23 sierpnia w rejonie wsi Ołeniwka na Półwyspie Tarchankuckim (najbardziej na zachód wysunięta część Krymu) doszło do eksplozji na stanowisku systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej S-400. Nagrany z drona film przedstawiający wybuch opublikował ukraiński Główny Zarząd Wywiadu (HUR).

Według informacji dziennikarza Jurija Butusowa na skutek trafienia przez ukraiński pocisk manewrujący Neptun zniszczony został radar systemu S-400. 24 sierpnia HUR zakomunikował, że w nocy w rejonie Ołeniwki doszło do desantu ukraińskiego oddziału specnazu podległego wywiadowi wojskowemu (HUR). Oddział uszkodził cztery łodzie motorowe, a straty wroga oszacowano na 30 ludzi. Operacja miała charakter demonstracji zdolności sił ukraińskich do działania na zapleczu wroga.

23 sierpnia ukraiński wywiad wojskowy ujawnił informacje o powodzeniu trwającej ponad pół roku operacji specjalnej, w efekcie której zwerbowany rosyjski pilot uprowadził śmigłowiec typu Mi-8 AMTSz przewożący ładunek części zamiennych do samolotów bojowych i wylądował w obwodzie charkowskim. Oprócz pilota na pokładzie znajdowało się dwóch członków załogi, którzy nie wiedzieli o zamiarach pilota (zginęli podczas próby stawiania oporu). Przed operacją ukraińskie służby zapewniły bezpieczeństwo rodzinie pilota, którą wywieziono z Rosji na Ukrainę.

Ukraińskie drony po raz kolejny atakowały obiekty położone w głębi Rosji. W nocy z 22 na 23 sierpnia jeden dron uderzył w wieżowiec położony w kompleksie biznesowym Moskwa City. W nocy z 24 na 25 sierpnia rosyjska obrona przeciwlotnicza była aktywna w obwodach tulskim i kałuskim, po raz kolejny wstrzymano także ruch lotniczy na lotniskach Wnukowo i Domodiedowo. Ponadto Ministerstwo Obrony FR poinformowało o ataku tej nocy 42 ukraińskich dronów na Krym – rzekomo wszystkie zostały unieszkodliwione przez obronę przeciwlotniczą lub środki walki radioelektronicznej.

W dniach 22–25 sierpnia trwały ciężkie walki na froncie zaporoskim. Ukraińskie grupy szturmowe przesuwają się w kierunku Nowoprokopiwki, Werbowego oraz wzgórz położonych pomiędzy tymi miejscowościami. W opinii rosyjskich „korespondentów wojennych” sytuacja broniących się w tym rejonie oddziałów 58 Armii jest trudna. Według nieoficjalnych źródeł ukraińskich Rosjanie zaangażowali tutaj do walki swoje odwody; prawdopodobnie ściągnęli też w rejon Nowoprokopiwki część oddziałów z pasa obrony 19 Dywizji Strzelców Zmotoryzowanych. 23 sierpnia (Święto Flagi Państwowej Ukrainy) generał Wałerij Załużny opublikował film, pokazujący flagę ukraińską wywieszoną na budynku szkoły położonej w południowej części wsi Robotyne, co potwierdza utrzymanie tej miejscowości zdobytej w ostatnich dniach.

Ciężkie walki trwają pod Bachmutem, gdzie obie strony wykazują inicjatywę i próbują poprawić swoje położenie, wyprowadzając lokalne uderzenia. Mimo to przebieg linii frontu w tym rejonie nie uległ istotnym zmianom w ostatnich dniach. To samo można dotyczy sytuacji pod Kupiańskiem – pomimo przewagi w dronach i artylerii, Rosjanom nie udało się zepchnąć Ukraińców z zajmowanych pozycji w rejonie Syńkiwki w kierunku drogi Kupiańsk–Swatowe.

W nocy z 22 na 23 sierpnia Rosjanie zaatakowali południe Ukrainy za pomocą ok. 20 dronów Shahed 136/131, które startowały z Kraju Krasnodarskiego i okupowanego Krymu. Według ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych 11 dronów zostało zestrzelonych nad obwodami odeskim i zaporoskim. Pozostałe uderzyły rzekomo w spichlerze i magazyny w zachodniej części obwodu odeskiego (trafiona miała zostać infrastruktura portowa w Izmaile i Reni nad Dunajem). Ponadto 23 sierpnia co najmniej trzy drony rosyjskie zaatakowały obwód sumski – jeden uderzył w szkołę w Romnach, niszcząc budynek i zabijając czterech pracowników, zaś dwa zostały zestrzelone. W nocy z 23 na 24 sierpnia odbył się atak rakietowy na miasto Dniepr. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zadeklarowała zestrzelenie jednego pocisku manewrującego typu Iskander-K, przy czym inne rakiety trafiły w cele położone na terenie tego miasta (raniono siedem osób oraz uszkodzono kilka obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej). Z kolei w nocy z 24 na 25 sierpnia Rosjanie zaatakowali południe Ukrainy z użyciem dwóch pocisków kierowanych Ch-59 oraz dwóch pocisków manewrujących Kalibr, wystrzelonych z Morza Azowskiego i Morza Czarnego. Według ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych wszystkie rakiety zostały zestrzelone, jak również jeden dron Shahed 136/131.

