Zaloguj

Kwatermistrzostwo w dywizjonie artylerii konnej

Oficerowie 4 dak z Suwałk podczas posiłku w polu; ciekawostką obok klasycznych menażek są porcelanowe talerze. Fotografia wykonana w czasie letnich ćwiczeń na poligonie w Pohulance lub Leśnej.

Oficerowie 4 dak z Suwałk podczas posiłku w polu; ciekawostką obok klasycznych menażek są porcelanowe talerze. Fotografia wykonana w czasie letnich ćwiczeń na poligonie w Pohulance lub Leśnej.

Gospodarka odradzającej się II RP w przeważającej części zdominowana była przez rolnictwo – według spisu z 1931 roku ponad 60% ludności kraju żyło na wsi i utrzymywało się z pracy na roli. Pod względem struktury polska wieś była przeludniona i rozdrobniona, co w połączeniu z oddziaływaniem wielkiego kryzysu z lat 1929-1933 dodatkowo utrudniało dynamiczny rozwój państwa i unowocześnienie wsi. Jak silne było oddziaływanie światowego kryzysu na gospodarkę II RP świadczy fakt, że dopiero na przełomie lat 1937/1938 osiągnięto poziom rozwoju gospodarczego z roku 1928. Najdotkliwiej depresję gospodarczą odczuli chłopi i niewielcy posiadacze ziemscy utrzymujący się ze sprzedaży płodów rolnych, których ceny w okresie recesji drastycznie spadły.

Aby temu zapobiec, starano się systematycznie zwiększać wielkość zakupów żywności i pasz realizowanych przez armię za pośrednictwem odpowiednich szefostw intendentury działających w każdym z DOK. Dzięki planowym zabiegom MSWojsk. w roku 1938 armia zaspokajała blisko 85% zapotrzebowania na żyto i 75% zapotrzebowania na pszenicę za pomocą bezpośrednich zakupów u producentów. Zwracano przy tym uwagę, aby w pierwszej kolejności wspierać chłopów narodowości polskiej oraz unikać windujących ceny towarów handlarzy i spekulantów. Realizowane w ten sposób zakupy zwiększały siłę polskich gospodarstw rolnych oraz usprawniały zaopatrzenie armii. Celowe działanie wojska na cywilnym rynku produktów spożywczych stało się w krótkim czasie jednym z czynników decydujących o relacji popytu do podaży. Płatnik wojskowy był bowiem pewniejszy niż prywatny pośrednik, a co ważne, zawsze płacił za każdą dostarczoną partię zbóż czy innych produktów żywnościowych gotówką. Wpływ wojska jako odbiorcy produktów rolnych był doceniany zarówno przez indywidualnych gospodarzy, jak również wszelkiego rodzaju związki i zrzeszenia rolnicze, widzące w armii korzystną przeciwwagę dla spekulacji.
Dla łatwiejszego zrozumienia przedstawionych w artykule wyliczeń należy przybliżyć średnie stawki wynagrodzeń społeczeństwa na przykładzie zarobków wybranych grup społecznych na terenie ówczesnego województwa poznańskiego. Pracownik umysłowy objęty ubezpieczeniem emerytalnym ZUS miesięcznie zarabiał w Poznaniu 240 zł, robotnik w wielkim/średnim przemyśle 106 zł, nauczyciel 210 zł, aspirant policji państwowej 240 zł, wojskowi utrzymujący rodzinę: plutonowy 201 zł, kapitan 400 zł. Cena butów kawaleryjskich wynosiła 47,40 zł, kurtki sukiennej 31,00 zł, spodni kawaleryjskich 43,20 zł.

Czas pokoju

Podstawą funkcjonowania aprowizacji dywizjonu w czasie pokoju były otrzymywane na tę rzecz środki pieniężne z budżetu centralnego MSWojsk. Organem dysponującym funduszami w imieniu Departamentu Intendentury MSWojsk. byli szefowie intendentury poszczególnych DOK, którzy przekazywali miesięczne kredyty do poszczególnych oddziałów gospodarczych – do de facto bezpośredniego zarządu – oficerom gospodarczym i żywnościowym. Otrzymane sumy rozliczano w ujęciu rocznym w ramach tzw. roku budżetowego, który rozpoczynał się 1 kwietnia danego roku i kończył 31 marca roku kolejnego. Ogół wydatków dzielono na dwie grupy:
pokrywane z kredytów, takie jak: uposażenie oficerów i podoficerów, żołd, należności za podróże służbowe i transport, które rozliczano centralnie (raportowane bezpośrednio do MSWojsk.),
pokrywane z tzw. kwot ryczałtowych, bazujących na ustalonych odgórnie równoważnikach pieniężnych przyznawanych jednostkom gospodarczym na podstawie wykazywanych przez nie stanów liczbowych ludzi i zwierząt w formie sumarycznych kwot pieniężnych. W skład kwot ryczałtowych wchodziły m.in.: zakup wyżywienia i pasz, konserwacja umundurowania, remonty, szkolenie itp. Z tego rodzaju wydatków oddziały rozliczały się wewnętrznie, a ich poprawność kontrolowali bezpośrednio szefowie intendentury w DOK.
Kontrolę nad poprawnością rozliczeń kwot przeznaczonych na wydatki kwatermistrzowskie poza organami DOK i Departamentem Intendentury MSWojsk. sprawował również, bezpośrednio podległy Ministrowi Spraw Wojskowych, Korpus Kontrolerów.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc