Samobieżny pojazd transportowo-załadowczo-bojowy 9A39MB systemu Buk-MB Sił Zbrojnych Republiki Azerbejdżanu przewożący pociski rakietowe 9M317E.

Pod koniec stycznia 2017 r., po powrocie z wizyty na Białorusi, minister obrony Republiki Serbskiej Zoran Djordjevič oficjalnie poinformował, że rezultatem przeprowadzonych rozmów będzie nieodpłatne przekazanie Serbii z zasobów Sił Zbrojnych Republiki Białorusi naddźwiękowych samolotów bojowych MiG-29 i przeciwlotniczych systemów rakietowych Buk. Strona serbska ma pokryć koszt ich remontów i modernizacji. Porozumienie w tej sprawie podpisali w Mińsku 26 stycznia premierzy Republiki Białorusi Andriej Kobiakow i Republiki Serbskiej Aleksandar Vučić.

Zgodnie z zapisami porozumienia, Serbia przejmie od Białorusi osiem samolotów MiG-29 (prawdopodobnie wszystkie wersji 9-13, wcześniej Rosja zadeklarowała przekazanie Serbii kolejnych sześciu MiG-ów – trzech 9-13, jednego 9-12 i dwóch szkolno-treningowych 9-51), a także dwa „dywizjony“ systemu Buk. W tym ostatnim przypadku nie wiemy, czy rzeczywiście chodzi o dywizjony (w skład dywizjonu wchodzą: stanowisko dowodzenia, radar wstępnego wykrywania celów i trzy baterie ogniowe) czy też o baterie (bateria standardowo składa się z dwóch wyrzutni i pojazdu transportowo-załadowczego ze zdolnością odpalania rakiet) – ta druga alternatywa wydaje się być bardziej prawdopodobna. Więcej dowiemy się zapewne dopiero, kiedy elementy systemu Buk zaczną trafiać do Serbii. Według wypowiedzi ministra Djordjeviča dla dziennika „Politika“ z 27 stycznia br., szczegółowe kwestie dotyczące współpracy wojskowej i wojskowo-technicznej pomiędzy Serbią a Białorusią mają zostać ustalone podczas rozmów roboczych, które rozpocząć się mają w maju br. Podkreśla się, że warunkiem realizacji całego przedsięwzięcia, postawionym przez stronę białoruską, jest przeprowadzenie modernizacji Buków (a także MiG-ów-29) przez białoruski przemysł obronny.
Mimochodem, artykuł w dzienniku „Politika“ wspomina, że Serbia prowadziła rozmowy z Białorusią także na temat możliwości dostaw przeciwlotniczych systemów rakietowych S-300PS i S-300W1. W każdym razie dotyczące ich zapisy nie znalazły się w umowie podpisanej 26 stycznia, ale oba kraje deklarują, że nie wyczerpuje ona wszystkich zagadnień związanych z dwustronną współpracą wojskowo-techniczną.
W swej ofercie modernizację przeciwlotniczego systemu rakietowego Buk – do standardu Buk-MB – ma tylko jedna białoruska firma – NPOOO „OKB TSP“. Jak dotąd modernizacja ta została zamówiona przez jednego zagranicznego kontrahenta, ale NPOOO „OKB TSP“ promuje ją w wielu krajach, szczególnie tych, które eksploatują poprzednika Buka, a więc system 2K12M Kub-M.
Odbiorcą tym była Republika Azerbejdżanu, a elementem prac rozwojowych i dostaw systemu Buk-MB do tego kraju było stopniowe zwiększanie jego efektywności bojowej, poprzez włączenie w jego skład wozów dowodzenia rodziny Riedut-S na szczeblach brygady i dywizjonu.
Aktualnie proces rozszerzania możliwości systemu Buk-MB przebiega poprzez integrację z nim stacji radiolokacyjnych wstępnego wykrywania RLS-50, które są zdolne do wykrywania i śledzenia także celów o bardzo niskiej skutecznej powierzchni odbicia, w tym małych i miniaturowych bezzałogowców.

Przeciwlotniczy system rakietowy Buk-MB

Jak już wspomniano, białoruska spółka NPOOO „OKB TSP“, w której opracowano program modernizacji systemu Buk do standardu Buk-MB, przed kilkoma laty dostarczyła takie systemy pierwszemu kontrahentowi – Siłom Zbrojnym Republiki Azerbejdżanu. Aktualne informacje mówią o dostarczeniu sześciu „zestawów“, prawdopodobnie baterii – nie jest znana konfiguracja ani liczba dostarczonego sprzętu, a także – oficjalnie – pochodzenie sprzętu, który poddano modernizacji. W przypadku standardu Buk-MB, modernizacji poddawane są starsze wersje – 9K37 Buk i 9K37M1 Buk-M1.