Ukraiński Azowiec jest najnowszym znanym ciężkim transporterem opancerzonym na świecie.

Już podczas II wojny światowej wiele państw wykorzystywało nie tylko lekkie transportery opancerzone – przeważnie półgąsienicowe, jak niemieckie Sd.Kfz. 250/251, czy amerykańskie M2/3/5/9 – lecz także cięższe, lepiej osłaniające żołnierzy wozy, konstruowane w oparciu o czołgi i działa samobieżne, np. kanadyjski Kangaroo. Po zakończeniu wojny, poza Izraelem, ciężkie transportery nie były zbyt popularne, ale wydaje się, że dziś takie konstrukcje przeżywają swój renesans.

Większość transporterów opancerzonych w armiach świata stanowią obecnie stosunkowo lekkie konstrukcje kołowe (najczęściej 8×8, rzadziej 6×6), o masie nieprzekraczającej 24 ton, lub zazwyczaj jeszcze lżejsze pojazdy gąsienicowe (M113, MT-LB). Część z nich to pojazdy uniwersalne, występujące w odmianach klasyfikowanych jako bojowe wozy piechoty (zwłaszcza kołowe, jak Rosomak), inne służą obok typowych bwp (jak M2 Bradley lub Marder), od których odróżniają się słabszym uzbrojeniem i opancerzeniem. Ich zadania są różne, zwykle obok pełnienia roli „taksówki” dowożącej żołnierzy na pole walki służą jako opancerzone pojazdy sanitarne, rozpoznawcze, obserwacyjne artylerii, nośniki szerokiego asortymentu wyposażenia specjalistycznego itd. Typowe transportery mają szereg zalet: niskie – przynajmniej teoretycznie – koszty zakupu i eksploatacji, łatwość produkcji, co umożliwia masowe użytkowanie nawet przez mniej zasobne państwa. Mają też jednak bardzo istotną wadę – niski poziom osłony balistycznej i przeciwminowej, zwykle nieprzekraczający 3 wg normy STANAG 4569A/B. Oznacza to, że pojazdy takie są podatne na zniszczenie lub poważne uszkodzenia, a co za tym idzie, nieprzyjaciel może stosunkowo łatwo wyeliminować całą drużynę piechoty, obsługę ppk, radar pola walki, czy zniszczyć ładunek amunicji.

Ciężkie transportery – początki

Rosnące wymagania pola walki i wzrost możliwości broni przeciwpancernej piechoty (granatniki przeciwpancerne), bojowych wozów piechoty (wzrost kalibru uzbrojenia, coraz skuteczniejsza amunicja do armat automatycznych i głowice ppk o większej przebijalności), masowe stosowanie improwizowanych urządzeń wybuchowych (IED) w konfliktach asymetrycznych oraz rozpowszechnienie się artyleryjskiej amunicji kasetowej z subamunicją o działaniu kumulacyjnym skłoniły konstruktorów w kilku państwach do stworzenia cięższych, silniej opancerzonych pojazdów do transportu piechoty, także w oparciu o czołgi. Najbardziej znane są, jako jedne z nielicznych seryjnych, izraelskie transportery Achzarit i Namer. Obydwa powstały w Korpusie Departamentu Uzbrojenia Sił Obronnych Izraela, w wyniku przebudowy czołgów podstawowych, ale przy odmiennym podejściu.
Powstanie Achzarita na początku lat 80. XX wieku było wynikiem splotu kilku okoliczności: zapotrzebowania Cahalu na transporter o znacznie wyższym poziomie ochrony wnętrza od gąsienicowych M113 Zelda z pancerzem dodatkowym, uznania produkcji wozu tej klasy opartego o Merkawę Mk I za nieuzasadnioną ekonomicznie i dysponowania dużą liczbą, zdobytych podczas wojen 1967 i 1973 roku, czołgów T-54/-55. Oparcie nowego transportera na czołgach sowieckiej konstrukcji wymusiło ich gruntowną przebudowę, m.in. z racji oryginalnego umieszczenia silnika i układu przeniesienia mocy z tyłu kadłuba. Przebudowa oznaczała pozostawienie bez zmian w zasadzie tylko części kadłuba i elementów układu jezdnego. Poza zdjęciem wieży i montażem nowych płyt stropowych, zastosowano nowy układ napędowy (silnik wysokoprężny Detroit Diesel 8V-71 TTA o mocy 478,5 kW/650 KM z transmisją Allison XTG-411-4 w wersji Mk I i Detroit Diesel 8V92TA o mocy 625,6 kW/850 KM z transmisją Allison XTG-411-5 w Mk II), obok którego znajduje się bardzo ciekawie rozwiązany korytarz wyjściowy dla desantu (ze stropem częściowo unoszonym w górę), zmodyfikowano także zawieszenie (wzmocniono drążki skrętne, zastosowano hydrauliczne amortyzatory pierwszych dwóch kół nośnych przejęte z Merkawy), co pozwoliło na wzrost masy do 44 ton. Jej zapas wykorzystano głównie na opancerzenie, którego łączna masa sięga 14 ton. Achzarit, poza trzema członkami załogi, może zabrać do siedmiu żołnierzy desantu. Jako ciekawostkę można podać fakt, że około 300 „budżetowych” transporterów finalnie okazało się być pojazdami droższymi, niż wczesne Merkawy.
Drugi izraelski pojazd tej kategorii – Namer – powstał na bazie czołgu Merkawa. Najpierw, jeszcze na początku lat 80. XX wieku, konwersji poddano kilka wozów wersji Mk I. Przebudowa była relatywnie prosta, ponieważ czołgi rodziny Merkawa są zbudowane w nietypowym układzie z zespołem napędowym umieszczonym z przodu kadłuba, co pozostawia sporo miejsca z tyłu (choć wbrew obiegowej opinii osłabia przedni pancerz, a wynika to z izraelskiego zapóźnienia w konstruowaniu pancerzy wielowarstwowych w latach 70. XX wieku). Wówczas konstrukcja na bazie Merkawy przegrała ceną z Achzaritem. Pierwsze „poważne” zamówienie na docelowe Namery przyszło dopiero w 2007 r., na skutek doświadczeń z II wojny w Libanie w 2006 r., kiedy Cahal dotkliwie odczuwał brak nowoczesnego, silnie opancerzonego transportera piechoty.