Prototypowe podwozie LPG podczas kompletowania w Hucie Stalowa Wola S.A. w 2009 r. Powstało ono zgodnie z sugestią wojskowych z myślą o wozach dowodzenia DMO Regina i wykorzystuje wiele elementów przejętych z podwozia 122 mm haubicy samobieżnej 2S1 Goździk, produkowanej w Stalowej Woli na licencji.

Huta Stalowa Wola ma wieloletnie doświadczenie nie tylko w opracowywaniu i produkcji systemów artyleryjskich, ale także pojazdów gąsienicowych. Niewielu z naszych Czytelników wie, że ten obszar produktowy zapoczątkowano przed ponad 60 laty, a dziś jego najbardziej znanymi przedstawicielami są podwozia 155 mm armatohaubic samobieżnych Krab i – znajdujący się w fazie rozwoju – Nowy Bojowy Pływający Wóz Piechoty Borsuk. Wkrótce dołączy do nich nowa uniwersalna konstrukcja, roboczo określana jako zmodyfikowane podwozie gąsienicowe z zawieszeniem hydropneumatycznym.

Doświadczenia, należącej do Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Huty Stalowa Wola S.A. w sferze produkcji pojazdów gąsienicowych datują się już od przełomu lat 50. i 60., gdy rozpoczęto kooperację z ówczesnymi Zakładami Mechanicznymi w Łabędach przy produkcji ciągników artyleryjskich polskiej konstrukcji Mazur D-350 (ozn. zakładowe HSW S-33). W Stalowej Woli powstawały ich podwozia gąsienicowe wraz z układem zawieszenia (bez kół nośnych), na których później – już na Śląsku – montowano nadwozia, silniki (produkcji Zakładów Mechanicznych im. Marcelego Nowotki w Warszawie), układ przeniesienia mocy, koła nośne i inne wyposażenie. W przypadku ciągników artyleryjskich finalnym producentem była fabryka z Łabęd. W 1963 r. produkcję Mazura przerwano po zbudowaniu ok. 1000 sztuk, a na jego miejsce zaczęto wytwarzać w polskim przemyśle obronnym ciągnik ATS-59 (Obiekt 650), licencję na produkcję którego zakupiono w ZSRS. Pierwotne plany zakładały, że będzie on produkowany w Stalowej Woli. Pojazd wdrożono do produkcji (ozn. zakładowe S-37), ale po skompletowaniu przez HSW 21 ciągników ich montaż finalny przekazano zakładom w Łabędach. Huta pozostała jednak ważnym kooperantem w ich produkcji. Zakres był analogiczny jak w przypadku Mazura – w Stalowej Woli produkowano ich podwozia z układem zawieszenia. W latach 70. zaczęto wytwarzać podwozia gąsienicowe do zmodernizowanych licencyjnych ciągników ATS-59G (Obiekt 668). Współpracę z ówczesnym Kombinatem Urządzeń Mechanicznych Bumar-Łabędy w tym zakresie kontynuowano do 1989 r. Łącznie w Polsce powstało ponad 20 000 ATS-ów, głównie na eksport do ZSRS.

Wozy dowódczo-sztabowe WDSz i dowódcze WD są etatowym elementem podsystemu dowodzenia i kierowania ogniem DMO Regina. Są seryjnie produkowane przez HSW S.A. Poza nowymi elementami oraz zespołami, do ich wytwarzania wykorzystywane są elementy podwozi dwóch dział 2S1.

W 1966 r. rozpoczęto przygotowania do uruchomienia w Hucie Stalowa Wola licencyjnej produkcji, pod oznaczeniem TB-40, bojowych wozów piechoty BMP-1 (Obiekt 765). Ostatecznie jednak, mimo poczynionych w tym kierunku inwestycji, od pomysłu tego odstąpiono w 1969 r. na szczeblu rządowym, motywując to wysokimi kosztami. Zamiast BMP-1 w Hucie Stalowa Wola uruchomiono, także na sowieckiej licencji, produkcję lekkiego opancerzonego ciągnika gąsienicowego MT-LB (Obiekt 6, ozn. zakładowe HSW S-70). Ich wytwarzanie rozpoczęto w 1976 r. i kontynuowano do 1990 r. Poddostawcami HSW, która w tym przypadku była producentem finalnym, było wiele polskich zakładów przemysłowych, m.in. Huta im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim dostarczała pancerne kadłuby do tych pojazdów. Łącznie wyprodukowano w Polsce ponad 7000 ciągników MT-LB, z których większość wyeksportowano do ZSRS. Z rodziny MT-LB wywodziło się także podwozie 122 mm haubicy samobieżnej 2S1 Goździk, której wytwarzanie na sowieckiej licencji rozpoczęto w Stalowej Woli w 1983 r. i kontynuowano do 1991 r. Takich dział powstało 602, tym razem ich głównym odbiorcą było Wojsko Polskie (jedynie 73 wyeksportowano do ZSRS jako rozliczenie kosztów licencji).

Uruchomienie w Hucie Stalowa Wola produkcji nowoczesnych w owych latach podwozi MT-LB spowodowało, że Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Maszyn Ziemnych i Transportowych, pełniący wtedy rolę zaplecza badawczo-konstrukcyjnego HSW, we współpracy z wojskowymi instytutami naukowo-badawczymi, opracował w latach 80. szereg pojazdów specjalistycznych wykorzystujących ich podwozie bądź zmodyfikowane podwozia Opal I (sześć par kół nośnych) i Opal II (siedem par kół nośnych). Należy wśród nich wymienić: transportery rozpoznania inżynieryjnego (TRI) Hors i (TRI-D) Durian, wóz pomocy technicznej (WPT) Mors – które w latach 1987–1990 produkowano seryjnie. Nie licząc koncepcji i projektów, na MT-LB i Opalach I/II powstało także wiele pojazdów małoseryjnych (zautomatyzowany wóz dowodzenia ZWD-1 Irys, nośnik radiostacji R-137T, transporter ewakuacji medycznej Lotos, zautomatyzowany system rozpoznania i zakłóceń Przebiśnieg, zautomatyzowany wóz dowodzenia OPL ZWD-10R Łowcza-3, transporter minowania narzutowego TMN Kroton) bądź prototypowych (m.in. zestawy przeciwlotnicze Promet, Turkus i Sopel/Stalagmit, wóz amunicyjny Bor, wozy dowodzenia i kierowania ogniem artylerii rodziny Opal, lekki wóz bojowy LWB-23 Krak, bojowy wóz opancerzony BWO-40). Z powodu braku zainteresowania Ministerstwa Obrony Narodowej i odbiorców zagranicznych, a także zaprzestania wytwarzania pojazdów bazowych, prace te ostatecznie zamknięto pod koniec lat 90.