Od około tygodnia w ukraińsko- i rosyjskojęzycznych mediach społecznościowych krążą zdjęcia szczątków nieznanego typu bezzałogowego aparatu, który próbowano użyć przeciwko ukraińskim oddziałom. Dzisiaj do sprawy odniosło się Ministerstwo Obrony Ukrainy wskazując, że był to białoruski system UBAK-25 Czekan. W mijającym tygodniu to nie jedyne doniesienie o amunicji krążącej, wcześniej nienotowanej w toku rosyjskiej „Specjalnej Wojennej Operacji”.

UBAK-25 Czekan w chwili swojej publicznej premiery przed salonem MILEX-2021. Fot. anna-news.info

W swoim doniesieniu kijowski resort obrony posłużył się tymi samymi zdjęciami, na których widać szczątki jakiegoś dość niewielkiego bezzałogowego aparatu – jego pozostałości zmieściły się w tekturowym pudle. Według ministerialnych doniesień tajemniczy aparat został zestrzelony zanim sięgnął celu. Brak jakichkolwiek osmoleń czy śladów po odłamkach, a jedynie połamany kadłub, oznacza, że albo użyto jakiegoś systemu do pasywnego zwalczania latających bezzałogowców (jak to się potocznie mawia, systemu „antydronowego”), albo aparat po prostu rozbił się na skutek usterki lub błędu operatora. Ukraińskie ministerstwo podaje, że tajemniczy aparat to egzemplarz białoruskiej amunicji krążącej (w zasadzie systemu rozpoznawczo-uderzeniowego) UBAK-25 Czekan, który przenosił kumulacyjną część bojową KZ-6 o masie 3 kg i napędzany był silnikiem elektrycznym ze śmigłem pchającym. Przy czym nie są to ustalenia samego resortu, ale opinia ukraińskiej spółki z branży „bezzałogowej” BLITZ Aircraft Unmanned – BLIC Bezpiłotni Systemy, na którą resort powołuje się. Czy faktycznie to białoruski Czekan, trudno jednoznacznie stwierdzić, gdyż dotąd w ogóle nie było informacji, że Czekan jest produkowany seryjnie, o jego eksporcie do Rosji nie wspominając.

UBAK-25 (udarnyj biespiłotnyj awiacyonnyj kompleks) Czekan publicznie zadebiutował na Międzynarodowej Wystawie Uzbrojenia i Wojskowej Techniki MILEX-2021 w Mińsku. Wśród wówczas podanych danych taktyczno-technicznych był zasięg lotu – maksymalnie 25 km i masa odłamkowo-burzącej części bojowej – 2÷2,5 kg. Czekan zaprojektowano do rażenia siły żywej i sprzętu w dzień przy dobrej widoczności, gdyż układ naprowadzania wykorzystuje tylko kamerę dzienną. Czekan powstał w 558. Lotniczym Zakładzie Remontowym (558-j Awiacyonnyj riemontnyj zawod). Od chwili premiery podano więcej parametrów Czekana: zasięg maksymalny w misji stricte rozpoznawczej 25 km, zasięg maksymalny w misji uderzeniowej 10 km (różnica zapewne wynika z konieczności przenoszenia części bojowej; większa masa startowa – mniejszy zasięg), prędkość przelotowa 86 km/h, pułap maksymalny 1000 m, pułap przelotowy w misji rozpoznawczej 250÷350 m, prędkość nurkowania (ataku) maks. 140 km/h, masa materiału kruszącego w części bojowej 680 g, liczba prefabrykowanych odłamków 550 (w praktyce po detonacji materiału kruszącego jest ich mniej), maksymalna masa startowa 12,5 kg. Dostępne były też inne dane, m.in. maks. masa startowa 12 kg, masa części bojowej 1,8 kg, prędkość przelotowa 90 km/h, wysokość lotu rozpoznawczego 250÷350 m, wysokość lotu uderzeniowego 150÷200 m. Niejednolite parametry publikowane w roku premiery sugerują, że wówczas rozwój Czekana nie był ukończony. Zaprezentowany zestaw składał się z dwóch aparatów, rozstawianej szynowej wyrzutni i stanowiska kierowania i kontroli z systemem łączności. W badaniach poligonowych uzyskiwano do 3 m odchylenia trafienia od punktu celowania przy 5 m zasięgu rażenia części bojowej. Trwały prace nad wdrożeniem automatycznego (bez udziału operatora) trybu ataku z automatycznym rozpoznaniem i uchwyceniem celu.

Wystawowy Łancet-3. Płatowiec umożliwia wchodzeniu w gwałtowne nurkowanie pod dowolnym kątem, czemu sprzyja także przegubowo zamontowany optoelektroniczny układ naprowadzania. Fot. Rostiech.

W minionym tygodniu także w mediach społecznościowych pojawiły się zdjęcia szczątków rosyjskiej amunicji krążącej serii Łancet, biorąc pod uwagę wielkość aparatu, Łancet-3. Amunicję krążącą Łancet dostarcza rosyjska spółka ZALA Aero, wchodząca w skład Koncernu Kałasznikow, należącego do państwowej korporacji Rostiech. Widoczny na zdjęciu egzemplarz miał być użyty przeciw ukraińskim oddziałom w obwodzie zaporoskim. Jest to pierwszy dowód na stosowanie Łancetów na Ukrainie. Na początku lipca Rostiech oficjalnie podawał, że w użyciu jest amunicja krążąca Kub-BPLA i Łancet. Użycie Kubów-BPLA notowano od marca. Natomiast Łancetów nie. Łancet-3 ma udźwig 3 kg, prędkość lotu sięga 80÷110 km/h, promień działania 40 km. Łancety swój chrzest bojowy przeszły w Syrii, gdzie używało ich rosyjskie SSO (Siły spiecyalnych opieracyj, utworzone na bazie Specnazu Głównego Zarządu SG SZ FR).