Zaloguj

Zmodyfikowana DANA-M z Grudziądza

Pierwsza 152 mm haubicoarmata samobieżna wz. 77 DANA zmodyfikowana w Wojskowych Zakładach Uzbrojenia S.A. do standardu DANA-M.

Pierwsza 152 mm haubicoarmata samobieżna wz. 77 DANA zmodyfikowana w Wojskowych Zakładach Uzbrojenia S.A. do standardu DANA-M.

Planowany od kilku lat proces przedłużenia okresu użytkowania i modyfikacji 152 mm haubicoarmat samobieżnych wz. 77 DANA na podwoziu kołowym (w Wojskach Rakietowych i Artylerii klasyfikowanych jako armatohaubice – ahs), stanowiących obecnie uzbrojenie pięciu liniowych dywizjonów artylerii samobieżnej i pododdziałów szkolnych Wojsk Rakietowych i Artylerii Wojsk Lądowych, staje się faktem. W ubiegłym roku Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. wykonały naprawę główną połączoną z modyfikacją pierwszego egzemplarza tego typu sprzętu we współpracy z EG Polska Sp. z o.o. Pod koniec roku zmodyfikowana DANA-M przeszła pomyślnie badania typu, co otwiera drogę do przeprowadzenia analogicznych prac w kolejnych latach na następnych egzemplarzach Dan, które poddawane będą naprawom głównym z modyfikacją w grudziądzkich zakładach.

Wojsko Polskie zakupiło w latach 1983–1987 w Czechosłowacji 111 egzemplarzy dział samobieżnych wz. 77 DANA (Dělo Automobilní Nabíjené Automaticky, działo na podwoziu samochodowym z automatycznym systemem ładowania). W tamtym okresie był to bardzo nowoczesny sprzęt, niemający odpowiednika w Układzie Warszawskim i pod wieloma względami przewyższający samobieżne systemy artyleryjskie kalibru 155 mm państw NATO. W latach 1979–1989 w zakładach ZTS Dubnica nad Váhom (obecnie Republika Słowacka) wyprodukowano 672 takich dział. Dziś Polska jest ich największym użytkownikiem, ponadto znajdują się one w służbie także w: Azerbejdżanie (zmodernizowane do standardu DANA-M1M), Libii, Czechach i Gruzji.
Dany są bardzo cenione przez polskich żołnierzy, którzy mają nie tylko kilkudziesięcioletnie doświadczenia w ich eksploatacji, ale mieli także okazję wykorzystywać je bojowo. Od końca 2008 r. – w ramach IV zmiany – cztery Dany realizowały zadania wsparcia ogniowego Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie. Misja polskich artylerzystów w ramach NATO ISAF zakończyła się w połowie 2014 r., podczas XIV zmiany kontyngentu. Artylerzyści chwalą ich celność, niezawodność i w pełni zautomatyzowany układ zasilania w amunicję, a także dzielność terenową.
Systemy artyleryjskie cechują się stosunkowo długim cyklem życia, a w armiach NATO wciąż używanych jest wiele dział znacznie starszych od Dan (np. 155 mm haubicoarmaty M109A3). Zatem „Danuśki” – oczywiście poddawane planowym naprawom i modyfikacji – mogą pozostać w linii jeszcze przez wiele lat.
W Polsce za utrzymanie Dan w pełnej sprawności, poza specjalistami z jednostek wojskowych i okręgowych warsztatów technicznych, odpowiadają przede wszystkim Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. w Grudziądzu. W oparciu o dokumentację oraz autorskie opracowania i z wykorzystaniem własnej bazy remontowej, zakłady realizują naprawy główne 152 mm haubicoarmat samobieżnych DANA. WZU S.A. mają w tej sferze 25-letnie doświadczenie, gdyż pierwsze dwa systemy artyleryjskie tego typu wyremontowano w Grudziądzu w 1995 r. Do dziś wykonano 180 napraw głównych Dan, czyli niektóre trafiły do WZU S.A. już dwa razy.
Naprawa główna kompletnego działa i naprawa główna podwozia Tatra 815 VP31 realizowana w WZU S.A. obejmuje m.in. zasadnicze systemy i podsystemy. Gwarantuje ona przywrócenie pełnej sprawności eksploatacyjnej, odpowiadającej wymogom gotowości bojowej. W trakcie wykonywania naprawy odtwarzana jest nie tylko sprawność techniczna sprzętu, ale również zostają przywrócone wszystkie jego parametry techniczno-bojowe, w tym niezawodność działania. Według zaleceń producenta okres między planowymi naprawami głównymi wynosi 10 lat.
Biorąc pod uwagę potrzeby operacyjne związane ze zmianami w sytuacji geopolitycznej w Europie, a także harmonogram procesu przezbrajania jednostek Wojsk Rakietowych i Artylerii w sprzęt nowej generacji, wysokie walory taktyczne i eksploatacyjne Dany oraz dostępność amunicji 152 mm, za celowe należy uznać przedłużenie okresu ich użytkowania w Siłach Zbrojnych RP na kolejne lata. To zaś czyniłoby sensownym rozpatrzenie możliwości ich ograniczonej i efektywnej modyfikacji. Taką zaś, oznaczoną DANA-M1 CZ, od 2011 r. oferuje firma Excalibur Army spol. s.r.o. W 2014 r., na XXII Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach, zaprezentowano po raz pierwszy w Polsce demonstrator Dany-M1 CZ. Projekt uznano za interesujący.
Demonstrator zmodyfikowanej Dany, oznaczony DANA-M1 M, został zaprezentowany na XXIII MSPO w 2015 r., a później podczas grudniowych obchodów święta Wojsk Rakietowych i Artylerii w Toruniu.
W lutym 2016 r. WZU S.A. zaproponowały Zarządowi Wojsk Rakietowych Artylerii Inspektoratu Wojsk Lądowych Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych (gestor) i Szefostwu Służby Uzbrojenia i Elektroniki Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych (Centralny Organ Logistyczny, COL)zakres modyfikacji oferowany Siłom Zbrojnym RP. W latach 2017–2018 uzgodnienia te kontynuowano. W kwietniu 2019 r. WRiA i COL ustaliły ostateczny zakres i wymagania do modyfikacji Dan, a w lipcu tego samego roku 4. Regionalna Baza Logistyczna z Wrocławia zamówiła w WZU S.A. wykonanie naprawy głównej wraz z modyfikacją pierwszego egzemplarza Dany. Zmodyfikowany system artyleryjski otrzymał oznaczenie DANA-M i został wykonany w oparciu o licencyjne rozwiązania techniczne, właścicielem praw do których jest EG Polska. Stanowią one połączenie przedsięwzięć modernizacyjnych zaproponowanych w ramach projektów DANA-M1 CZ i DANA-M2. EG Polska jest także dostawcą zagranicznych komponentów i licencyjnej dokumentacji konstrukcyjno-technologicznej dotyczącej obszarów modyfikacji.
Prace przy pierwszym egzemplarzu Dany-M zakończono pod koniec ubiegłego roku.

