18 lipca 2017 r. – RC-135V Rivet Joint startuje z bazy Al Udeid w Katarze do kolejnej misji w ramach operacji „Inherent Resolve”. Fot. USAF
Samoloty 55. Skrzydła należą do najbardziej wyspecjalizowanych samolotów rozpoznawczych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (US Air Force, USAF). Rdzeniem floty są 22 samoloty z „rodziny” RC-135 o nazwach własnych: „Rivet Joint”, „Combat Sent” oraz „Cobra Ball”. Ogółem skrzydło posiada w wyposażeniu dziewięć samolotów RC-135W Rivet Joint, osiem RC-135V Rivet Joint, trzy RC-135S Cobra Ball, dwa RC-135U Combat Sent, jeden WC-135C Constant Phoenix, jeden WC-135W Constant Phoenix, dwa OC-135B (Open Skies) oraz trzy szkolne TC-135W.
Wszystkie wymienione platformy zostały zbudowane na bazie czterosilnikowych samolotów tankowania powietrznego typu Boeing KC-135 (pozbawione są jednak bomów oraz instalacji to przekazywania paliwa). Historia tych płatowców sięga lat 60. XX w. jednakże przez lata były one intensywnie modernizowane. Większość otrzymała nowoczesne siniki oraz cyfrową awionikę (glass cockpit). Przez lata zmieniał się też ich wygląd zewnętrzny oraz zestaw anten charakteryzujących te unikalne konstrukcje. Obecnie samoloty typu RC-135V/W, RC-135S, szkolne TC-135W oraz egzemplarz testowy NC-135W posiadają charakterystyczne wydłużone owiewki dziobowe (tzw. knurze dzioby) oraz tzw. owiewki „policzkowe” znajdujące się po obu stronach przedniej części kadłuba. Owiewki „policzkowe” posiadają również RC-135U. Najbardziej konwencjonalny wygląd (tzn. przypominający transportową wersję C-135) posiadają WC-135C/W oraz OC-135B.
Wszystkie egzemplarze RC-135V/W, RC-135U, RC-135S oraz TC-135W posiadają silniki CFM International F108-CF-201 (CFM56). Jest to podobny model jaki zamontowano we flocie samolotów tankowania powietrznego KC-135R/T (F108-CF-100). Stare silniki typu Pratt & Whitney TF33 posiadają jeszcze WC-135C/W, OC-135B oraz NC-135W. Są to ostatnie samoloty z rodziny „135” w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych, które posiadają silniki TF33.
Wszystkie samoloty 55. Skrzydła posiadają charakterystyczne malowanie. Skrzydła, stateczniki poziome oraz kadłub do połowy linii okien pomalowane są w szarym, błyszczącym kolorze. Górna część kadłuba oraz statecznik pionowy pomalowane są na biało. Obydwie części rozgranicza cienka czarna linia biegnąca od dziobu do ogona. Dzioby samolotów pomalowane są na czarno (z wyjątkiem OC-135B). Dodatkowo samoloty RC-135S mają górną część prawego skrzydła i gondole prawoburtowych silników pomalowane czarną matową farbą. Na bokach kadłuba, na szarym tle, widnieją duże napisy „United States Air Force”, a na ogonie duże insygnia lotnictwa Stanów Zjednoczonych w pełnej kolorystyce. Na ogonie znajduje się duża, kolorowa flaga narodowa, oznaczenie literowe 55. Skrzydła – „OF” oraz numery seryjne. Malowanie i wymienione oznaczenia zostały stopniowo zaadaptowane przez USAF w latach 70. i 80. XX w. Ich celem jest wyraźne oznakowanie samolotów jako należących do USAF i Stanów Zjednoczonych. Samoloty 55. Skrzydła wykonują misje rozpoznawcze często latając wzdłuż granic przestrzeni powietrznej innych państw. Charakterystyczne malowanie i wyraźne oznakowanie ma zapobiec ewentualnemu błędnemu rozpoznaniu samolotów lub oskarżeniom o operowaniu niedostatecznie oznakowanymi samolotami szpiegowskimi w pobliżu obcego terytorium.
Amerykańskie samoloty RC-135 działają w całkowicie legalny sposób w międzynarodowej przestrzeni powietrznej, choć naturę ich misji można określić jako „delikatną”. Nie na darmo flota samolotów RC-135 z reguły posługuje się dość dwuznacznym sygnałem wywoławczym „Snoop”, co można przetłumaczyć jako „szpiegowanie”. O tym, że są „niepożądanymi gośćmi” operującymi bardzo blisko granic państwowych mogą świadczyć częste przechwytywania tych samolotów wykonywane przez myśliwce innych państw. Co jakiś czas docierają do wiadomości publicznej oficjalne skargi ze strony USAF na nieprofesjonalne, czy wręcz niebezpieczne próby przechwytywania samolotów RC-135 przeprowadzane szczególnie przez myśliwce rosyjskie lub chińskie.
