Należący do 2nd Bomb Wing samolot bombowy B-52H startuje z Barksdale AFB w Luizjanie; 26 marca 2024 r. Na bokach tylnej części kadłuba nie ma anten systemu AN/ARR-85 MRT, co oznacza że jest to jeden z 30 B-52H pozbawionych zdolności do przenoszenia uzbrojenia atomowego.
Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych realizują obecnie kompleksową modernizację floty 76 samolotów bombowych B-52H Stratofortress. Obejmuje ona instalację nowych, komercyjnych turbinowych silników odrzutowych, co wykonane będzie w ramach programu CERP (Commercial Engine Replacement Program), jak również nowych pokładowych stacji radiolokacyjnych w ramach programu RMP (Radar Modernization Program).
USAF rozpoczęły zarówno program CERP jak i program RMP w 2018 roku. Głównym koordynatorem obydwu zamierzeń jest firma Boeing. W lipcu 2019 r. wybrano dla B-52H radiolokator hybrydowy z matrycą skanowania fazowego (AESA) firmy Raytheon. Konstrukcja ma wykorzystywać komponenty stacji radiolokacyjnych typu AN/APG-79v4 (matryca AESA), rodem z samolotu myśliwskiego Boeing F/A-18 Super Hornet oraz AN/APG-82 (procesor i podzespoły elektroniczne) – rodem z samolotu myśliwsko-bombowego Boeing F-15E Strike Eagle. Instalacja nowego radaru w B-52H będzie powiązana z modernizacją systemów nawigacyjnych i komunikacyjnych, modernizacją kokpitu, jak również pozostałych stanowisk członków załogi: oficera walki elektronicznej (EWO), nawigatora oraz oficera systemów bojowych (WSO).
Wraz z nowym radiolokatorem bombowce otrzymają również przemodelowane owiewki dziobowe. USAF planują zakup 74 zestawów montażowych nowego radaru, trzy zestawy szkoleniowe oraz dwa zestawy prototypowe dla fazy rozwoju inżynieryjnego i produkcyjnego (EMD) programu RMP. Nowy radar zastąpi obecnie zainstalowane w B-52H stacje radiolokacyjne z mechaniczną anteną typu Norden AN/APQ-166.
Podwieszanie na pylonie podskrzydłowym B-52H konwencjonalnego pocisku samosterującego AGM-158B JASSM; baza Barksdale AFB w Luizjanie, ćwiczenia „Bayou Warrior”, 10 czerwca 2024 r. Na bocznej owiewce na kadłubie widać antenę systemu AN/ARR-85 MRT, co oznacza że jest to egzemplarz mogący przenosić broń atomową.
W ramach programu CERP, we wrześniu 2021 r., wybrano dla B-52H silnik typu F130-200 firmy Rolls-Royce North America. Kontrakt obejmuje dostawę 608 jednostek napędowych tego typu, jak również wykonanie niezbędnych modyfikacji silnikowych pylonów podskrzydłowych, zaprojektowania nowych gondoli silnikowych, wyposażenia bombowców w nowe generatory prądu, systemy paliwowe i elektryczne oraz instalację w kokpicie nowych wskaźników i dźwigni sterujących. Nowe silniki zastąpią w stosunku jeden do jeden osiem posiadanych przez B-52H przestarzałych silników odrzutowych Pratt & Whitney TF33-PW-103.
Programy CERP/RMP to największa i najkosztowniejsza modernizacja samolotów bombowych B-52H od czasu zrealizowania przez USAF programu CONECT (Combat Network Communications Technology). Zainicjowany w 2005 r. program CONECT obejmował opracowanie i wdrożenie nowego, kompleksowego systemu komunikacji bojowej. Bombowce B-52H otrzymały wówczas m.in. nowe, kolorowe wyświetlacze wielofunkcyjne montowane na stanowiskach wszystkich pięciu członków załogi, taktyczne łącze transmisji danych Link 16, pracujące w czasie rzeczywistym łącze transmisji danych wywiadowczych IBR (Intelligence Broadcast Receiver), programowalne radio taktyczne typu ARC-210 Warrior, cyfrowy, zintegrowany interkom załogi oraz nowe komputery pokładowe wraz z połączonym systemem planowania misji (JMPS – Joint Mission Planning System).
