Obecnie Zespół Lotniczy JW GROM dysponuje sześcioma, z ośmiu zamówionych, S-70i Black Hawk. Są to jedyne śmigłowce tego typu w Wojsku Polskim.

Setny śmigłowiec S-70i Black Hawk dostarczony użytkownikowi.

Firma Sikorsky Aircraft Corp. (obecnie Lockheed Martin Corporation) dokonała zakupu Polskich Zakładów Lotniczych Sp. z o.o. w Mielcu w 2007 r. Obok kontynuacji produkcji lekkich samolotów wielozadaniowych krótkiego startu i lądowania M-28 Skytruck nowi właściciele zdecydowali o ulokowaniu na Podkarpaciu linii montażu ostatecznego wielozadaniowych śmigłowców średnich S-70i Black Hawk, ofertowanych klientom poprzez procedurę DCS (Direct Commercial Sales). Listopad br. przyniósł dla programu S-70i Black Hawk dwa ważne wydarzenia – zapoczątkowanie dostaw śmigłowców tego typu do nowego państwa (Rumunii) oraz dostarczenie setnego egzemplarza, którego użytkownikiem zostały Wojska Specjalne Sił Zbrojnych RP, Zespół Lotniczy Jednostki Wojskowej GROM.

Pierwsze zamówienie ogłoszono w 2010 r., kiedy w Mielcu była gotowa do oblotu pierwsza seryjna maszyna (przeprowadzono go 1 lipca 2010 r. w Stanach Zjednoczonych, w centrum badawczym Sikorsky Aircraft w West Palm Beach na Florydzie). Trzy S-70i Black Hawk zostały wówczas zakontraktowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Arabii Saudyjskiej. Ponadto umowa obejmowała opcję rozszerzającą kontrakt o 12 kolejnych śmigłowców (nie została ona wykorzystana, władze Arabii Saudyjskiej podjęły bowiem starania mające na celu uruchomienie bezpośrednio u siebie produkcji śmigłowców tego typu). Dostarczone w latach 2010-2011 S-70i Black Hawk są wykorzystywane do wsparcia służb porządku publicznego, a także operacji poszukiwawczo-ratowniczych. Drugi kontrakt obejmował śmigłowiec S-70i Black Hawk dla służb porządku publicznego w Meksyku, zamówiony przez władze stanu Jalisco na potrzeby lokalnego departamentu policji federalnej. W 2011 r. pozyskano pierwsze zamówienia na śmigłowce tego typu dla sił zbrojnych – 12 sztuk zamówiło Brunei, a siedem Kolumbia.

Dla programu S-70i Black Hawk oba sukcesy na rynku wojskowym miały być przysłowiowym „wiatrem w żagle”, ostatecznie jednak były ostatnimi przed długim okresem próżni rynkowej, mieleckim zakładom bowiem do 2015 r. nie udało się zdobyć żadnego większego kontraktu eksportowego. W tym czasie PZL Mielec pomagał Turcji w uruchomieniu licencyjnej produkcji śmigłowców T-70 – lokalnej odmiany S-70i. Niezależnie od tego w 2014 r. tureckiej policji dostarczono cztery S-70i Black Hawk.

Pod koniec listopada zakłady PZL Mielec dostarczyły setny egzemplarz śmigłowca wielozadaniowego S-70i Black Hawk. Maszyna zasiliła Zespół Lotniczy Jednostki Wojskowej GROM.

Zmiana właściciela zakładów PZL Mielec w 2015 r. zwiększyła możliwości promocyjne S-70i Black Hawk i doprowadziła do zmiany strategii marketingowej, co zaowocowało pasmem sukcesów, trwającym do dnia dzisiejszego. Obok rynku wojskowego, na którym sprzedano w ostatnich latach 67 śmigłowców (do Chile, Filipin, Polski i Tajlandii), ważnym obszarem promocji stał się rynek cywilny, w ramach którego dostarczono różnym klientom kolejne S-70i Black Hawk. W tym przypadku ważnym partnerem programu stała się firma United Rotorcraft, która dokonuje konwersji S-70i Black Hawk na wariant Firehawk na potrzeby amerykańskich służb ratowniczych. Oprócz udziału w misjach strażackich, śmigłowce Firehawk są wykorzystywane jako powietrzne platformy dowodzenia i kontroli operacji z udziałem innych śmigłowców w medycznych misjach ratowniczych, wsparciu logistycznym oraz operacjach poszukiwawczych.

Setny śmigłowiec S-70i Black Hawk

Firma Sikorsky w swojej ocenie rynku zakładała zdobycie zamówień na około 300 śmigłowców komercyjnych S-70i Black Hawk. Wówczas nie przewidywano destabilizacji bezpieczeństwa międzynarodowego w wyniku agresywnej polityki Federacji Rosyjskiej, co doprowadziło do agresji na Ukrainę i przyspieszonego wycofania z linii licznych śmigłowców pochodzenia wschodniego oraz wzrostu budżetów sił zbrojnych w wielu państwach świata. Ponadto, jak pokazują doświadczenia z Kalifornii, obecnie ma miejsce generacyjna wymiana śmigłowców przeciwpożarowych oraz ratowniczych (w tym segmencie rynku na wymianę czeka m.in. duża flota mocno już wiekowych śmigłowców Bell UH-1 i ich odmian pochodnych). Daje to duże możliwości pozyskania kolejnych kontraktów.

W Polsce S-70i Black Hawk wykorzystywane są przez dwóch użytkowników. Pierwszym klientem stała się Komenda Główna Policji, która zamówiła początkowo trzy egzemplarze w odmianie transportowej (dostarczono je w latach 2018-2019). Ich głównym zadaniem jest wsparcie działań kontrterrorystycznych, jednak jak pokazuje praktyka śmigłowce S-70i Black Hawk z napisem „Policja” na burcie są widoczne w wielu miejscach – można tu wymienić wsparcie krajowego systemu transplantologii, a także udział w operacjach nadgranicznych (kryzys imigracyjny na granicy z Białorusią generowany w celu destabilizacji sytuacji w Polsce i pogorszenia naszych relacji z sojusznikami; kontrola uchodźców przybywających do naszego kraju z Ukrainy, z powodu rosyjskich rakietowo-lotniczych ataków terrorystycznych na ludność i obiekty cywilne).

Ponadto, na podstawie wniosków wyciągniętych z akcji gaszenia pożaru Puszczy Białowieskiej, policyjne śmigłowce S-70i Black Hawk zostały zintegrowane z zakupionymi przez Państwową Straż Pożarną zasobnikami gaśniczymi Bambi Bucket. Operacyjnie ta zdolność została wykorzystana w praktyce w czasie ubiegłorocznej pomocy Turcji, która zmagała się z dużymi letnimi pożarami. Główna baza operacyjna policyjnych śmigłowców S-70i Black Hawk znajduje się na lotnisku Warszawa-Babice.

Dotychczasowe doświadczenia (ponad 2000 godzin nalotu od 2018 r.), w tym związane z działaniami przeciwpożarowymi, dały impuls do zamówienia dwóch następnych S-70i Black Hawk. Stało się to możliwe dzięki nawiązaniu współpracy pomiędzy Komendą Główną Policji oraz Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej. Dzięki temu możliwe było uzyskanie dofinansowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 350 mln PLN. Umowa została zawarta 9 grudnia 2022 roku. Pierwszy z nich (noszący policyjną rejestrację A-107) został dostarczony w połowie sierpnia br. W październiku uczestniczył on w pierwszych akcjach przeciwpożarowych na obszarze Biebrzańskiego Parku Narodowego.

Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>