Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych ogłosiły wstępne wnioski z pierwszego udziału myśliwców wielozadaniowych Boeing F-15EX Eagle II w ćwiczeniach lotniczych.
W okresie od 28 kwietnia do 14 maja br. obydwa nowe egzemplarze F-15EX brały udział w ćwiczeniach „Northern Edge 2021” na Alasce. Myśliwce należą do stacjonujących w bazie Eglin AFB na Florydzie dywizjonów testowych i ewaluacyjnych: 40th FTS (egzemplarz s/n 20-001) oraz 85th TES (s/n 20-002). F-15EX przyleciały na Alaskę siedem dni po tym jak dywizjon 85th TES odebrał egzemplarz 20-002.
Udział w ćwiczeniach „Northern Edge” pozwolił na przeprowadzenie wstępnych testów awioniki nowych myśliwców. Do najważniejszych jej komponentów należą:
F-15EX zostały wyposażone w system programowania misji (OFP – Operational Flight Program) typu Suite 9.1X. Jest to bardzo podobny pakiet do wersji Suite 9.1 RR (Re-Release), którą mają otrzymać w najbliższym czasie samoloty myśliwskie F-15C oraz myśliwsko-bombowe F-15E. Głównym komponentem nowego systemu OFP jest moduł transferu danych typu DTM II (Data Transfer Module), z dyskiem twardym o pojemności zwiększonej do 256 GB.
System AN/ALQ-250 EPAWSS opracowany został przez firmę BAE Systems. Jest to zaawansowany system cyfrowy ostrzegający pilota o opromieniowaniu wiązką radarową i/lub promieniem lasera. System lokalizuje źródła zagrożenia i ich położenie w przestrzeni oraz automatycznie uruchamia środki przeciwdziałania. Zintegrowany jest z systemem AN/ALE-47 CMDS (Countermeasure Dispenser System), co pozwala na automatyczną implementację przeciwradiolokacyjnych i termicznych nabojów zakłócających. EPAWSS emituje również sygnały zakłócania elektronicznego (ECM – Electronic Countermeasure) dobierane w zależności od rodzaju występującego zagrożenia. Teoretycznie pozwala więc na swobodniejszą penetrację przestrzeni powietrznej przeciwnika dysponującego systemami obrony przeciwlotniczej. EPAWSS jest systemem o tzw. otwartej architekturze, co pozwala na jego szybką modernizację i rozbudowę.
Para F-15EX po przylocie 3 maja do Joint Base Elmendorf-Richardson AFB na Alasce. Po prawej F-15EX (s/n 20-002) z dywizjonu testowego 85th TES (w barwach skrzydła testowego 53rd Wing). Z lewej egzemplarz 20-001 należący do dywizjonu testowego 40th FTS. Fot. USAF.
W F-15EX EPAWSS sprzężony jest z radarem pokładowym dzięki czemu obydwa systemy mogą wymieniać się pozyskiwanymi informacjami budując wspólny obraz pola walki i występujących na nim zagrożeń. Docelowo EPAWSS ma znaleźć się również na wyposażeniu myśliwców F-15C/D oraz samolotów myśliwsko-bombowych F-15E. Zastąpi on zainstalowany w nich system Northrop Grumman AN/ALQ-135 TEWS (Tactical Electronic Warfare System).
Radar AN/APG-82(V)1 posiada aktywną matrycę skanowania fazowego (AESA – Active Electronically Scanned Array). Raytheon opracował go jako konstrukcję hybrydową. Łączy on w sobie rozwiązania technologiczne zastosowane w radarach AESA takich jak: AN/APG-79 oraz AN/APG-63(V)3. Pierwszy radar znajduje się na wyposażeniu myśliwców pokładowych F/A-18E/F Super Hornet, natomiast AN/APG-63(V)3 instalowany jest obecnie we flocie myśliwców F-15C/D. Podczas gdy radar AN/APG-63(V)3 został zaprojektowany głównie z myślą o zadaniach „powietrze-powietrze, AN/APG-82 może równie efektywnie działać w trybie „powietrze-powietrze” jak i „powietrze-ziemia”. AN/APG-63(V3) jest konstrukcją dwukanałową, bez możliwości dalszej rozbudowy. Natomiast AN/APG-82 posiada cztery kanały z opcją rozszerzenia ich do sześciu. Radar AN/APG-82(V)1 instalowany jest obecnie również we flocie samolotów myśliwsko-bombowych F-15E, w miejsce radarów z anteną talerzową AN/APG-70.
