Zaloguj

Delfiny i Artemis – elektroniczne uszy NATO na Bałtyku

Jedyna dostępna obecnie wizualizacja okrętu rozpoznania radioelektronicznego pk. Delfin. Wskazuje, że jego konstrukcja będzie bliźniacza w stosunku do, częściowo zaprojektowanego i zbudowanego w Polsce, szwedzkiego Artemisa.

Jedyna dostępna obecnie wizualizacja okrętu rozpoznania radioelektronicznego pk. Delfin. Wskazuje, że jego konstrukcja będzie bliźniacza w stosunku do, częściowo zaprojektowanego i zbudowanego w Polsce, szwedzkiego Artemisa.

Delfiny i Artemis – elektroniczne uszy NATO na Bałtyku.

27 kwietnia w stoczni Remontowa Shipbuilding S.A. w Gdańsku, należącej do Grupy Kapitałowej Remontowa Holding S.A., odbyła się uroczystość rozpoczęcia cięcia blach do budowy pierwszego z pary okrętów rozpoznania radioelektronicznego projektu B 107 kryptonim Delfin (numer stoczniowy 107/1), przeznaczonych dla Marynarki Wojennej RP. Nazajutrz szwedzka Agencja Zamówień Obronnych
(FMV, Försvarets materielverk) ogłosiła odebranie od producenta okrętu tej samej klasy – Artemisa (A 202), który zasili w przyszłym roku tamtejszą Marinen. Obydwie jednostki rozpoznania sygnałowego (SIGINT – Signal Intelligence) mają wspólne korzenie
i w przyszłości będą razem pełniły służbę wywiadowczą na Bałtyku,
tak jak teraz czynią to ich poprzednicy.

Nasycenie Morza Bałtyckiego platformami pływającymi do zadań SIGINT jest imponujące. Specjalizowanych jednostek używają: Federacja Rosyjska (cztery okręty dwóch typów), Królestwo Szwecji (jeden), Republika Federalna Niemiec (trzy) i Rzeczpospolita Polska (dwa). Ponadto Republika Łotwy trwale przystosowała do tego celu dawny niszczyciel min, zaś do niedawna przenośnego zestawu kontenerowego walki elektronicznej używali Duńczycy. Biorąc pod uwagę wielkość akwenu i ogólną liczbę specjalizowanych okrętów SIGINT, to bardzo duże zagęszczenie.

Polskie doświadczenia w tym zakresie można uznać za bogate. Pierwszym okrętem rozpoznania radioelektronicznego (ORR) był ORP Bałtyk (264). Powstał on w wyniku adaptacji jednego z budowanych masowo lugrotrawlerów typu B 10. Po przebudowie wg projektu B 63 stał się okrętem hydrograficznym MW PRL i służył w niej od 1954 do 1982 r. Po doposażeniu w stacje rozpoznania radiolokacyjnego RPS-1 Piramida i RPS-2 Pika w 1970 r. (potem zastąpione przez RPS-3; Razwiedywatielnaja Pieriedwiżnaja Stancyja, Mobilna Stacja Rozpoznawcza), stację namierzania systemów radiolokacyjnych Bizań-4A, odbiornik sygnałów radiolokacyjnych Dniepr-1K oraz nowe radiostacje i radary nawigacyjne, Bałtyk rozpoczął skryte operacje wywiadowcze, głównie w rejonie wybrzeży Danii.

Delfiny i Artemis – elektroniczne uszy NATO na Bałtyku.

Zebrane doświadczenia zaowocowały wcieleniem pary ORR proj. 863, pierwszych polskich jednostek tej klasy zbudowanych od podstaw. ORP Nawigator (262, w służbie od 17 lutego 1975 r.) i ORP Hydrograf (263, w służbie od 8 maja 1976 r.) początkowo były wyposażone m.in. w stacje rozpoznania radiolokacyjnego RPS-6 Wiektor. W latach 90. okręty otrzymały Radiolokacyjne Urządzenia Ostrzegawcze RUO-10 Breń-R produkcji Centrum Naukowo-Produkcyjnego Elektroniki Profesjonalnej „Radwar” S.A., przeznaczone do wykrywania źródeł emisji mikrofalowych, określania kierunku, z którego pochodził wykryty sygnał, a także jego parametrów (częstotliwości, czasu trwania impulsu).

Pierwszy polski okręt rozpoznawczy ORP Bałtyk. Jego możliwości zbierania danych wywiadowczych były ograniczone, ale eksploatacja jednostki pozwoliła na zebranie cennych doświadczeń, które zaowocowały kolejnymi, już wyspecjalizowanymi okrętami.

