Muzeum Wojny i Oporu Narodu Chińskiego Przeciwko Japońskiej Agresji jest jednym z nielicznych wojskowych muzeów, które można odwiedzić we współczesnym Pekinie. Placówkę tę, zlokalizowaną w wielkim, nowoczesnym budynku wewnątrz murów starożytnej fortecy Wanping w południowo-zachodniej części stolicy Chińskiej Republiki Ludowej, po renowacji w 2005 r. można śmiało uznać za nowoczesną i atrakcyjną dla odwiedzających, w tym także dla cudzoziemców.

W wyniku rozpoczętej w latach 60. XIX wieku rewolucji Meiji Japonia w ciągu kilku dekad ze średniowiecznego i izolującego się od świata państwa zmieniła się w liczącego się gracza na arenie międzynarodowej z własnym przemysłem i armią, utworzonymi na najlepszych wzorcach zachodnich. Japonia szybko zapragnęła także – wzorem europejskich potęg kolonialnych i Stanów Zjednoczonych – rozwoju terytorialnego i kolonii. Musiało to doprowadzić do konfliktu z Chinami, które w owym czasie były wprawdzie kolosem na glinianych nogach, wyzyskiwanym i szantażowanym w dodatku przez ówczesne potęgi, ale mimo wszystko państwem wielkim i roszczącym sobie prawo do swoich tradycyjnych stref wpływów. Tzw. pierwsza wojna chińsko-japońska została stoczona w latach 1894-1895 i zakończyła się druzgocącą klęską Chin. Podkopała ona autorytet chińskiej dynastii Qing, co w perspektywie dwóch dekad miało doprowadzić do jej upadku, pogłębienia wojny domowej i interwencji obcych mocarstw. W czasie trwania tzw. Powstania Bokserów w latach 1899-1901 Japonia tymczasem wzbogaciła się o nabytki terytorialne: Formozę (Tajwan) i wyspy Senkaku. Co ważniejsze, Korea przestała być w wyniku tej wojny zależna od Chin, dzięki czemu już w 1905 r. (po niespodziewanym pokonaniu Imperium Rosyjskiego w wojnie 1904-1905 r. i marginalizacji jego roli na Dalekim Wschodzie) stała się
japońskim protektoratem.
W 1912 r. Chiny ogłosiły się republiką, ale jej przywódcy nie byli w stanie zaprowadzić w kraju porządku. Tak jak i wcześniej państwem rządzili lokalni watażkowie, którzy w imię zwalczania rywali byli skłonni do kolaboracji z imperiami kolonialnymi. W Mandżurii kooperowano jawnie z Japończykami, którzy sąsiadowali z tym północnym terytorium przez Koreę. Podzielone Chiny stały się kolejnym celem japońskiego kolonializmu. W 1915 r. Tokio zażądało od Pekinu daleko idących przywilejów politycznych i gospodarczych, a w czasie pierwszej wojny światowej japońska armia przejęła niemieckie posiadłości na Dalekim Wschodzie, w tym także posiadłości niemieckie w Chinach na półwyspie Szantung. W latach 1926-1928 Republika Chińska przeprowadziła wielką akcję militarną pod nazwą „Północna Ekspedycja”, mającą na celu unifikację kraju i pokonanie destabilizujących państwo, zbuntowanych dowódców i ośrodków władzy. W maju 1928 r. chińska Narodowa Armia Rewolucyjna dotarła na półwysep Szantuński, gdzie w mieście Jinan doszło do krwawych starć z armią japońską, oficjalnie stającą w obronie japońskich obywateli. Zginęło od 2 do 11 tys. ludzi – Chińczyków, ale także i Japończyków, którzy po schwytaniu byli przed śmiercią torturowani przez chińskich żołnierzy. Wydarzenia te znacząco popsuły obustronne relacje. Pod koniec roku Republika Chińska ogłosiła całkowite zjednoczenie kraju. Udało się nawet podporządkować Mandżurię, mimo japońskiego przeciwdziałania.