Ćwiczenia „Northern Edge” organizowane są co dwa lata na Alasce. W tegorocznej edycji wzięło udział ok. 250 samolotów i śmigłowców oraz 15 tys. osób personelu z sił powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF), gwardii narodowej (ANG), marynarki wojennej (US Navy) oraz piechoty morskiej (USMC). W ćwiczeniach brał udział lotniskowiec USS Theodore Roosevelt oraz okręt desantowy USS Makin Island.
Udział F-15EX pozwolił na oszacowanie ich możliwości operacyjnych oraz współdziałania w mieszanych formacjach składających się z myśliwców 4 i 5 generacji. F-15EX operowały w środowisku w którym występowało zakłócanie elektroniczne obejmujące takie systemy jak GPS, Link 16 czy radary pokładowe. Piloci mieli okazję przetestowania możliwości nahełmowych systemów celowania typu HMCS (Helmet Mounted Cueing System) oraz nowych, dotykowych wyświetlaczy wielkopowierzchniowych typu LAD (Large Area Display) zainstalowanych w kokpicie F-15EX. Testowano możliwości radaru AN/APG-82 oraz zachowanie się systemu EPAWSS w zakresie zapewnienia ochrony nie tylko F-15EX, ale również innym samolotom operującym we wspólnych formacjach.
Dla przykładu: podczas operowania F-15EX oraz F-35, system EPAWSS pozwala pilotom F-35 podchodzić do celu w „ciszy elektromagnetycznej”, czyli jak najdłużej bez włączania własnych radarów pokładowych oraz systemów zakłócania elektronicznego. Był to drugi test operacyjny systemu EPAWSS. Pierwszy miał miejsce w grudniu 2020 r. podczas ćwiczeń „Black Flag” zorganizowanych w bazie Nellis AFB w Newadzie. Brały w nich udział wyposażone w EPAWSS samoloty myśliwsko-bombowe F-15E.
Wielozadaniowy myśliwiec F-15EX (s/n 20-002) podczas lotu u wybrzeży Florydy. Fot. USAF.
Podczas „Northern Edge 2021” po raz pierwszy wykorzystywano działające wspólnie cztery myśliwce wyposażone w system EPAWSS (dwa F-15EX oraz dwa F-15E). Dzięki temu można było przetestować możliwości działania systemu w formacji taktycznej. Podczas ćwiczeń, obecni w bazie USAF specjaliści z firmy BAE System byli w stanie na bieżąco wprowadzać poprawki do działania oprogramowania EPAWSS. Zwiększano w ten sposób jego efektywność korzystając na bieżąco z danych zbieranych w czasie działań. Biorące udział w ćwiczeniach F-15EX nie przenosiły zasobników Legion Pod (IRST). Ich testy realizowano przy użyciu myśliwców F-15C.
Siły powietrzne ujawniły, że podczas ćwiczeń F-15EX wykonały 33 symulowane misje bojowe. Pilotom F-15EX udało się „zestrzelić” pewną liczbę przeciwników, ale sami również byli „zestrzeliwani”. F-15EX operowały we wspólnych formacjach z myśliwcami F-15C i F-15E – para F-15EX i para F-15C lub para F-15EX i para F-15E. Znajdowały się też w składzie większych komponentów taktycznych składających się z myśliwców 5 generacji F-35 oraz F-22A. W danym scenariuszu ćwiczeń brało udział nawet po 50 samolotów po stronie sił „niebieskich” i tyle samo po stronie sił „czerwonych”. F-15EX nie były wykorzystywane w działaniach „powietrze-ziemia” ale przede wszystkim w podobnej roli jak myśliwce przewagi powietrznej F-15C.
Udział F-15EX w ćwiczeniach „Northern Edge 2021” rozpoczął oficjalny cykl tzw. testów rozwojowych oraz operacyjnych konstrukcji (DT/OT – Developmental Testing/Operational Testing). Pierwsza transza produkcyjna myśliwców F-15EX (Lot 1) obejmuje łącznie osiem egzemplarzy. Sześć kolejnych F-15EX ma zostać dostarczonych do bazy Eglin AFB do 2023 r. Ogłoszenie wstępnej gotowości operacyjnej dla F-15EX planowane jest na rok 2024. USAF przewidują zakup 144 myśliwców z opcją rozszerzenia zamówienia do 200 sztuk.
Podobne z tej kategorii:
Pełna wersja artykułu
F-15EX - wre i pociski dalekiego zasięgu powietrze-ziemia to ich docelowa rola.