12 stycznia rosyjska agencja informacyjna TASS, powołując się na anonimowe źródło w przemyśle zbrojeniowym, podała że do 2030 r. na Półwyspie Czukockim powstanie nowa stacja radiolokacyjna typu Jachroma, która wejdzie w skład rosyjskiego systemu wczesnego ostrzegania o ataku pociskami balistycznymi.

Według TASS Jachroma na Czukotce będzie ukończona przed 2030 r. TASS nie podaje zbyt wielu informacji o całym przedsięwzięciu. Nie wiadomo, czy budowa już się zaczęła. Także nie jest jasne, czy 2030 r. to po prostu data zakończenia budowy i rozpoczęcia próbnej eksploatacji, czy w 2030 r. jest spodziewane już rozpoczęcie przez ten radar dyżurów bojowych. TASS nie podaje dokładnej lokalizacji, używając jedynie określenia „w rejonie Morza Czukockiego”, co pewnie po części wskazuje kierunek, w który będzie skierowana antena stacji Jachroma. Według rosyjskich mediów ma monitorować przestrzeń nad Arktyką, Alaską i wschodnim wybrzeżem Kanady i Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Jeszcze mniej wiadomo o samym urządzeniu, poza tym, że jest to zupełnie nowy typ takiego radiolokatora. Według TASS, a w zasadzie anonimowego źródła w przemyśle, na które agencja powołuje się, Jachroma ma pracować aż w czterech różnych zakresach długości fal: metrowym, decymetrowym, centymetrowym i milimetrowym! Dotąd produkowane i na razie najnowocześniejsze stacje o takim przeznaczeniu, czyli Woronieże, skonstruowano w czterech wersjach: 77Ja6 Woronież-M i 77Ja6-WP Woronież-WP (zakres metrowy), 77Ja6-DM Woronież-DM (decymetrowy) i (77Ja6-SM?) Woronież-SM (centymetrowy). Wersja WP ma być rozwinięciem wersji M. Co ciekawe, rożne Woronieże zaprojektowały różne biura konstrukcyjne. Woronież-M i -WP skonstruowano w moskiewskiej spółce RTI im. akademika A. Ł. Minca (RTI – Radiotiechniczeskij institut), natomiast Woronież-DM w także moskiewskiej spółce NPK NIIDAR (Nauczno-issledowatielskij institut dalniej radioswiazi) we współpracy z RTI. Niewiele wiadomo o Woronieżu-SM, którego pierwszy egzemplarz jest stawiany koło Workuty.

Węzeł radiolokacyjny koło miasta Usole Syberyjskie z dwiema stacjami Woronież-M. Fot. RTI.

Można założyć, że Jachromę skonstruowano na podstawie doświadczeń eksploatacji Woronieży, a także z uwzględnieniem postępu technicznego, jaki dokonał się od ich skonstruowania. Jachroma, jak Woronieże, na pewno będzie stacją cyfrową i będzie miała aktywną antenę z elektronicznie sterowanym fazowanym szykiem (ros. AFAR, ang. AESA). Jachroma ma zapewniać 270° pokrycia w azymucie. Tak dokładna wartość na tym etapie sugeruje, że projekt techniczny nowego radaru jest już zatwierdzony. Dla porównania poszczególne Woronieże różnią się między sobą pod tym względem i to często nie pomiędzy wersjami, ale też konkretnymi egzemplarzami, których anteny mają różną konfigurację (wymiary). Wiadomo, że prototypowy Woronież-M w Lechtusi ma 245–355° pokrycia w azymucie (jedna antena, kwadratowa), a pierwszy Woronież-DM w Armawirze 165–265° (jedna prostokątna antena; w Armawirze postawiono dwie takie stacje). TASS podaje także, że Jachroma ma zasadniczo działać autonomicznie, bez potrzeby utrzymywania stałej obsługi przy urządzeniu. Już w przypadku Woronieży znacznie zredukowano liczbę ich operatorów do jedynie 15 osób.

To nie pierwsza wzmianka o budowie stacji Jachroma. W grudniu 2020 r. rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu ogłosił, że koło Sewastopola (na przylądku Chersoń, gdzie w czasach ZSRS postawiono stację 5N86 Dniepr o analogicznym przeznaczeniu) także stanie Jachroma. Zapewne będzie to stacja prototypowa, natomiast radar na Czukotce będzie drugim takim urządzeniem. Budowa krymskiej Jachromy ma ruszyć w 2021 r. Pierwotnie miała w tym miejscu powstać druga stacja Woronież-SM, co ogłoszono w sierpniu 2017 r.

Od 2005 r., gdy zaczęto budować pierwszą stację Woronież-M koło Lechutsi, postawiono stacje tej serii w siedmiu miejscach, w tym w Armawirze dwie, podobnie Woronież-M koło miasta Usole Syberyjskie ma dwie anteny, każdą dwukrotnie większą niż Woronież-M koło Lechtusi. Dwa kolejne Woronieże (Woronież-SM i Woronież-WP) są w budowie z terminem ukończenia w latach 2022–2024.