Niemal dwa lata po ogłoszeniu decyzji o wyborze przez MON oferty korporacji Boeing w programie Kruk, w Inowrocławiu przedstawiciele polskiego rządu potwierdzili akceptację międzyrządowej umowy LOA dotyczącej zakupu przez Polskę 96 śmigłowców AH-64E Apache Guardian wraz z pakietem uzbrojenia, części zamiennych i usług towarzyszących.
Tym samym kończy się blisko dwuletni okres od ogłoszenia wyboru wiropłata Boeinga w ramach programu Kruk, co miało miejsce 8 września 2022 r. Tego dnia resort obrony narodowej wystosował do amerykańskiej administracji formalne zapytanie ofertowe LOR (Letter of Request) w ramach programu FMS (Foreign Military Sales). Kolejne miesiące zajęły m.in. negocjacje związane z wielkością i zakresem offsetu, który miał towarzyszyć transakcji. Okazały się one trudniejsze niż ustalenie warunków dostawy z władzami federalnymi, które zgodę na sprzedaż śmigłowców Polsce wydały 21 sierpnia 2023 r.
Zgodnie z oficjalnym komunikatem Ministerstwa Obrony Narodowej, Polska zamówiła 96 śmigłowców bojowych Boeing AH-64E Apache Guardian w „najnowszej dostępnej konfiguracji” (v6.5 bądź nowszej), z pakietem szkolno-logistycznym, zapasem części zamiennych oraz niesprecyzowanym zestawem uzbrojenia. Całość będzie kosztować Skarb Państwa „ok. 10 mld USD” netto, a więc ok. 50 mld PLN brutto wg aktualnego kursu. Z kolei amerykański Departament Stanu wycenił rok temu cały zaakceptowany pakiet na maksymalną kwotę 12 mld USD. Same dostawy mają zostać zrealizowane w latach 2028–2032, a śmigłowce trafić mają do pododdziałów 1. Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych, stacjonujących w czasie pokoju w trzech bazach lotniczych.
Obok wymienianej od wielu miesięcy 56. Bazy Lotniczej w Inowrocławiu, która jest systematycznie modernizowana, będą to: 22. Baza Lotnictwa Taktycznego w Malborku (czego można było się spodziewać od dłuższego czasu w związku z brakiem perspektyw dla niej po zbliżającym się milowymi krokami wycofaniem pozostających w linii samolotów MiG-29) i nowej bazy, która znajdzie się na terenie Międzynarodowego Portu Lotniczego Lublin w Świdniku.
Tłem uroczystości były dwa wiropłaty AH-64E v6 US Army, które przebazowano specjalnie w tym celu z Republiki Federalnej Niemiec.
W okresie przejściowym Departament Obrony Stanów Zjednoczonych ma wyleasingować Polsce osiem śmigłowców AH-64D Apache, które umożliwią zrealizowanie części zadań związanych ze szkoleniem personelu latającego i technicznego, a także podtrzymywanie nawyków już przeszkolonych załóg. Te maszyny miałyby zostać przekazane na przełomie lat 2024 i 2025. Nieoficjalnie, zasadniczym problemem, który nie pozwala na optymalne wskazanie konkretnego terminu, jest nieustalenie harmonogramu transportu wiropłatów ze Stanów Zjednoczonych do Europy, wcześniej muszą przejść one przeglądy i prace dostosowawcze.
Akceptacja umowy LOA nie byłaby możliwa bez zakończenia negocjacji i podpisania wspomnianych umów offsetowych, tym bardziej, że ważność jej zapisów pierwotnie upływała z dniem 30 czerwca br. Jednak z racji finalizowanych negocjacji z pozostałymi dwoma kluczowymi dla programu wykonawcami, została ona przez amerykańską administrację przedłużona (nieoficjalnie dwukrotnie – najpierw do końca lipca, potem do końca sierpnia).
Pierwsza z nich została zawarta jeszcze 25 września 2023 r., kiedy Lockheed Martin zobowiązał się do utworzenia m.in. w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 S.A. w Łodzi zaplecza obsługowo-naprawczego istotnych elementów wyposażenia śmigłowców AH-64E. Kontrakt obejmuje dwa zobowiązania o łącznej wartości ok. 300 mln PLN, dotyczące m.in. pozyskania zdolności w zakresie wsparcia, napraw i obsługi technicznej układów naprowadzania oraz wskazywania celów TADS/PNVS.
W polskim przemyśle obronnym ustanowione zostaną także zdolności w zakresie diagnozowania i weryfikacji ewentualnych niesprawności oraz częściowego serwisowania stacji radiolokacyjnych kierowania ogniem AN/APG-78 Longbow, w które ma zostać wyposażona część z zamówionych maszyn.
Kolejne dwie, zawarto 5 sierpnia tego roku z Boeing Company i General Electric Company. Przedmiotem pierwszej z nich jest realizacja siedmiu zobowiązań offsetowych o łącznej wartości ponad 400 mln PLN. W ich ramach pozyskane zostaną kompetencje w zakresie: przeprowadzania przeglądów i napraw oraz remontów wybranych zespołów śmigłowców AH-64E w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 S.A. w Łodzi, szkolenia personelu obsługi technicznej tych maszyn w Wojskowej Akademii Technicznej oraz oceny sprzętu naziemnej obsługi statków powietrznych wytwarzanego przez Wojskowe Centralne Biuro Konstrukcyjno-Technologiczne S.A. z Warszawy pod kątem ich kompatybilności ze śmigłowcami AH-64E. Z kolei General Electric Company zadeklarowała realizację sześciu zobowiązań offsetowych o łącznej wartości ponad 530 mln PLN.
Apache zastąpią w lotnictwie Wojsk Lądowych przestarzałe maszyny Mi-24.
W jej przypadku pozyskane zostać mają kompetencje do obsługi technicznej silników turbowałowych T700-701D, CT7-2E1 i CT7-8E, stanowiących napęd śmigłowców AH-64E, ale także Leonardo AW149, Leonardo AW101 i Lockheed Martin/Sikorsky S-70i, w WZL Nr 1 S.A. Oddział w Dęblinie.
Zobowiązania przewidują transfer technologii i „know-how”, umożliwiających wykonywanie przez ten zakład czynności obsługowych (serwisowych) i naprawczych silników rodziny T700 do poziomu D (depot level) włącznie. Z kolei Wojskowa Akademia Techniczna będzie zarządzać szkoleniami w zakresie obsługi silników rodziny T700 dla wojskowych techników obsługi naziemnej i pracowników WZL Nr 1 S.A., którzy będą obsługiwać flotę śmigłowców AH-64E Sił Zbrojnych RP, jak również sukcesywnie przygotowywać wojskowy personel techniczny. Umowy powinny zostać zrealizowane w okresie pięciu lat od zawarcia.
Chociaż Boeing musiał zrezygnować z części zysków generowanych przez wieloletnie wsparcie eksploatacji maszyn na rzecz polskich podmiotów, to dzięki zamówieniu Ministerstwa Obrony Narodowej będzie mógł oferować AH-64E US Army i potencjalnym użytkownikom zagranicznym kilka lat dłużej. Kontrakt z Polską umożliwi bowiem przedłużenie funkcjonowania linii montażu końcowego śmigłowców Apache w zakładach Boeinga w Mesa w Arizona. Wcześniej zawarte umowy produkcyjne zapewniały jej pracę tylko do końca 2027 r.
Zobacz więcej w nowym wydaniu czasopisma Wojsko i Technika >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
