Największe lotnisko świata Atlanta ma pięć dróg startowych, które w ciągu godziny mogą obsłużyć 237 operacji startów i lądowań. Fot. Wikimedia.Commons

W ubiegłym roku w portach lotniczych na świecie odprawiono 7,2 mld pasażerów i 105 mln ton ładunków, a samoloty komunikacyjne wykonały 85 mln operacji startów i lądowań. W stosunku do roku poprzedniego liczba pasażerów zwiększyła się o 6,1%, tonaż ładunków o 2,4%, a liczba operacji o 1,8%. Największymi portami pasażerskimi są Atlanta, Pekin, Dubaj i Chicago-O’Hare, a towarowymi Hongkong, Memphis, Szanghaj i Anchorage (Alaska). W rankingu Skytrax, w prestiżowej kategorii najlepszy port lotniczy świata, zwyciężył Singapur-Changi, a na podium znalazły się także Seul-Incheon i Monachium.

Rynek transportu lotniczego jest jednym z największych sektorów światowej gospodarki. Aktywizuje międzynarodową współpracę i wymianę handlową oraz jest czynnikiem dynamizującym ich rozwój. Kluczowym elementem rynku są lotniska komunikacyjne i działające na nich porty lotnicze (PL). Jest ich około dwóch tysięcy, od największych na których samoloty wykonują dziennie po kilkaset operacji, do najmniejszych, gdzie są one wykonywane sporadycznie. Infrastruktura portowa jest zróżnicowana i dostosowana do wielkości obsługiwanego ruchu lotniczego. Każdy milion pasażerów obsłużonych w porcie lotniczym przyczynia się do wykreowania tysiąca miejsc pracy w samym porcie i dwukrotnie więcej w najbliższym otoczeniu.
Porty lotnicze zlokalizowane są głównie przy aglomeracjach miejskich, ale ze względu na zajmowane duże powierzchnie i uciążliwości związane z hałasem znajdują się zazwyczaj w znacznej odległości od ich centrów. Do oznaczania lotnisk i portów stosuje się kody nadawane przez Organizację ICAO (International Civil Aviation Organization) i zrzeszenie przewoźników lotniczych IATA (International Air Transport Association). Kody ICAO są czteroliterowe i mają strukturę regionalną, z czego pierwsza litera oznacza część świata, druga region administracyjny lub państwo, a ostatnie dwie identyfikują dane lotnisko (np. EPWR – Europa, Polska, Wrocław). Kody IATA są trzyliterowe i najczęściej nawiązują do nazwy miasta, gdzie jest port zlokalizowany (np. WRO – Wrocław, SIN – Singapur) lub do jego nazwy własnej (np. JFK – Nowy Jork/John F. Kennedy).
Pod względem cech eksploatacyjno-technicznych i zdolności do obsługi poszczególnych typów samolotów, lotniska zostały skategoryzowane przez system kodów referencyjnych ICAO. Kod ten składa się z dwóch elementów: jednej cyfry i litery. Cyfra od 1 do 4 odzwierciedla długość drogi startowej (rozbieg plus zabezpieczenia przerwanego startu), a litery od A do F są determinowane parametrami technicznymi samolotu (np. maksymalna rozpiętość skrzydeł i rozstaw skrajnych kół podwozia). Typowe lotnisko które może przyjmować najpopularniejsze samoloty komunikacyjne A320 i B737 powinno posiadać minimum kod referencyjny 3C (tj. droga startowa 1200-1800 m, skrzydła o rozpiętości od 24 do 36 m i rozstaw skrajnych kół podwozia od 6 do 9 m). Zdecydowana większość polskich lotnisk komunikacyjnych ma kod referencyjny 4D, a wyższy 4E mają lotniska w Warszawie i Katowicach. Kod referencyjny lotniska nie wiąże się jednak z narzuceniem sztywnych limitów dotyczących charakterystyki samolotów, które mogą z niego korzystać. Dział operacyjny linii lotniczej może dokonać przeglądu specyfikacji portu w odniesieniu do samolotu o wyższym kodzie i na podstawie dokonanych ustaleń podjąć decyzję o wykonaniu na nim takiej operacji lotniczej.
Organizacją zrzeszającą porty lotnicze na świecie jest założona w 1991 r. ACI (Airport Council International). Reprezentuje ona ich interesy w rozmowach i negocjacjach z przewoźnikami, a także opracowuje standardy w zakresie: zarządzania lotniskami, zabezpieczenia wykonywanych operacji startów i lądowań statków powietrznych oraz obsługi pasażerów i ładunków. Jest też organizatorem szkoleń i konferencji branżowych. Aktualnie ACI zrzesza 592 operatorów zarządzających 1853 lotniskami w 173 krajach. Odbywa się w nich 95% światowego ruchu, co pozwala uznawać dane statystyczne tej organizacji za reprezentatywne dla całego lotnictwa komunikacyjnego. Wstępne roczne statystki dotyczące działalności portów lotniczych ogłaszane są przez ACI w specjalnym raporcie pod koniec pierwszego kwartału roku następnego, a dopiero kilka miesięcy później publikowane są wyniki ostateczne (są o kilka procent wyższe).