PT-16 – kolejne ogniwo w ewolucji Twardego. Domostrator PT-16 w całej okazałości. Nowa wieża i osłony układu jezdnego sprawiają, że czołg ma sylwetkę, którą trudno skojarzyć z wozami T-72/PT-91.

Olbrzymia skala produkcji czołgów rodziny T-72, tak w Związku Sowieckim i Rosji, ale także w kilku państwach wytwarzających je na mocy licencji, sprawia że są to jedne z najpopularniejszych obecnie wozów bojowych w swej klasie na świecie. Wielu ich użytkowników rozważa ich dalszą eksploatację, a to implikuje potrzebę ich remontów i modernizacji. Polska była producentem takich wozów, a Siły Zbrojne RP są nadal ich użytkownikiem, stąd w naszym kraju istnieją niemałe kompetencje w zakresie wsparcia eksploatacji tych czołgów, a także modernizacji w kierunku dostosowania do potrzeb współczesnego pola walki.

Zespół konstruktorów, należących do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Urządzeń Mechanicznych OBRUM Sp. z o.o. i Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy S.A., który przystąpił do przygotowania
nowej oferty kompleksowej modernizacji czołgów T-72/PT-91 postawił sobie następujące wyzwania:

• zwiększenie siły ognia i poprawę parametrów manewru ogniem,
• podniesienie poziomu ochrony balistycznej,
• zwiększenie mobilności,
• poprawę komfortu pracy załogi i umożliwienie wydłużenia czasu trwania misji.

Nie są to zupełnie nowe wymagania, gdyż od lat dobrze znane są słabe punkty tych czołgów, szczególnie wersji eksploatowanych poza Federacją Rosyjską i państwami postsowieckimi:

• niedostateczna siła ognia wynikająca ze stosowania przestarzałej amunicji podkalibrowej z rdzeniem stalowym (zdolności penetracji pancerza na poziomie 300 mm RHA);
• mało efektywny manewr ogniem z uwagi na przestarzałe napędy wieży i armaty;
• armata o niskiej skuteczności (celności) w wyniku asymetrycznego usytuowania pojedynczego oporopowrotnika i usytuowania czopów armaty poniżej osi lufy armaty, powodujących „poderwanie” lufy przy strzale;
• krótkie podparcie zespołu odrzutowego armaty w kołysce, bez możliwości kasacji luzów;
• niski współczynnik mocy jednostkowej zespołu napędowego;
• usytuowanie magazynu amunicji i amunicji dodatkowej w przedziale załogi;
• jednoosiowa stabilizacja przyrządów celowniczych;
• przestarzały, elektromechaniczny system kierowania ogniem;
• aktywne nocne przyrządy obserwacyjne i celownicze.

Przeprowadzone w OBRUM Sp. z o.o. prace analityczne wskazały na możliwość i celowość dalszej modernizacji czołgów T-72/PT-91 głównie w zakresie zwiększenia siły ognia i przeżywalności załogi na polu walki, a także komfortu pracy załogi. Uznano, że stosowne prace mogą zostać przeprowadzone w Polsce i stanowić propozycję przemysłową skierowaną do obecnych użytkowników czołgów T-72/PT-91, głównie zagranicznych, ale również wartą do przeanalizowania przez Siły Zbrojne RP.
Modernizacja została pomyślana jako pakietowa, a zatem istnieć będzie możliwość dostosowania jej zakresu do oczekiwań klienta, tak pod względem uzyskania konkretnych parametrów taktyczno-technicznych, jak również dostępnego budżetu.
Pakiet modernizacyjny, stanowiący kompleksową ofertę modernizacyjną, zaprezentowany został na demonstratorze PT-16, który ukończono latem bieżącego roku i po raz pierwszy pokazany publicznie podczas kieleckiego MSPO.