Zdalne Moduły Uzbrojenia (ZMU) Grupy WB to rodzina systemów reprezentujących najwyższe światowe standardy w swej klasie.
Zdalnie sterowane stanowiska uzbrojenia są dziś instalowane na licznych wozach bojowych i pojazdach wojskowych: od najmniejszych lądowych pojazdów bezzałogowych i lekkich załogowych 4×4, po czołgi podstawowe, armatohaubice samobieżne, a nawet okręty.
Standardowo ich uzbrojenie stanowią karabiny maszynowe, zwykle kalibru 7,62 mm lub 12,7 mm, popularne są też granatniki automatyczne kal. 30–40 mm. Rzadziej stosowane jest uzbrojenie artyleryjskie – 20 mm armata lub 30 mm armaty o zredukowanym odrzucie (na amunicję 30×113 mm) – lub dwa rodzaje broni (np. 7,62 mm karabin maszynowy i 40 mm granatnik automatyczny), choć podstawowa czasami uzupełniona jest przez wyrzutnię przeciwpancernych pocisków kierowanych.
Na lądzie zdalnie sterowane stanowiska uzbrojenia (dalej zssu) stanowią często stosowane uzbrojenie główne lżejszych pojazdów i pomocnicze w przypadku ciężkich (np. zastępują przeciwlotnicze karabiny maszynowe na manualnie obsługiwanych obrotnicach), na morzu zaś są używane jako broń przeciwdywersyjna. Niedawno zadebiutowały też jako efektory systemów antydronowych, o czym dalej.
Poza siłą ognia, zssu wyposażone w dzienno-nocne przyrządy obserwacyjno-celownicze stanowią cenne źródło informacji o otoczeniu wokół nośnika, wspomagając bądź zastępując panoramiczny przyrząd obserwacyjny dowódcy. Wobec rosnącego zapotrzebowania na takie systemy, Grupa WB, a szczególnie wchodzący w jej skład Zakład Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX Sp. z o.o., podjęła prace nad uzbrojeniem tej klasy.
Grupa WB ma już wieloletnie doświadczenia w zakresie opracowywania, rozwoju i produkcji zdalnie sterowanych systemów uzbrojenia. Koronnym przykładem jest, opracowana we współpracy z, należącą do Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Hutą Stalowa Wola S.A., wieża bezzałogowa ZSSW-30, zastosowana w kołowych bojowych wozach piechoty Rosomak i Nowych Bojowych Pływających Wozach Piechoty (NBPWP) Borsuk.
ZMU znalazły już użytkowników, były też integrowane z różnymi platformami. Wśród nich można znaleźć cięższe pojazdy, jak Bruisertech Combatmate z ZMU-03…
Inżynierowie Grupy WB odpowiadali za napędy wieży, a ponadto – co najważniejsze – za opracowanie i integrację systemu kierowania ogniem (jego komponenty dostarcza m.in. PCO S.A.), który bez przesady można nazwać jednym z najnowocześniejszych współczesnych opracowań polskiego przemysłu obronnego. Rozpoczęto również prace nad lżejszym wariantem wieży, a prawdopodobnie zostanie przygotowany też cięższy, z 40 mm armatą, planowany do Ciężkiego Bojowego Wozu Piechoty (CBWP).
Również historia projektów związanych z zssu jest bogata, a nawet dłuższa, niż proces rozwoju ZSSW-30, formalnie zainicjowany w 2013 r. Zacznijmy jednak od pierwszego w pełni samodzielnego opracowania – prototypu zaprezentowanego podczas kieleckiego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w 2018 r. . Z niego wywodzi się linia systemów, określanych do niedawna jako Zdalnie Sterowane Stacje Uzbrojenia (ZSU). Nieco później, bo w 2021 r., także na MSPO, firma zaprezentowała trzy produkty nowej rodziny: ZSU-01 (bezpośrednio wywodzące się ze wspomnianego prototypu), ZSU-02 i ZSU-03.
Pierwsze stanowisko mogło być uzbrojone w broń strzelecką (7,62 km lub 12,7 mm wkm, 40 mm granatnik automatyczny), dwa ostatnie – także w cięższe uzbrojenie, jak 30 mm armata napędowa na amunicję 30×113 mm. Ponadto wszystkie stanowiska mogły być dostarczane w konfiguracji z dwoma rodzajami uzbrojenia (np. dwa karabiny maszynowe, karabin maszynowy i granatnik, ZSU-03 także armata i karabin maszynowy), a opcjonalnie również z wyrzutniami przeciwpancernych pocisków kierowanych. Szerzej zostały opisane w „Wojsku i Technice” 9/2021.
