Śmigłowiec sanitarny Lotniczego Pogotowia Ratunkowego Airbus Helicopters H-135P3 o znakach SP-DXA został wpisany do rejestru 14 grudnia 2015 r. (poz. 711). Fot. LPR

Na początku stycznia bieżącego roku w polskim rejestrze znajdowało się 2501 statków powietrznych, a dalszych 856 w ewidencji. Wpisaniu do rejestru podlegają: samoloty, śmigłowce, szybowce, motoszybowce sterowce, balony i bezzałogowe statki powietrzne (+25 kg), a do ewidencji: samoloty ultralekkie, wiatrakowce, paralotnie, motolotnie, małe bezzałogowe statki powietrzne i inne. Najpopularniejszymi samolotami są: Cessna 152 (97 szt.), Cessna 172 i PZL-Mielec An-2 oraz ultralekkie Aeroprakt A-22 i Sky Ranger, a śmigłowcami: Robinson R44 (57 szt.), Airbus Helicopters EC-135 i PZL-Świdnik Mi-2.

Rejest cywilnych statków powietrznych prowadzi Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC). Realizacja zadań rejestru wynika z postanowień ustawy z 3 lipca 2002 r. Prawo Lotnicze oraz „Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 6 czerwca 2013 r. w sprawie rejestru cywilnych statków powietrznych oraz znaków i napisów na statkach powietrznych wpisanych do tego rejestru”.

Do rejestru lub ewidencji wpisuje się wyłącznie statki powietrzne dla których Prezes ULC wydał świadectwo zdatności do lotu lub uznał takie świadectwo, wydane przez właściwy organ obcego państwa. Podczas wpisu statkom powietrznym nadaje się znaki rozpoznawcze, składające się ze znaków przynależności państwowej (litery SP) oraz oddzielonych poziomą kreską znaków rejestracyjnych. Trzy litery otrzymują – samoloty, śmigłowce, sterowce i balony; cztery cyfry – szybowce i motoszybowce, a cztery litery – statki powietrzne wpisane do ewidencji. Znaki rozpoznawcze nanosi się na statkach powietrznych w sposób trwały i umożliwiający ich łatwą identyfikację. Ich wielkość jest zależna od typu sprzętu oraz miejsca nanoszenia. Dokonując wpisu do rejestru/ewidencji stwierdza się tożsamość danego egzemplarza, określa jego właściciela i użytkownika oraz ustanawia się jego polską przynależność państwową.

Potwierdzeniem wpisania jest wydanie przez Prezesa ULC „Świadectwa rejestracji” lub „Świadectwa ewidencji”. Statek powietrzny ma zakładaną indywidualną teczkę, w której archiwizuje się zgromadzone dokumenty rejestracyjne i późniejsze z przebiegu eksploatacji oraz kontroli pod względem sprawności technicznej.

Ponadto, w rejestrze realizuje się czynności takie jak: wykreślanie statków powietrznych; zmiany wcześniej wpisanych danych (np. osobowych i adresowych); wydawanie zaświadczeń o wykreśleniu lub o niezarejestrowaniu; wydawanie wyciągów; wystawianie duplikatów świadectw rejestracji; nadawanie kodów transpondera radaru wtórnego Mode-S oraz prowadzenie ewidencji stałego pobytu polskich cywilnych statków powietrznych za granicą na okres powyżej sześciu miesięcy oraz obcych statków powietrznych w RP powyżej trzech miesięcy. Z upoważnienia Prezesa ULC czynności urzędowe związane z rejestrem realizuje Wydział Rejestru Cywilnych Statków Powietrznych, znajdujący się w strukturze organizacyjnej Departamentu Techniki Lotniczej.

Działalność rejestru w 2015 r.

W ubiegłym roku działalność rejestru statków powietrznych została zainaugurowana już 2 stycznia wpisem do ewidencji motolotni Bionik SP-MPZG (poz. ew. 848), a tydzień później do rejestru został wpisany samolot Jungmeister Bü-133PA SP-YBK (poz. 4836, wpis 13.01.2015 r.) i szybowiec SZD-48-3 Jantar SP-3894 (poz. 3894, wpis 13.01.2015 r.). Pierwszym wpisanym śmigłowcem był Black Hawk S-70i SP-YVF (poz. 688, wpis 22.01.2015 r.), który został zarejestrowany w kategorii „Specjalny”.

W ciągu całego roku w Wydziale Rejestru wykonano około tysiąca różnych operacji: wpisów (196 nowych statków powietrznych), wykreśleń (102), zmian danych adresowych lub własnościowych sprzętu lotniczego i innych. Natomiast do ewidencji wpisano 61 statków (26 samolotów ultralekkich, 5 wiatrakowców, 19 motolotni, 3 paralotnie i 8 bezzałogowych statków powietrznych), a wykreślono jeden samolot ultralekki.

Do rejestru samolotów zostało wpisanych 90 szt., w tym m.in.: Tecnam (10), Jak-52 (8), M-28 Skytruck (6), Airbus A320 (5) i Boeing 737 (2). Wykreślono 70 szt., w tym m.in.: Cessna 150 (7), Airbus A320 (4), M-28 Skytruck (4) i Embraer 170 (3).

Do rejestru śmigłowców wpisano 29 szt., w tym m.in.: PZL-Świdnik W-3 Sokół (4), Airbus Helicopters H-135 (4), Robinson R44 (3), a wykreślono 14 szt., w tym m.in.: W-3 Sokół (6) i R44 (4). Ponadto, na czas wykonywania prób fabrycznych i oblotu technicznego, do rejestru zostało wpisanych kilka nowo zbudowanych w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu śmigłowców Sikorsky S-70i Black Hawk.

Do rejestru motoszybowców wpisano 8 szt., w tym m.in.: Pipistel Sinus (2), AOS-71 (1), a wykreślono jeden (SZD-45A Ogar).

Do rejestru szybowców wpisano 49 szt. w tym m.in.: SZD-9 bis Bocian (6), SZD-54 Perkoz (6) i SZD-30 Pirat (5), a wykreślono 13 szt., w tym m.in: SZD-54 Perkoz (3) i SZD-36 Cobra (2).

Do rejestru balonów wpisano 20 szt., głównie produkcji firmy Kubiček (6), Lindstrand (5) i Schroeder (4), a cztery wykreślono (Cameron V-77, AX-8 i G/M).

W stosunku do stanów z ubiegłego roku (1.01.2015 r.) ilość sprzętu znajdującego się w rejestrze uległa zwiększeniu z 2407 do 2501 szt. (o 4%). W głównych kategoriach sprzętu nastąpiło zwiększenie liczby: samolotów z 1218 do 1238 szt., śmigłowców z 180 do 195 szt., motoszybowców z 21 do 28 szt., szybowców z 810 do 846 szt. i balonów z 177 do 193 szt. Liczba sterowców od kilku lat nie ulega zmianie i cały czas figuruje w nim jeden prywatny Cameron AS105.