Pierwszy polski okręt rozpoznawczy ORP Bałtyk. Jego możliwości zbierania danych wywiadowczych były ograniczone, ale eksploatacja jednostki pozwoliła na zebranie cennych doświadczeń, które zaowocowały kolejnymi, już wyspecjalizowanymi okrętami.

W tym stuleciu obydwa okręty przechodziły remonty połączone z modernizacjami. W ich trakcie usunięto RUO-10, instalując Zestawy Analizy i Namierzania Sygnałów Radiolokacyjnych NELS firmy AM Technologies Sp. z o.o. i Stanowiska Analizy Pomisyjnej Sygnału Radiolokacyjnego SAPSR. Ze względu na specyfikę zadań ORR szersze informacje na temat wyposażenia tych jednostek są oczywiście niejawne.

Niestety, czas płynie nieubłaganie, i pomimo że krajowe placówki pracowały nad następcami Nawigatora i Hydrografa (np. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej wykonał jeszcze w drugiej połowie lat 80. wielowariantowy projekt koncepcyjny ORR proj. 866 Podróżniczek), MW RP nie doczekała się nowych jednostek SIGINT. Nadzieja odżyła w drugiej dekadzie tego stulecia.

❚ Kryptonim Delfin

W marcu 2012 r. Sztab Generalny Wojska Polskiego przedstawił Koncepcję Rozwoju Marynarki Wojennej do 2030 r. Zakładała ona pozyskanie w latach 2019–2022 jednego ORR, który miałby zastąpić obydwie jednostki proj. 863. Rok później zaprezentowano Program Operacyjny „Zwalczanie zagrożeń na morzu”, zatwierdzony 4 lutego 2013 r., i będący częścią Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP na lata 2013–2022.

Program zawierał 22 projekty zgrupowane w czterech kategoriach. W grupie „zdolność do rozpoznania” zapisano: okręt rozpoznania radioelektronicznego Delfin, okręt hydrograficzny Hydrograf, okrętowy system optoelektroniczny Bielik, Morski System Informacji Geoprzestrzennej MIG i Mobilny System Radionawigacyjny Średniego Zasięgu SRN. Szacowany wówczas budżet na Delfina wyniósł 0,6 mld PLN. Jednak kolejne lata upłynęły na pokazywaniu prezentacji w czasie niezliczonych konferencji, sympozjów i targów.
30 sierpnia 2016 r.

Inspektorat Uzbrojenia opublikował zaproszenie do dwuetapowego dialogu technicznego dotyczącego zdolności do przeprowadzenia rozpoznania elektronicznego w środowisku morskim pk. Delfin, z terminami realizacji do końca grudnia 2016 i marca 2017 r. Niestety, na podjęcie decyzji o pozyskaniu okrętu (okrętów) Ministerstwo Obrony Narodowej potrzebowało kolejnych lat.

Delfiny i Artemis – elektroniczne uszy NATO na Bałtyku.

Dopiero 25 listopada 2022 r. szwedzka spółka Saab AB poinformowała o zawarciu umowy pomiędzy Saab Kockums AB a Skarbem Państwa, reprezentowanym przez Agencję Uzbrojenia, na budowę pary okrętów wywiadu sygnałowego SIGINT dla MW RP. Kontrakt dotyczy ich zaprojektowania, produkcji i wsparcia logistycznego. Szwedzka firma ponosi pełną odpowiedzialność za dostawę okrętów, w tym za dostarczenie i integrację zaawansowanych systemów misyjnych. Łączna wartość zamówienia wyniosła ok. 6,7 mld SEK (ok. 2,89 mld PLN) netto.

14 grudnia Saab ogłosił, że umowa uprawomocniła się, co otworzyło drogę do jej realizacji. Jednocześnie firma zawarła kontrakt z Remontową Shipbuilding, która w charakterze podwykonawcy zbuduje platformy obydwu Delfinów. Polska stocznia jest odpowiedzialna za dostawę gotowych do operowania okrętów oraz wykonanie wszelkich koniecznych testów, w tym przeprowadzenie pełnego zakresu prób na uwięzi HAT (Harbour Acceptance Trials) i morskich SAT (Sea Acceptance Trials). Budowę prototypu rozpoczęto. Obydwa Delfiny mają być przekazane zamawiającemu w 2027 r.

Czytaj pełną wersję artykułu

 

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc