Okręty szpitale

Okręty medyczne były i są nieliczną klasą jednostek specjalnych. Wśród nich jeszcze rzadszy przypadek stanowiły te zaprojektowane i zbudowane od podstaw do tej roli. Tym bardziej cieszy nas fakt, że w tej wąskiej grupie znalazły się pływające szpitale, będące owocem polskiej myśli technicznej i produkcji naszej stoczni.

W czasie konfliktów okresu zimnej wojny (Korea, Wietnam, Falklandy-Malwiny), US Navy i Royal Navy używały, wzorem lat 1914-1918 i 1939-1945, okrętów szpitali do wsparcia oddziałów zmagających się na lądzie. Przyjmowały one rannych żołnierzy i lotników zestrzelonych samolotów. Wielu z nich dzięki tej pomocy wróciło do zdrowia, zaś sama świadomość istnienia nieodległego, profesjonalnego zaplecza medycznego miała pozytywny wpływ na morale walczących. Wszystkie te jednostki powstały w wyniku przebudowy ze statków pasażerskich, bądź adaptacji nieukończonych frachtowców.
W tamtych latach Wojenno-Morskoj Fłot ZSRR (dalej WMF) utrzymywał stałe zespoły okrętów działające w znacznym oddaleniu od własnych baz. Na ich pokładach były setki marynarzy i towarzystwo jednostek szpitalnych, zapewniających pomoc lekarską, ale także wypoczynek i regenerację w czasie uciążliwej służby, uznano za potrzebne. Ich budowę postanowiono zlecić stoczni zagranicznej w kraju satelickim, podobnie jak wielu innych okrętów i statków specjalnego przeznaczenia.
Pierwsze szczecińskie Już od lat 60. nasze stocznie dostarczały WMF okręty bojowe, szkolne i jednostki pomocnicze. Większość z nich zbudowała gdańska Północna i szczecińska im. Adolfa Warskiego, zaś twórcą przeważającej części projektów było Centralne Biuro Konstrukcji Okrętowych nr  2.
Na początku kolejnej dekady Ministerstwo Obrony ZSRR zleciło opracowanie projektu okrętu szpitala. Zadaniem jednostki miało być zabezpieczenie medyczne eskadr na odległych akwenach oraz sił floty bazujących na wyspach i w innych rejonach dyslokacji o słabo rozwiniętej infrastrukturze. Do pracy przystąpiły Pion Okrętów Centrum Techniki Okrętowej w Gdańsku i Biuro Projektowo-Konstrukcyjno-Technologiczne Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego. Pierwszy opracował, pod kierownictwem głównego projektanta mgr. inż. Stanisława Szneiberga, projekt wstępny 320A, zaś w drugim zespół głównego projektanta mgr. inż. Franciszka Dąbrowskiego wykonał projekt wstępny B 320. Do realizacji wybrano wariant „szczeciński”. W ten sposób przełamano „monopol” CBKO‑2 na projektowanie jednostek wojskowych przeznaczonych dla ZSRR (i nie tylko). Warsztatowce, pływające bazy energetyczne, okręt desantowy proj. 775, okręty szkolne i inne budowane w Warskim, zeszły z desek kreślarskich gdańskiego biura.