23 sierpnia premier Finlandii Petteri Orpo złożył wizytę w Kijowie, podczas której oznajmił, że jego rząd przygotowuje osiemnasty pakiet wsparcia wojskowego o wartości 94 mln dolarów. Tradycyjnie jego szczegóły nie zostaną ujawnione. Dzień później na stronie Urzędu Kanclerskiego pojawiła się informacja, że w ciągu ostatniego tygodnia RFN dostarczyła Kijowowi m.in. pociski do systemów obrony powietrznej Patriot, 10 systemów wykrywania bezzałogowców, 40 bezzałogowców rozpoznawczych RQ-35 HEIDRUN, 16 ciężarówek Zetos i 510 tys. pocisków do broni strzeleckiej. Ponadto zadeklarowano, że w przyszłości zostanie dostarczone 90 systemów do wykrywania bezzałogowców, 42 ciężarówki Zetos i 31 mln pocisków do broni strzeleckiej.

24 sierpnia była premier Szwecji i obecna liderka opozycyjnych Socjaldemokratów Magdalena Andersson oświadczyła, że jej partia opowiada się za przekazaniem Ukrainie myśliwców JAS-39 Gripen. Warunkiem jest uzyskanie członkostwa w NATO. Minister obrony Pål Jonson stwierdził, że rząd rozważa kwestię przekazania Gripenów Ukrainie od dłuższego czasu. Tego samego dnia premier Norwegii Jonas Gahr Støre złożył wizytę w Kijowie, podczas której ogłosił, że jego kraj zdecydował się przekazać myśliwce wielozadaniowe F-16AM (jednomiejscowe). Liczba maszyn będzie wynosić od pięciu do dziewięciu, w zależności, ile zmagazynowanych samolotów uda się przywrócić do sprawności technicznej. Ponadto Oslo udostępni dwa F-16BM (dwumiejscowe) do celów szkolenia. Norwegia ogłosiła też, że przekaże nieznaną liczbę pocisków przeciwlotniczych IRIS-T oraz wyposażenie saperskie. Rzecznik Pentagonu oświadczył, że w październiku ukraińscy piloci rozpoczną w USA loty treningowe.

24 sierpnia Litwa ogłosiła kolejny pakiet wsparcia wojskowego o wartości 41 mln euro, który zawiera amunicję do dział bezodrzutowych Carl Gustaf, broń strzelecką, zestawy radarów nadzoru morskiego, amunicję 5,56 mm, generatory, systemy do zwalczania bezzałogowców i pociski dla systemu obrony powietrznej NASAMS.

23 sierpnia niezależne media białoruskie poinformowały o częściowej likwidacji obozu polowego pod Osipowiczami, w którym przebywają najemnicy grupy „Wagnera”. Dzień później ukraińska służba graniczna potwierdziła, że odnotowano „odpływ” najemników z Białorusi, lecz nie podała szacunków co do jego skali. Może to oznaczać, że część z nich została skierowana do Rosji, skąd mają być przetransportowani do Afryki. Po śmierci Jewgienija Prigożyna wśród najemników zapanowała dezorientacja co do ich dalszych losów. W sieciach społecznościowych wagnerowców pojawiły się apele o zachowanie spokoju. 24 sierpnia prezydent Wołodymyr Zełenski stwierdził, że pozbawieni swojego przywódcy najemnicy, których liczbę oszacował na 20 tys., stanowią zagrożenie nie tylko dla Polski czy Ukrainy, lecz także dla Białorusi i Rosji. Zasugerował, że śmierć Prigożyna była efektem rozkazu Władimira Putina, i zaprzeczył, by Ukraina miała cokolwiek wspólnego z katastrofą samolotu.

W dniach 1–6 września na Białorusi odbędą się ćwiczenia operacyjno-strategiczne państw sygnatariuszy Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) „Braterstwo Bojowe-2023”. W komunikacie białoruskiego resortu obrony poinformowano, że przedsięwzięcie będzie realizowane na poligonach w obwodach brzeskim, grodzieńskim i mińskim. Planowany jest udział ok. 2,5 tys. żołnierzy i ponad 500 sztuk sprzętu wojskowego z Białorusi, Kazachstanu, Kirgistanu, Rosji i Tadżykistanu. Deklarowanym celem jest „poprawa koordynacji i spójności dowodzenia podczas przygotowania i prowadzenia wspólnej operacji bojowej”.

Autorzy: Jakub Ber, Piotr Żochowski, Jacek Tarociński.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.