Drugiego dnia Warsaw Security Forum 2021, zorganizowanego przez Fundację im. Kazimierza Pułaskiego i The German Marshall Fund of the United States, swoją prezentacje przemysłową miała także korporacja Raytheon Technologies. Dostawca systemu Patriot w programie Wisła skupił uwagę publiczności na innych aspektach naziemnej obrony powietrznej niż stacje radiolokacyjne, pociski rakietowe czy systemy dowodzenia. Innymi słowy na radarach i rakietach OPL się nie kończy.

Wystąpienie o pozatechnicznych aspektach budowania obrony powietrznej wygłosił Joseph P. DeAntona, wiceprezes ds. wymogów i zdolności walki lądowej i obrony powietrznej w Raytheon Missiles & Defense. W krótkim ale treściwym przemówieniu DeAntona zwrócił uwagę na szereg czynników, bez których budowanie skutecznej naziemnej obrony powietrznej nie jest możliwe.

Po pierwsze zakup samego sprzętu – baterii itd. to dopiero pierwszy krok. Są to poważne nakłady finansowe, ale kolejne duże (a czasami nawet większe) wydatki wiążą się z wyszkoleniem odpowiedniego personelu do obsługi sprzętu bojowego. Oficerowie i żołnierze oddziałów przeciwlotniczych muszą opanować eksploatacje skomplikowanego technicznie i drogiego sprzętu, a zatem takowe szkolenie też kosztuje. Na dodatek trzeba stworzyć odpowiednie struktury i mechanizmy wyłaniania kandydatów, doboru kadr, tworzenia ścieżek awansów. Oczywiście takowe procesy muszą brać pod uwagę wydajność systemu szkolenia, rotację personelu (w tym odchodzenie do cywila)

Drugą kwestią jest zabezpieczenie odpowiedniej infrastruktury, zaplecza oddziałów przeciwlotniczych – chodzi o zaplecze obsługowe, magazynowe. Ale także o zabezpieczenie odpowiedniej liczby generatorów prądu (czy szerzej zaopatrywania w energię elektryczną elektroniki bojowej), aby utrzymać działanie rozlokowanych baterii. Kolejną grupą wydatków jest zapewnienie odpowiedniej logistyki, poczynając od samochodów ciężarowych, ciągników siodłowo-balastowych, zabezpieczających przerzut, przemarsze czy bieżącą eksploatację.

Kolejną kwestią jest zaplanowanie budżetu eksploatacyjnego w całym cyklu życia sprzętu, wliczając w to naprawy, modyfikacje, modernizacje czy też w końcu ostatecznie utylizację zużytego i wycofanego sprzętu. Niemal w każdym przetargu, Patriot wygrywał znanymi i przewidywalnymi (i niższymi od konkurencji) kosztami swojej eksploatacji w całym cyklu życia. Jest to know-how, które Raytheon zebrał od lat 80. w ciągu tych wszystkich lat rozwoju i modernizacji systemu Patriot.

Na koniec DeAntona wspomniał też, że budowa systemu obrony powietrznej nie jest możliwa bez przyjęcia odpowiedniej polityki (przez decydentów cywilnych) na niemal każdym szczeblu władzy – od lokalnej, poprzez regionalną, aż w końcu ogólnokrajowej, czyli rządowej. Echa tego hasła pobrzmiewały często w wystąpieniach Radoslavy Stefanovej czy gen. por. (w st. spocz.) Bena Hodgesa w zrelacjonowanej już panelowej dyskusji o zintegrowanej obronie powietrznej wschodniej flanki NATO.