rozpiętość jego skrzydeł to 4,5 m. Maksymalna masa startowa wynosi 30 kg, przy czym masa samego płatowca (bez payloadu oraz baterii lub paliwa) to 15 kg. Aparat został zaprojektowany w dwóch wersjach: elektrycznej i spalinowej, przy czym w tej pierwszej maksymalna długotrwałość lotu wynosi do 3 godz., a w drugiej – do 10 godz. Maksymalna prędkość aparatu to 126 km/h, a  minimalna – 47 km/h. Prędkość optymalną producenci zdefiniowali na poziomie 75 km/h. Pułap operacyjny bezzałogowca wynosi 4 000 m. Jeżeli chodzi o zasięg Lemura, to według producentów w przypadku komunikacji radiowej wynosi on do 200 km przy zastosowaniu masztu i trackera. W przypadku wykorzystania łączności LTE zasięg jest zgodny z pokryciem sieci LTE. Z kolei wykorzystanie satelitarnego spowoduje, że bezzałogowiec może dysponować nieograniczonym zasięgiem.

Atutem Lemura jest łatwość i krótki czas przygotowania maszyny do lotu. Według deklaracji firm Flyflocus i Kestrel Aeronautics, potrzeba na to 10 minut.

Do komunikacji ze stacją kontroli BSP wykorzystuje łączność radiową w pasmach ISM, UHF, L, S, C (zamawiający będzie mógł wybrać konkretną opcję przy zamówieniu) w topologii P2P. Opcjonalnie możliwe jest wykorzystanie łączności Mesh, LTE lub satelitarnej. Jako wyposażenie dodatkowe dla Lemura producenci oferują instalację antyoblodzeniową,  ratunkowy spadochron balistyczny i transponder ADS-B, transponder IFF czy radio MANET wyposażone w opatentowaną technologię unikania zakłóceń.

Naziemną stację kontroli do BSP Lemur tworzą przenośny komputer i tracker. Fot. Kestrel Aeronautics/Flyfocus

Ponadto spółka Flyfocus oferuje do Lemura również dedykowaną antenę śledzącą.

Funkcję naziemnej stacji kierowania Lemurem pełni komputer zabudowany w deszczoodpornej walizce (wraz z trackerem), przy czym czas pracy komputera z pełną jasnością wyświetlacza (1500 nitów) wynosi do 7 godz. Lemur może operować zarówno nad lądem, jak i nad akwenami morskimi.

Bezzałogowiec do rozpoznania i kierowania ogniem artylerii

Standardowym wyposażeniem BSP Lemur jest głowica obserwacyjna z kamerą dzienną RGB o maksymalnym powiększeniu x67 oraz kamera termowizyjna z zoom-em x5.

– Dodatkowo nasz bezzałogowiec jest przystosowany do przenoszenia fotogrametrycznych kamer wysokiej rozdzielczości, laserowego podświetlacza celu, radaru SAR, zasobnika rozpoznania radioelektronicznego, przekaźników radiowych oraz sensorów akustycznych – wymienia Rafał Rotblum, prezes zarządu Kestrel Aeronautics.

Lemur został wyposażony w modułowy system montażu payloadu, dzięki czemu możliwe jest doposażenie aparatu także w inny sprzęt, np. pojemnika do transportu materiałów medycznych.

Wymieniony powyżej zestaw sensorów sprawia, że Lemur to bezzałogowiec zaprojektowany przede wszystkim do realizacji misji obserwacyjno-rozpoznawczych, których celem jest pozyskanie informacji oraz produktów rozpoznania obrazowego (materiałów wideo i zdjęć) i rozpoznania radioelektronicznego. Jednakże możliwość wyposażenia aparatu w laserowy podświetlacz celu rozszerza potencjał jego wykorzystania operacyjnego, umożliwiając mu wskazywanie celów dla ognia artylerii wojsk lądowych. Producenci podkreślają, że Lemur został również wyposażony w autorskie rozwiązania techniczne, które podnoszą odporność bezzałogowca na środki WRE przeciwnika.