W Siłach Zbrojnych RP amunicję o zmniejszonej wrażliwości wykorzystuje się w śladowych ilościach, nie produkuje jej również polski przemysł zbrojeniowy. Stąd pionierskie znaczenie projektu realizowanego aktualnie w bydgoskich Zakładach Chemicznych Nitro-Chem S.A., wchodzących w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., finansowanego w głównym stopniu przez Ministerstwo Skarbu Państwa w formie dokapitalizowania spółki. Przy współpracy Wojskowej Akademii Technicznej i Instytutu Przemysłu Organicznego opracowano w ramach tego projektu i przebadano mieszaniny kruszących materiałów wybuchowych, mające właściwości wymagane dla materiałów stosowanych do elaboracji amunicji o zmniejszonej wrażliwości. Opracowano również technologię syntezy i rekrystalizacji nitrotriazolonu (NTO), materiału wybuchowego nieprodukowanego dotychczas w Polsce, jednego z głównych składników opracowanej mało wrażliwej mieszaniny. Materiał ten na rynkach światowych oferowany jest obecnie przez nielicznych producentów.
Wyniki badań i prac rozwojowych posłużyły do zaprojektowania instalacji produkcyjnych do wytwarzania NTO, wytwarzania mieszanin materiałów mało wrażliwych oraz napełniania (elaboracji) amunicji artyleryjskiej tymi materiałami. Obecnie trwa budowa tych instalacji.
Niezależnie od tego zmontowano i uruchomiono instalacje pilotowe, pozwalające już w tej chwili na wytwarzanie niewielkich ilości kruszących materiałów mało wrażliwych, niezbędnych do prowadzenia prac nad konstrukcją pierwszego typu polskiej amunicji o zmniejszonej wrażliwości na bodźce mechaniczne i termiczne. Będzie to amunicja odłamkowo-burząca kalibru 120 mm do moździerza samobieżnego Rak, którego wprowadzenie do uzbrojenia Wojsk Rakietowych i Artylerii będzie jednym z istotnych elementów programu modernizacji tego rodzaju wojsk, a także Wojsk Aeromobilnych i Zmotoryzowanych, które są gestorem kołowych transporterów opancerzonych Rosomak, w pierwszej kolejności na rzecz których Raki realizować będą wsparcie ogniowe. Amunicję do Raka produkować będą Zakłady Metalowe DEZAMET S.A. z Nowej Dęby w kooperacji między innymi z bydgoskim Nitro-Chemem, gdzie prowadzona będzie jej elaboracja z wykorzystaniem nowego materiału kruszącego. Obecnie trwają, we współpracy z Wojskowym Instytutem Technicznym Uzbrojenia, prace konstrukcyjne związane z nową amunicją. Przeprowadzono już jej pierwsze próby poligonowe, w których również wykorzystano nowy materiał kruszący z Bydgoszczy.
Jak już wspomniano, 120 mm amunicja do moździerza Rak będzie pierwszą polską amunicją spełniającą wymagania dotyczące zmniejszonej wrażliwości. Jest jednak oczywiste, że wkrótce rozpoczną się prace nad amunicją mało wrażliwą także do innych kategorii i uzbrojenia. W nieodległej przyszłości należy założyć rozpoczęcie prac nad tego rodzaju amunicją kalibru 155 mm do armatohaubic Krab i Kryl, a także innych systemów artyleryjskich. Instalacja powstająca w Bydgoszczy została zaprojektowana w taki sposób, aby pozwolić na elaborację mało wrażliwymi materiałami kruszącymi amunicji artyleryjskiej wszystkich kalibrów. Możliwe będzie również wykorzystanie opracowanego materiału kruszącego i budowanej instalacji do napełniania bomb lotniczych, min lądowych i morskich itp. Oferowany będzie również sam nitrotriazolon (NTO), a także mieszaniny mało wrażliwe w postaci handlowej. Otwiera to przed bydgoską firmą możliwości znaczącego poszerzenia sprzedaży eksportowej, tym bardziej, że w ostatnich latach to właśnie eksport materiałów wybuchowych stanowi największy udział w przychodach spółki.
Zakończenie inwestycji przewidywane jest w 2016 r. Oddanie do użytku i uruchomienie nowych linii produkcyjnych pozwoli wypełnić lukę istniejącą od lat w polskim przemyśle zbrojeniowym w sferze produkcji nowoczesnych środków bojowych.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu