15 września w Gołdapi odbyło się uroczyste przekazanie sprzętu drugiej samodzielnej jednostki ogniowej przeciwlotniczego systemu rakietowego krótkiego zasięgu „mała Narew” 15. Gołdapskiemu pułkowi przeciwlotniczemu, podporządkowanemu 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Olsztynie. Wziął w nim udział minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.

- Bardzo się cieszę z tego, że nowoczesny sprzęt już jest w wyposażeniu Wojska Polskiego. […] Mamy przeszkolone załogi, mamy już ostrzelany sprzęt. […] Już niebawem, żołnierze z tego pułku, z tą bronią przeciwlotniczą i przeciwrakietową wejdą w systemy dyżurów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych naszego kraju. W tak krótkim czasie osiągnęliśmy tak wiele z naszym partnerem brytyjskim i dzięki tak prężnie działającej Polskiej Grupie Zbrojeniowej. […] Zintegrowaliśmy brytyjskie wyrzutnie z polskimi ciężarówkami. Ten system został zbudowany przy użyciu polskich radarów, przy użyciu również polskiego systemu dowodzenia. […] Ten system będzie również sieciocentryczny, będzie wpięty w zintegrowany system zarządzania polem walki. To jest naprawdę XXI wiek, to jest sprzęt, który jest najnowocześniejszy na świecie. ‒ powiedział minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podczas uroczystości.

15. Gołdapski pułk przeciwlotniczy to jeden z dwóch oddziałów OPL Wojsk Lądowych, które miały otrzymać system „mała Narew”. Pierwszym stał się 18. pułk przeciwlotniczy z Zamościa-Sitańca, wchodzący w skład 18. Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Siedlcach. Był on pilotażowym oddziałem OPL WL wdrażającym nowy system przeciwlotniczy w Siłach Zbrojnych RP i otrzymał pierwszą partię sprzętu jeszcze pod koniec września ubiegłego roku. 4 października pierwsze elementy „małej Narwi” zostały uroczyście przekazane w obecności szefów resortów obrony Wielkiej Brytanii oraz Polski ‒ Bena Wallace'a i Mariusza Błaszczaka Pierwsze dostawy systemów przeciwlotniczych „mała Narew” (zbiam.pl).

Na placu apelowym koszar w Gołdapi wystawiono: jedną wyrzutnię iLauncher, radar Soła-M, zestaw Zenit-M, a także dwa pojazdy transportowo-załadowcze rakiet na podwoziach Jelcz 442.32 4×4. Fot. Maciej Nędzyński/CO MON

Umowa na zakup dwóch samodzielnych jednostek ogniowych (baterii) pomostowego ‒ przed zamówieniem i wdrożeniem do eksploatacji docelowej Narwi ‒ systemu „mała Narew” zostały zamówione przez Ministerstwo Obrony Narodowej w ramach pilnej potrzeby operacyjnej 14 kwietnia 2022 r. Kontrakt na ich dostawę Agencja Uzbrojenia zawarła z konsorcjum PGZ-NAREW (Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. ‒ lider, Huta Stalowa Wola S.A., Jelcz sp. z o.o., MESKO S.A., Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A., PCO S.A., PIT-RARDWAR S.A., Wojskowe Zakłady Łączności Nr 1 S.A., Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A., Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A. i Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.), a jej wartość wyniosła 1,65 mld PLN brutto Ministerstwo Obrony Narodowej zamówiło pierwsze elementy systemu Narew (zbiam.pl). W celu skrócenia procesu opracowania i skompletowania systemu podjęto decyzję o pozyskaniu w ramach „małej Narwi” gotowych elementów systemu Land Ceptor/Sky Sabre z pociskiem CAMM firmy MBDA UK i ich integracji z komponentami dostarczanymi przez SZ RP – nośnikami, stacją radiolokacyjną wykrywania i wskazywania celów oraz systemem dowodzenia i kierowania ogniem. Zadanie zintegrowania i dostarczenia SZ RP zestawów rakietowych krótkiego zasięgu „mała Narew” powierzono polskiemu przemysłowi obronnemu.

25 kwietnia 2022 r. konsorcjum PGZ-NAREW zawarło porozumienie z MBDA UK dotyczące harmonogramu i warunków dostaw tych elementów systemu „mała Narew”, które przypadły w udziale stronie brytyjskiej. Zgodnie z zapisami umowy pierwsza jednostka ogniowa miała zostać dostarczona wojsku do 30 września 2022 r., a druga w pierwszym półroczu 2023 r.

Zasadniczymi komponentami jednostki ogniowej „małej Narwi” są: zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna (ZDPSR) Soła-M produkcji PIT-RADWAR S.A.; zautomatyzowany system dowodzenia i kierowania ogniem/urządzenie kierowania uzbrojeniem (UKU) Zenit-M, także z PIT-RADWAR S.A.; dwa pojazdy amunicyjne (transportowo-załadowcze) na podwoziach ciężarówek Jelcz 442.32; trzy wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych iLauncher na podwoziach ciężarówek Jelcz P882.57 T21 TS DOW (na każdej osiem pojemników transportowo-startowych z pociskami CAMM), zintegrowane przez Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. i kierowane pociski przeciwlotnicze krótkiego zasięgu MBDA CAMM. Pociski CAMM i większość elementów wyrzutni iLauncher są dostarczane przez MBDA UK. Wszystkie samobieżne elementy zestawu miały wykorzystywać podwozie samochodowe wyprodukowane przez spółkę Jelcz, zunifikowane z powstałymi w ramach programu Wisła.

Nowością był docelowy pojazd  transportowo-załadowczy rakiet do systemów „mała Narew” i Pilica+, wykorzystujący nośnik Jelcz 442.32 4×4. Fot. Maciej Nędzyński/CO MON

W momencie wdrożenia systemu „mała Narew” do 18. pułku przeciwlotniczego otrzymał on spośród jego docelowych elementów: dwie wyrzutnie iLauncher, radar Soła-M, a także zestaw Zenit-M. W charakterze pojazdów transportowo-załadowczych wykorzystywane były przejściowo samochody Jelcz P842D.43 (8×4) z żurawiem HIAB 855 EP-5 i skrzynią ładunkową. Trzecia wyrzutnia także została skompletowana, ale pozostała w Wielkiej Brytanii do przeprowadzenia szeroko zakrojonych prób realizowanych przez producenta. Jeszcze w 2023 r. zakończone zostały dostawy wszystkich zamówionych pocisków CAMM.

Dzięki dostawie przez wykonawcę kontraktu wzorów wszystkich elementów bojowych systemu możliwe było nie tylko kontynuowanie, rozpoczętego na kursach w Wielkiej Brytanii, szkolenia obsług z 18. pułku przeciwlotniczego, ale także przygotowania obsług 15. pułku przeciwlotniczego, który swoją jednostkę ogniową miał przejąć ‒ wg pierwotnych planów ‒ w połowie br.

22 czerwca br. na poligonie w Ustce odbyły się strzelania doświadczalno-bojowe z wykorzystaniem zestawu „małej Narwie” 18. pułku przeciwlotniczego Ruszają dyżury obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej z wykorzystaniem systemu "Mała Narew" [WIDEO] (zbiam.pl). W ich trakcie z dwóch wyrzutni iLauncher odpalono łącznie trzy pociski CAMM do Samolotowych Imitatorów Środka Napadu Powietrznego MJ-7 Szogun. Strzelanie wykonały obsługi obydwu pułków, a więc swoje wyszkolenie mogli potwierdzić – jeszcze przed dostawą docelowego sprzętu – także przeciwlotnicy z Gołdapi. W tym roku sukcesywnie otrzymywali oni zresztą elementy „małej Narwi” powstałe w Polsce.

Po pomyślnie zrealizowanym szkoleniu, jednostka ogniowa „małej Narwi” 18. pułku przeciwlotniczego mogła rozpocząć dyżury bojowe w ramach systemu obrony powietrznej Polski i NATO.

Niestety, nie udało się dotrzymać terminu dostarczenia wszystkich bojowych elementów drugiej jednostki ogniowej „małej Narwi” do 15. pułku przeciwlotniczego. Prace związane  z kompletowaniem wyrzutni iLauncher przeciągneły się ze względu na potrzebę wprowadzenia na życzenie zamawiającego pewnych modyfikacji będących wynikiem eksploatacji przez 18. pplot pierwszych dwóch wyrzutni. Według informacji Agencji Uzbrojenia, kolejną (trzecią?) dostarczono na początku lipca br., a jeszcze jedną (czwartą) pod koniec sierpnia. Dostawy pozostałych (pozostałej?) mają zostać zrealizowane do końca roku.

Podczas uroczystości przekazania drugiej jednostki ogniowej „małej Narwi” 2. dywizjonowi 15. pułku przeciwlotniczemu na placu apelowym koszar ustawiono: jedną wyrzutnię iLauncher, radar Soła-M, zestaw Zenit-M, a także – nowość – dwa pojazdy transportowo-załadowcze rakiet na podwoziach Jelcz 442.32 4×4.

Być może jeszcze jesienią tego roku żołnierze 15. pułku przeciwlotniczego wykonają strzelanie bojowe z wykorzystaniem własnego sprzętu, choć także przy udziale kolegów z Zamościa-Sitańca. Według nieoficjalnych informacji także ono będzie miało charakter doświadczalno-bojowy, a celami będą tym razem Sterowane Rakietowe Cele Powietrzne SRCP-WR, powstałe poprzez konwersję przestarzałych pocisków kierowanych „powietrze-powietrze” RS-2US.

Warto w tym miejscu podkreślić, że „mała Narew” będzie sprzętem przejściowym, który za kilka lat zniknie z wyposażenia wspomnianych wyżej dywizyjnych oddziałów OPL, kiedy zostanie zastąpiony przez docelowy system Narew z pociskami CAMM-ER, zaś w perspektywie także CAMM-MR/FCM. Zasadnicze umowy wykonawcze na dostawę elementów – 138 wyrzutni iLauncher i „ponad 1000” pocisków kierowanych CAMM-ER za ponad 54 mld PLN brutto – docelowej Narwi zostały podpisane 5 września br. MSPO 2023: Pakiet umów resortu obrony narodowej (zbiam.pl). Polskie elementy zostaną wówczas skierowane do innych zadań, zaś sześć dostarczonych w latach 2022-2023 wyrzutni iLauncher przejdzie modyfikacje i zostaną włączone do baterii systemu Pilica+, zamówionego na mocy umów z 28 kwietnia br. Kolejne umowy wykonawcze w ramach programu Pilica+ (zbiam.pl).