Całość kompleksowych prac obejmowała również wymianę w każdym z B-52H okablowania i systemów elektrycznych. Dzięki programowi CONECT bombowce mogą działać w środowisku sieciocentrycznym. Zwiększyły się też ich możliwości w zakresie przenoszenia uzbrojenia precyzyjnego oraz wykonywania misji takich jak bezpośrednie wsparcie wojsk lądowych (CAS), czy wykrywanie i niszczenie celów morskich. Seryjna instalacja pakietów CONECT rozpoczęła się w połowie 2014 r. Cała flota B-52H została zmodernizowana do 2022 r.
Równolegle, przy okazji realizowania programu CONECT, bombowce B-52H wyposażono również w strategiczne systemy łączności satelitarnej działające w paśmie milimetrowym (EHF) oraz nowe systemy identyfikacji bojowej „swój-obcy” typu Mode S/5 IFF. Programy te zrealizowano do 2019 roku. Dodatkowo B-52H wyposażane są obecnie w strategiczne systemy łączności działające na falach bardzo długich i długich (VLF/LF) – uniwersalne dla amerykańskich sił jądrowych.
Program CONECT był pierwszym krokiem, który otworzył drogę do rozpoczęcia obecnych modernizacji CERP i RMP. W kwietniu 2023 r. siły powietrzne Stanów Zjednoczonych oświadczyły, że w pełni zmodernizowane egzemplarze samolotu bombowego B-52H, czyli te, które przeszły przez program CONECT, otrzymały strategiczne systemy łączności oraz przeszły przez programy CERP i RMP zostaną oznaczone jako B-52J.
Według raportu amerykańskiego rządowego biura obrachunkowego (GAO – Government Accountability Office), wstępna gotowość operacyjna (IOC – Initial Operational Capability) dla bombowców B-52J zostanie osiągnięta dopiero w 2033 roku. Jest to trzy lata później niż pierwotnie zakładały siły powietrzne i dwa lata później niż szacowano w 2022 roku. Według GAO faza projektowa programu CERP opóźnia się, gdyż okazała się bardziej skomplikowana i czasochłonna niż myślano.
W wyniku tego, program osiągnie etap tzw. krytycznej oceny konstrukcji (CDR – Critical Design Review), który otwiera drogę do przyznania finalnego kontraktu, najwcześniej w sierpniu 2025 roku. Co więcej, faza projektowa okazała się również droższa niż zakładano. USAF wymogły więc na koncernie Boeing spowolnienie prac, gdyż ich postęp nie nadążał za możliwościami finansowymi programu. Niedostateczna alokacja funduszy sprawiła m.in., że USAF nie mogły przyznać kontraktów na dostawy niektórych materiałów niezbędnych dla programu.
Kolejnym czynnikiem opóźniającym program CERP okazał się realizowany w fazie projektowej proces niezbędnych konsultacji z personelem technicznym oraz załogami samolotów bombowych B-52H.
Ta, ze wszech miar słuszna według GAO praktyka, wymogła przeprojektowanie niektórych elementów konstrukcji w kierunku ułatwienia prowadzenia przeglądów oraz serwisowania silników.
Kumulacja opóźnień sprawiła jednak, że USAF nie planują przed rozpoczęciem fazy produkcyjnej przeprowadzenia tzw. zintegrowanych testów na poziomie systemowym, czyli testów gotowej konstrukcji w trybie operacyjnym. Według GAO podejście takie wiąże się z dodatkowym ryzykiem, gdyż wiedza na temat tego jak cały system (płatowiec z nowymi silnikami i komponentami) będzie funkcjonował operacyjnie, pozostaje na poziomie teoretycznym.
Zobacz więcej w nowym wydaniu czasopisma Lotnictwo Aviation International >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