Oczywiście od 2021 r. inżynierowie Grupy WB pracowali nad doskonaleniem swoich wyrobów. Co ważne, nie jest to tzw. sztuka dla sztuki, bowiem znalazły one od tamtej pory użytkowników zagranicznych, były też testowane w Polsce (m.in. na kołowej platformie bezzałogowej PIAP HUNTeR) i poza nią (np. na ukraińskim pojeździe opancerzonym 4×4 Ukrajinśka bronetechnika Nowator, południowoafrykańskim Bruisertech Combatmate oraz innych wozach w różnych strefach klimatycznych). Jest to wyraźną miarą sukcesu, jaki odniosła Grupa WB dzięki zainwestowaniu w ten segment uzbrojenia.
W obecnej postaci zssu Grupy WB noszą oznaczenie ZMU (od Zdalny Moduł Uzbrojenia). Występują w dwóch zasadniczych konfiguracjach. ZMU-01 i ZMU-02 to konstrukcje lżejsze i nieco starsze, natomiast obecnie uwaga firmy skupiona jest wokół rozwiązania modułowego, na bazie którego opracowano aż osiem wariantów systemu – od ZMU-03 do ZMU-10.
Wykorzystując tę samą bazę można tworzyć różne konfiguracje uzbrojenia i wyposażenia, dopasowane do potrzeb każdego odbiorcy, oczywiście w zależności od zasobności jego portfela. Poszczególnych członków rodziny ZMU omówimy nieco dalej, skupmy się na razie na samym „rdzeniu”.
Moduł ZMU to konstrukcja całkowicie polska, w 100% produkowana lokalnie z wykorzystaniem sieci polskich poddostawców. Co do zasady, ZMU składa się z: podstawy, ramy, napędów, systemu uzbrojenia, głowicy optoelektronicznej, jednostki sterującej, dżojstika (manipulatora) i panelu sterowania. Większość z tych elementów jest wspólna dla wszystkich wersji, od ZMU-03 do ZMU-10. Szerokie wykorzystanie tych samych elementów do kompletacji różnych odmian pozwala na obniżenie kosztu produkcji, a więc także zakupu i eksploatacji stanowiska, dzięki czemu jest ono konkurencyjne cenowo.
Lekka (nawet do 30% niższa masa niż w przypadku konkurencyjnych rozwiązań) i kompaktowa konstrukcja ZMU pozwala na integrację stanowiska z nośnikiem przy ograniczonej do niezbędnego minimum ingerencji w jego konstrukcję. Co więcej, samo stanowisko mieści niemal wszystkie kluczowe elementy. Bardzo interesujący jest system kierowania ogniem, będący dziełem Grupy WB. Współpracuje z nim głowica optoelektroniczna firmy Etronika Sp. z o.o., będącej stałym partnerem Grupy WB (np. dostarcza głowicę optoelektroniczną ZIG-T-2 do prowadzenia ognia na wprost ze 120 mm systemu wieżowego moździerza Rak).
W przypadku ZMU wybrano dzienno-nocną głowicę obserwacyjną ze zintegrowanym dalmierzem laserowym ZIG-T1 w odmianach M lub L, które różni maksymalny zasięg obserwacji, wykrycia, rozpoznania i identyfikacji celów. Głowica optoelektroniczna jest niezależnie stabilizowana, może być również naprowadzana niezależnie od uzbrojenia (w zakresie od −10° do 60° w pionie i ok. 3° w azymucie), co bynajmniej nie jest standardem w tej kategorii systemów uzbrojenia. Jednostka sterująca ZMU zamontowana jest w samym stanowisku.
Również ona sama w sobie jest konstrukcją modułową, którą można łatwo dostosować do potrzeb nabywcy. Jest ona zbudowana z pakietów odpowiadających za różne funkcje, m.in. za sterowanie systemem kierowania ogniem (komputer balistyczny), zasilanie itp. Poszczególne pakiety można łatwo wymienić, także w warunkach polowych, co jest szczególnie ważne zarówno podczas napraw, jak i modernizacji ZMU. Wymiana pakietu zajmuje zaledwie kilka minut.
Zobacz więcej w nowym wydaniu czasopisma Wojsko i Technika >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