Jaka jest DANA-M?

Zakres modyfikacji 152 mm haubicoarmaty samobieżnej Dana z jednej strony wpływa na poprawę skuteczności procesów zabezpieczenia technicznego i materiałowego w ramach wsparcia eksploatacji sprzętu poprzez zastąpienie przestarzałych instalacji, zespołów oraz części, czyli skutkuje przedłużeniem okresu eksploatacji całego systemu i zwiększeniem jego podatności naprawczej. Z drugiej wdrożono także szereg innych zmian w konstrukcji i wyposażeniu Dany, które m.in. poprawiły charakterystyki trakcyjne i warunki pracy załogi.
Nie można zapominać, że w przypadku polskich Dan już wcześniej zrealizowano zabiegi, których celem było zwiększenie efektywności ogniowej poprzez skrócenie czasu przygotowania do rozpoczęcia strzelania. Chodzi o, zapoczątkowany w 2007 r., montaż elementów Zautomatyzowanego Zestawu Kierowania Ogniem (ZZKO) TOPAZ firmy WB Electronics S.A.: komputera dowódcy DD9620T, wyświetlaczy LIOD-F celowniczego i ładowniczych wraz z nowymi środkami łączności zewnętrznej (radiostacja RRC9500) i wewnętrznej (FONET z jednostką centralną KOMUT-10A/TA). Prace te objęły do dziś ok. 90 Dan.
Zmiany wprowadzone w ramach modyfikacji do standardu DANA-M dotyczą przede wszystkim podwozia i jego układów.
Najbardziej rzuca się w oczy nowa przeszklona kabina kierowcy i zarazem miejsce pracy dowódcy. Zamiast dwóch niewielkich okien zamykanych pancernymi pokrywami w płycie czołowej i szczelin w ścianach bocznych, otrzymała ona cztery duże okna z szybami ze szkła pancernego – czołowe obejmują teraz niemal całą powierzchnię płyty czołowej, boczne są nowością. Zmiany te znacznie poprawiły pole obserwacji obu członków załogi, jakże ważne podczas jazdy. W pierwotnym rozwiązaniu kąty obserwacji ze stanowiska kierowcy były następujące (przód/lewo/prawo) – 72°/10°/6°, zaś po modyfikacji wynoszą 80°/35°/25°. Zakres obserwacji kierowcy dodatkowo znacznie poprawił system trzech kamer umożliwiających obserwację przestrzeni z tyłu pojazdu: dwóch bocznych i tylnej. Wszystkie dysponują oświetleniem LED-owym. Obraz z kamer wyświetlany jest na monitorze zamontowanym na tablicy przyrządów. Należy dodać, że nowa kabina kierowcy i dowódcy zapewnia osłonę balistyczną na poziomie 1 wg STANAG 4569A.
Warunki pracy kierowcy i dowódcy poprawiły: nowe siedziska, które redukują skutki wybuchów pod podwoziem, montaż niezależnego układu klimatyzacji i ogrzewania kabiny oraz nowego układu filtrowentylacji. Niezależne ogrzewanie wprowadzono także dla kabin znajdujących się w wieży.
Dzięki innym modyfikacjom wprowadzonym w czteroosiowym podwoziu Tatra 815 VP31 29 265 8×8.1R osiągnięto poprawę charakterystyk jezdnych, przez co zmniejszono obciążenie kierowcy. Te pierwsze zapewniła m.in. modyfikacja chłodzonego powietrzem, 12-cylindrowego silnika wysokoprężnego Tatra T3-930.52, który otrzymał turbosprężarkę i chłodnicę powietrza doładowującego (intercooler) oraz nowe sprzęgło Sachs 430. Wprowadzono również modyfikacje w układach dolotowym i wydechowym, a także systemie chłodzenia i kontroli przeciążenia. Zmiany te wpłynęły na wzrost mocy silnika z 253,7 kW/345 KM przy 2200 obr./min do 265 kW/360 KM przy 1900 obr./min, wzrost maksymalnego momentu obrotowego z 1250 Nm przy 1400 obr./min do 1650 Nm przy 1200 obr./min i redukcję zużycia paliwa. Nowe sprzęgło o średnicy tarczy 430 mm (poprzednio 420 mm) pozwala na bezproblemowe przeniesienie momentu obrotowego o wyższej wartości. Zmodyfikowany silnik otrzymał oznaczenie Tatra T3-930.52M.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusercrosslistfunnelsort-amount-asc