W ostatnich dniach zaobserwowano ruchy okrętów lotniczych Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Chodzi o najnowszy lotniskowiec Shandong i jeszcze nienazwany śmigłowcowiec desantowy typu 075.

20 grudnia lotniskowiec Shandong (numer burtowy 17) pokonał Cieśninę Tajwańską i przeszedł na Morze Południowochińskie, by odbyć tam ćwiczenia transregionalne. Jest to planowa operacja szkoleniowa.

Od kiedy okręt ten wszedł do służby niemal dokładnie rok temu - 17 grudnia, jego ruchy są uważnie śledzone przez siły i środku państw regionu oraz US Navy. Do tej pory jednostka prowadzi zadania szkoleniowe załogi i zaokrętowanej grupy lotniczej, mające prowadzić do uzyskania gotowości operacyjnej.

Shandong jest pierwszym lotniskowcem zbudowanym w Chińskiej Republice Ludowej. Powstał w stoczni Dalian Shipbuilding Industry, należącej do China Shipbuilding Industry Corporation, w Dalian w prowincji Liaoning, na podstawie projektu 001A. Konstrukcja ta bazuje na pierwszym w ogóle chińskim lotniskowcu Liaoning (16) typu 001, będącym ukończonym w tym samym zakładzie ciężkim krążownikiem lotniczym Wariag (eks-Riga) projektu 11436. Budowano go dla sowieckiego Wojenno-Morskowo Fłota w Nikołajewie (dziś Mikołajów na Ukrainie), ale nigdy nie ukończono. Po zakupie okrętu prace kontynuowali Chińczycy, którzy zakończyli budowę i przekształcili jednostkę w lotniskowiec. Lokalne modyfikacje były nieznaczne i dotyczyły w głównej mierze elektroniki oraz uzbrojenia obronnego. Na bazie tych doświadczeń powstał projekt 001A, przekuty w metal jako Shandong. Postęp jakościowy nie był skokowy, nowy lotniskowiec stanowi dalsze rozwinięcie poprzednika.

Drugi śmigłowcowiec typu 075 rozpoczął próby morskie. Fot. Internet

Jego budowę rozpoczęto w marcu 2015 r. Jednostkę zwodowano 25 kwietnia 2017 r., zaś ukończono 25 kwietnia 2018 r. Po serii prób rozpoczął on służbę w grudniu 2019 r. Okręt ma wyporność pełną ok. 65-70 000 ton, długość całkowitą 315 m i zabiera grupę lotniczą złożoną z 24 samolotów wielozadaniowych Shenyang J-15 (kopia Suchoja Su-33) oraz 10 śmigłowców typów Harbin Z-9 (wielozadaniowe), Changhe Z-18 (zwalczania okrętów podwodnych i transportowe) i Kamow Ka-31 (dozoru radiolokacyjnego). Start samolotów odbywa się z wykorzystaniem ski jump, a lądowanie wspomaga system aerofiniszerów.

Obecnie trwa budowa kolejnej jednostki tej klasy. Tym razem będzie to lotniskowiec konwencjonalny z katapultami, umożliwiającymi start samolotów o większej masie, w tym maszyn wczesnego ostrzegania i dowodzenia oraz myśliwców z pełnym zapasem uzbrojenia i paliwa.

Dwa dni po przechwyceniu Shandonga, ze stoczni Hudong Zhonghua w Szanghaju na pierwsze próby morskie wyszedł drugi śmigłowcowiec desantowy typu 075. Stało się to zaledwie osiem miesięcy po jego zwodowaniu 22 kwietnia tego roku. Okręty tego typu są pierwszymi w MW ChALW jednostkami desantowymi z ciągłym pokładem lotniczym, podobne w swej konstrukcji do amerykańskich LHD typu Wasp, czy europejskich: francuskich Mistrali, hiszpańskiego Juana Carlosa I i włoskiego Trieste. Spekulacje mówią o wyporności rzędu 30 000 ton i zdolności do zabierania do 28 śmigłowców różnych typów. Prace nad programem jednostki klasy LHD ruszyły w Chinach w 2011 r. Prototyp zwodowano 25 września 2019 r. Jego próby morskie rozpoczęły się w sierpniu tego roku, po tym jak jednostkę dotknął pożar na ostatnim etapie wyposażania, co wydarzyło się 11 kwietnia. Desantowiec przeszedł już do bazy MW ChALW w Sanya na wyspie Hainan i zapewne wejdzie do służby w 2021 r.

Stocznia Hudong-Zhonghua w Szanghaju ma zwodować trzeci okręt tej serii na początku przyszłego roku. Podobno ma powstać ich osiem, przy czym kolejne mogą być powiększoną wersją obecnie budowanych.