Na kadrach z filmu rocznicowego 929. GLIC po raz pierwszy zobaczyliśmy pocisk „powietrze-powietrze” średniego zasięgu R-77M, który jest podstawowym uzbrojeniem Su-57 w zadaniach wywalczania przewagi w powietrzu.
Centrum powstało 21 września 1920 r. jako Opytnyj Aerodrom (Lotnisko Doświadczalne) na lotnisku Chodynka w Moskwie; w 1922 r. zostało przemianowane w Nauczno-Opytnyj Aerodrom (Lotnisko Naukowo-Doświadczalne), a w październiku 1926 r. – w Nauczno-Ispytatielnyj Institut Wojenno-Wozdusznich Sił (Instytut Naukowo-Doświadczalny Sił Powietrznych) ZSRR, NII WWS. W latach 1932-1935 NII WWS stopniowo przeniósł się z Moskwy na nowe duże lotnisko Czkałowskij (Szczołkowo) pod Moskwą.
Nieczęsto widziane zdjęcia z prowadzonych w Achtubinsku prób samolotu myśliwskiego Su-57; na zdjęciu widzimy egzemplarz T-50-8, ze zdjętą osłoną kabiny pilota.
W 1947 r. we wsi Władimirowka (w 1959 r. przekształconej w miasto Achtubinsk) w ujściu Wołgi, 1000 km na południe od Moskwy, zaczęto budowę nowej bazy dla pokrewnego instytutu zajmującego się próbami uzbrojenia lotniczego. W 1960 r. do Achtubinska przeniósł się także GNIKI WWS, wchłaniając przy tym inne ośrodki. W 1944 r. NII WWS dostał w nazwie jeszcze tytuły Gosudarstwiennyj Krasnoznamionnyj (Państwowy, odznaczony orderem Czerwonego Sztandaru) i stał się GK NII WWS. W 1965 r. instytut dostał numer 8 i nieco zmienioną kolejność słów w nazwie – 8. GNIKI WWS, a w 1967 roku nadano mu imię pilota doświadczalnego Walerija Czkałowa. W 1989 r. instytut otrzymał swoją dzisiejszą nazwę – 929. GLIC MO RF im. Czkałowa. Szefem 929. GLIC niezmiennie od 2009 r. jest generał major Radik Barijew.
Dzisiaj dowództwo 929. GLIC i większość wydziałów naukowo-badawczych (Nauczno-Issledowatielskoje Uprawlenije, NIU) znajduje się w Achtubinsku, na przykład wydziały zajmujące się samolotami taktycznymi i lotnictwem dalekiego zasięgu. Tutaj także znajduje się utworzony 29 października 1971 r. Ośrodek Przygotowania Pilotów Doświadczalnych (Centr Podgotowki Liotczikow-Ispytatielej). Lotnisko w Achtubinsku to właściwie dwa połączone lotniska, z tym, że to starsze i mniejsze nie jest używane i służy tylko jako płaszczyzna postojowa. Główny pas startowy używanego lotniska ma 4000 m długości i 60 m szerokości; równoległy do niego pas zapasowy ma 2500 x 50 m. Centrum ma serię poligonów rozciągających się na terenie Obwodu Astrachańskiego i dalej kilkaset kilometrów w głąb sąsiedniego państwa, Kazachstanu, a także poligony nad Morzem Czarnym (Fieodosja) i w Kabardo-Bałkarii (Nalczik). 929. GLIC utrzymuje także komendantury w Znamiensku (Kapustin Jar), 50 km na północny zachód od Achtubinska, i na lotnisku Kluczi na Kamczatce, 6900 km od Achtubinska.
Kilka filii specjalistycznych, nazywających się Ośrodkami Doświadczalnymi (Ispytatielnyj Centr, IC) znajduje się w innych miejscowościach. Ośrodek Doświadczalny na lotnisku Czkałowskij koło Moskwy (jego szefem jest obecnie płk Siergiej Demjanienko) ma wydziały prowadzące próby samolotów transportowych, śmigłowców, spadochronów, środków desantowania i inne. Oddzielnie od ośrodka doświadczalnego w Czkałowskim funkcjonuje 4. Wydział Naukowo-Badawczy Doświadczalny (4. NIIU) prowadzący próby silników lotniczych; jego szefem jest płk Władysław Bruskow.
Morski Ośrodek Doświadczalny prowadzący próby samolotów i śmigłowców oraz uzbrojenia morskiego znajduje się w Feodosji na Krymie; jego szefem jest płk Wiktor Sokolenko. W latach 1992-2014 ośrodek w Feodosji należał do Sił Powietrznych Ukrainy, ale sporadycznie wykonywał także zlecenia rosyjskie. Po zajęciu Krymu przez Federację Rosyjską, w grudniu 2014 r. wszedł w skład 929. GLIC.
