Moździerze LRM vz. 99 ANTOS są od 2010 r. użytkowane przez Siły Zbrojne RP. Poza pododdziałami bojowymi Wojsk Specjalnych, od niedawna wykorzystywane są przez żołnierzy wojsk aeromobilnych, a duże zainteresowanie przejawiają nimi Wojska Obrony Terytorialnej.

Ultralekki moździerz LRM vz. 99 ANTOS to broń dobrze znana polskim żołnierzom i ciesząca się ich doskonałą opinią. Od 2010 r. Antosy są używane przez pododdziały bojowe jednostek Wojsk Specjalnych Sił Zbrojnych RP. Stały się cennym środkiem wsparcia polskich „specjalsów” także podczas akcji bojowych realizowanych w ramach misji ekspedycyjnych. W 2016 r. moździerze tego typu trafiły również do jednostek aeromobilnych, a duże zainteresowanie nimi – ze względu na niewielkie rozmiary i masę, bogaty zestaw amunicji, łatwość użycia oraz prostotę szkolenia – przejawiają także Wojska Obrony Terytorialnej.

Katowicka firma Works 11, będąca wyłącznym przedstawicielem czeskiego producenta moździerzy rodziny ANTOS w Polsce, tylko w tym roku zawarła dwie umowy na dostawy kolejnych partii tych moździerzy, a pod koniec roku liczba Antosów dostarczonych SZ RP przekroczy 200. Od niedawna moździerze te są produkowane w Polsce, choć ich zasadnicze zespoły pochodzą jeszcze z importu, niemniej – w przypadku uzyskania większych zamówień – realne jest zwiększenie stopnia ich polonizacji i uruchomienie wytwarzania w naszym kraju także kluczowych elementów, w tym lufy – taką propozycję złożono Hucie Stalowa Wola S.A.

Moździerz dla „specjalsów” i spadochroniarzy

Moździerz ANTOS powstał w drugiej połowie lat 90. w czeskim Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia i Amunicji (Vojenský technický ústav výzbroje a munice, VTÚVM) ze Slavičína. Opracowano go w związku z zapotrzebowaniem Sił Zbrojnych Republiki Czeskiej na lekki moździerz o standardowym w NATO kalibrze 60,7 mm, przeznaczony dla pododdziałów specjalnych i aeromobilnych, stąd muszący cechować się niewielkimi rozmiarami i masą (długość poniżej 1 metra, masa w położeniu bojowym ok. 5 kg), krótkim czasem osiągnięcia gotowości do strzelania, dużą poręcznością, prostotą konstrukcji oraz użycia. Duże znaczenie miano położyć na redukcję oddziaływania ciśnienia, fali dźwiękowej i siły odrzutu powstających podczas wystrzału na strzelca, a także efektów dymno-świetlnych mogących zdemaskować stanowisko ogniowe. Minimalna donośność broni miała być mniejsza niż 100 m,
zaś maksymalna przekraczać 1000 m (ogień półpośredni, z bezpośrednią widocznością celu). W związku ze swym zasadniczym przeznaczeniem moździerz miał zostać przystosowany do desantowania na spadochronie wraz ze strzelcem, a nie tylko w zasobniku. W dalszej kolejności broń miała wejść do zestawu wyposażenia wozów bojowych (bojowe wozy piechoty, transportery opancerzone, a nawet czołgi) w charakterze uzbrojenia pomocniczego.
Postawione wymagania nie były łatwe do zrealizowania, stąd projektanci broni musieli sięgnąć po niestandardowe rozwiązania i materiały konstrukcyjne. Zdecydowano się na szerokie zastosowanie w konstrukcji moździerza wysokowytrzymałych stopów aluminium, z których wykonano m.in. lufę oraz zespół obsady mechanizmu odpalającego i bezpiecznika-przełącznika trybu pracy. W niektórych elementach wykorzystano stopy tytanu. Lufa na niemal całej długości osłonięta została osłoną z tworzywa sztucznego, stanowiącą izolację termiczną, do której zamocowane są wygodny uchwyt z mechanizmem spustowym (pokryty poliuretanem pochłaniającym drgania/przyspieszenia sinusoidalne) i osłona z celownikiem cieczowym.