Sikorsky UH-60M Battlehawk przeznaczony dla Sił Zbrojnych Zjednoczonych Emiratów Arabskich w czasie prób integracji uzbrojenia na terenie Stanów Zjednoczonych.

Rodzina wielozadaniowych śmigłowców Sikorsky S-70 Black Hawk jest od kilkudziesięciu lat znana na całym świecie ze względu na swoją uniwersalność. Na bazie podstawowej, transportowej odmiany powstały liczne warianty specjalne, służące choćby do: ratownictwa morskiego SAR, ratownictwa bojowego CSAR, zwalczania okrętów podwodnych, przewozu ważnych osobistości, wsparcia służb porządku publicznego czy zadań przeciwpożarowych. Osobną kategorią, która nie zyskała dotąd popularności porównywalnej z odmianami transportowymi, są śmigłowce wsparcia bojowego na bazie Black Hawka, stanowiące swoiste ogniwo pośrednie pomiędzy wiropłatami wielozadaniowymi i wyspecjalizowanymi bojowymi. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie właśnie takich maszyn, od lat rozwijanych siłami firmy Sikorsky Aircraft Corp., będącej obecnie częścią koncernu Lockheed Martin, a także jej zagranicznych partnerów.

Śmigłowiec Sikorsky S-70 Black Hawk, znany pod amerykańskim wojskowym oznaczeniem UH-60, został opracowany i wdrożony do produkcji, jako następca dla wielozadaniowych wiropłatów Bell UH-1 Huey, które zyskały sławę w czasie wojny w Wietnamie. W trakcie tego konfliktu okazało się, że śmigłowce z powodzeniem mogą wypełniać różnorodne zadania – poza transportem i ewakuacją medyczną, często wykorzystywano je także do wsparcia ogniowego oddziałów naziemnych, a nawet okrętów rzecznych. Poza uzbrojeniem strzeleckim – stanowiskami ruchomych karabinów maszynowych w drzwiach kabiny, służących głównie do samoobrony, Hueye były uzbrajane także w uzbrojenie ofensywne: zasobniki z rakietami niekierowanymi, boczne stanowiska granatników automatycznych czy wielkokalibrowych karabinów maszynowych, a nawet wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych. Bezpośredni następca wersji UH-1 w lotnictwie US Army, UH-60 Black Hawk, nie został przewidziany do takiej roli – doświadczenia z Wietnamu spowodowały, że US Army otrzymała znaczną ilość wyspecjalizowanych śmigłowców bojowych AH-1 Cobra (a później AH-64 Apache), a także lekkich maszyn obserwacyjno-bojowych OH-6 Cayuse i OH-58 Kiowa, które – operując w pobliżu linii styku wojsk – mogły wesprzeć ogniem karabinów maszynowych i rakiet niekierowanych pododdziały walczące na ziemi. Black Hawki, wdrażane do służby od 1978 roku, zostały przystosowane jedynie do montażu uzbrojenia strzeleckiego przeznaczonego do samoobrony – systemu M144 z dwoma 7,62 mm karabinami maszynowymi M60D (później także M240D, M240H i M134 Minigun), umieszczonymi w oknach za kabiną pilotów.
Pierwsze doświadczenia bojowe, wyniesione z konfliktu na Grenadzie w 1983 r., a także analiza wniosków formułowanych przez użytkowników spowodowała, że w połowie lat 80. XX wieku firma Sikorsky, na zlecenie Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych, opracowała, przetestowała i wdrożyła do produkcji modyfikację Black Hawka. Polegała ona na montażu po obu burtach kadłuba skrzydeł z parą belek podwieszeń na każdym, pozwalających na zabranie nawet do 4500 kg ładunku użytecznego. System otrzymał oznaczenie ESSS (External Stores Support System) i pozwolił na znaczące zwiększenie możliwości operacyjnych śmigłowca. W przypadku US Army i użytkowników eksportowych, którzy zdecydowali się na zakup Black Hawków, jest wykorzystywany przede wszystkim do zwiększenia promienia działania wiropłata – głównym ładunkiem są bowiem cztery dodatkowe zbiorniki paliwa po 230 lub 450 galonów. Zmodyfikowany układ paliwowy pozwala na przepompowanie ich zawartości do integralnych zbiorników kadłubowych. Minusem zastosowania ESSS, szczególnie przy wykorzystaniu wszystkich podwieszeń, jest ograniczenie pola ostrzału karabinów strzelców pokładowych. Doposażenie UH-60 w ESSS otworzyło zarazem drogę do zwiększenia potencjału ofensywnego śmigłowców poprzez możliwość przenoszenia zasobników z uzbrojeniem strzeleckim, rakietami niekierowanymi, czy też kierowanymi AGM-114 Hellfire.
W 1987 roku, na zlecenie US Army, Sikorsky i Rockwell International przeprowadziły testy wykorzystania Hellfire'ów przez UH-60A Black Hawk. Użyto w tym celu standardowego egzemplarza (nr seryjny 84-23953), który wykonał cykl lotów doświadczalnych w dniach 21 maja – 2 czerwca 1987 roku, w oparciu o infrastrukturę centrum prób firmy Sikorsky w West Palm Beach na Florydzie. Ogółem wykonano 18 lotów o łącznym czasie 16,2 godziny, a na belkach systemu ESSS zamontowano cztery wyrzutnie M299 do przenoszenia maksymalnie 16 pocisków AGM-114. Nie przeprowadzono wówczas odpaleń – podwieszono jedynie makiety gabarytowo-masowe rakiet – i nie zainstalowano na pokładzie innych urządzeń, gotowych do wykorzystania bojowego. W przypadku UH-60 zestaw miał objąć: panel kontrolny, bloki elektroniki wraz z głowicą celowniczo-podświetlającą, dwa podsystemy kierowania uzbrojeniem (dla każdego z pilotów), urządzenia zabezpieczające i dwie rękojeści do odpalania pocisków i precyzyjnego sterowania głowicą. Dodatkowo instalacja powyższego pakietu wymagała montażu ponadprogramowych przewodów elektrycznych. Próby wykazały brak negatywnego oddziaływania zestawu podwieszeń na charakterystyki śmigłowca w locie, pomimo tego Departament Obrony zrezygnował z kontynuowania programu. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że był to wynik skoncentrowania funduszy na dalszym rozwoju śmigłowców bojowych AH-64A Apache, które w 1986 r. zaczęły wchodzić do wyposażenia jednostek lotniczych US Army, a także lekkich OH-58 Kiowa.

Galeria

[cycloneslider id="slider-black-hawk"]