Górski Ośrodek Badawczo-Doświadczalny technologii lotniczych i uzbrojenia, gdzie samoloty i uzbrojenie są testowane w warunkach wysokogórskich, znajduje się w Nalcziku, u podnóża Kaukazu. Ośrodek ma własny poligon oraz eskadrę lotniczą na pobliskim lotnisku.
Ośrodek Doświadczalny Aerostatów (Wozduchoplawatielnyj Ispytatielnyj Centr, WIC) w Wolsku koło Saratowa zajmuje się testowaniem aerostatów i sterowców; szefem ośrodka jest płk Igor Nowosiołow. Niedaleko od Wolska, na lotnisku Bagaj-Baranowka stacjonuje eskadra lotnicza z samolotami An-26, An-72 i śmigłowcami Mi-8.
Rocznica 929. GLIC to dobra okazja, aby pokazać niektóre z prowadzonych tam badań. We wrześniu 2020 r., z okazji swojego setnego jubileuszu, ośrodek opublikował rocznicowe wideo, na którym znalazło się kilka interesujących kadrów. Najciekawszy okazał się przelot grupy czterech myśliwców Su-57, z których jeden niósł niewidziane przedtem pociski „powietrze-powietrze” średniego zasięgu R-77M. Pocisk R-77M (oznaczenie wewnętrzne izdielije 180) jest rozwinięciem obecnie produkowanego seryjnie pocisku R-77-1 (izdielije 170-1) zaadaptowanym do przenoszenia wewnątrz komory uzbrojenia Su-57.
Pocisk powstał w rakietowym biurze konstrukcyjnym Wympieł im. Toropowa w Moskwie. Ilustracje są kiepskiej jakości, ale pozwalają ocenić długość R-77M na 4,0 m, w porównaniu do 3,7 m R-77-1 i 3,6 m dla wyjściowej wersji R-77; średnica 200 mm jest prawdopodobnie ta sama. Najbardziej widoczną z zewnątrz różnicą między R-77M i poprzednimi wersjami jest zastąpienie rozkładanych sterów kratowych przez konwencjonalne stery stałe; główny cel tej zmiany to zmniejszenie oporu pocisku w locie i zmniejszenie jego skutecznej powierzchni odbicia radiolokacyjnego.
Podobno R-77M ma zmodernizowaną aktywno-pasywną radiolokacyjną głowicę samonaprowadzania 9B-1348M z maksymalnym zasięgiem przechwycenia celu w zakresie aktywnym 25 km. Dwuimpulsowy silnik rakietowy na paliwo stałe (R-77 ma silnik z pojedynczym impulsem) ma regulowaną przerwę między impulsami i większy zapas paliwa. Nowy jest układ radiokorekcji i bezwładnościowy układ sterowania, a mocniejsze baterie zapewniają dłuższą pracę układu naprowadzania.
Próby w locie pocisku R-77M zaczęły się 28 grudnia 2016 r. Szef korporacji Taktyczne Uzbrojenie Rakietowe, w której skład wchodzi także Wympieł, Boris Obnosow powiedział w lutym 2020 r., że trzy nowe pociski „powietrze-powietrze” przeznaczone dla samolotu myśliwskiego Su-57 ukończą próby państwowe w tym roku. Oprócz R-77M jest to jeszcze pocisk bliskiej walki powietrznej R-74M2 (izdielije 760) oraz pocisk bardzo dalekiego zasięgu izdielije 810; żaden z nich nie był jeszcze widziany publicznie.
Na tym samym filmie udostępnionym przez GLIC zobaczyliśmy także schemat z niektórymi wariantami uzbrojenia „powietrze-powietrze” Su-57. Samolot Su-57 ma 12 punktów podwieszania lotniczych środków bojowych, w tym cztery wewnątrz dwóch dużych komór uzbrojenia w kadłubie, jedna za drugą; każda komora mieści dwa pociski lub bomby o masie do 700 kg każda przenoszonych na wyrzutniach katapultowych UWKU-50.
Jeszcze dwa pociski znajdują się wewnątrz dwóch tzw. komór szybkiego startu w kształcie podłużnych owiewek pod skrzydłem, blisko kadłuba; każda komora jest przeznaczona dla jednego małego pocisku „powietrze-powietrze” startującego z wysuwanej prowadnicy WPU-50. Jedynym typem pocisku, jaki obecnie może być tam przenoszony jest pocisk bliskiej walki powietrznej R-74M2.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