Bazą macierzystą 55. Skrzydła jest Offutt AFB w Nebrasce. Podlegają mu: 38. Dywizjon Rozpoznawczy, 45. Dywizjon Rozpoznawczy, 82. Dywizjon Rozpoznawczy, 95. Dywizjon Rozpoznawczy, 343. Dywizjon Rozpoznawczy i 338. Dywizjon Szkolny. 82. Dywizjon Rozpoznawczy na co dzień stacjonuje w bazie Kadena AB na Okinawie. Z kolei 95. Dywizjon bazuje w brytyjskiej bazie RAF Mildenhall. Oddział wydzielony 45. Dywizjonu stacjonuje w bazie Eielson AFB na Alasce. Podobny oddział (Det. 1) 95. Dywizjonu stacjonuje na Krecie, w greckiej bazie Souda Bay AB.
Samoloty RC-135V/W, RC-135U oraz RC-135S regularnie pełnią służbę poza Stanami Zjednoczonymi. Szczególnie dotyczy to RC-135V/W, które brały udział we wszystkich amerykańskich operacjach wojskowych od lat 80. XX w. RC-135V/W nieprzerwanie operowały na Bliskim Wschodzie od czasu pierwszej wojny w Zatoce Perskiej do 2010 r. Podczas tego 20-letniego okresu wykonały ponad 8 tys. misji bojowych. Była to najdłuższa nieprzerwana dyslokacja w historii amerykańskich samolotów wojskowych. Ich obecność w regionie została zintensyfikowana również po rozpoczęciu operacji „Inherent Resolve” w 2014 r. Odegrały wówczas ważną rolę w zwalczaniu Państwa Islamskiego. Samoloty RC-135 regularnie wykonują też loty rozpoznawcze wzdłuż granic takich państw jak Federacja Rosyjska, Iran, ChRL czy KRLD. Pojawiają się również w rejonach zapalnych lub objętych specjalnym zainteresowaniem amerykańskiego wywiadu takich jak np. Afryka Północna czy Morze Południowochińskie.
W 1951 r. Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych powołały specjalne biuro nazwane „Big Safari”. Jego rolą miało być szybkie pozyskiwanie i wdrażanie nowych technologii, kluczowych ze strategicznego punktu widzenia. Biuro działa poza zwykłym procesem przetargowo-zakupowym, co ma gwarantować szybkie wdrażanie nowych rozwiązań. Do dzisiaj „Big Safari” nadzoruje m.in. eksploatację i modernizację samolotów RC/WC-135, samolotów walki elektronicznej EC-130H Compass Call, czy platform bezzałogowych.
W 1966 r., z inicjatywy biura, 10 fabrycznie nowych samolotów RC-135B (które pierwotnie miały być platformami rozpoznawczymi) skierowano z zakładów Boeinga do firmy Martin Aircraft w Baltimore w stanie Maryland. Samoloty te wyposażono w sprzęt do prowadzenia wywiadu elektronicznego (ELINT). Otrzymały specjalny zestaw anten oraz charakterystyczne owiewki „policzkowe” (w innym kształcie niż obecne) mieszczące zautomatyzowany system lokalizacji sygnałów elektronicznych AEELS. Tak zmodyfikowane samoloty weszły do służby w 1967 r. oznaczone jako RC-135C Big Team. Na początku lat 70. ich dalszą modyfikacją zajęła się firma E-Systems z siedzibą w Greenville w Teksasie (obecnie: L3 Communications). Siedem RC-135C otrzymało nowe wyposażenie elektroniczne m.in. firmy E-Systems. Po modyfikacji samoloty te oznaczono jako RC-135V. W sierpniu 1973 r. otrzymały one nazwę własną „Rivet Joint”. Ósmy samolot – RC-135U (63-9792) – również skonwertowano do standardu RC-135V.
Po zakończeniu wojny w Wietnamie do Stanów Zjednoczonych powróciło sześć samolotów RC-135M Combat Apple (s/n: 62-4131, 62-4132, 62-4134, 62-4135, 62-4138, 62-4139). Były to platformy do prowadzenia misji rozpoznania komunikacji głosowej (COMINT). Wszystkie sześć samolotów firma E-Systems skonwertowała do standardu „Rivet Joint”, przy czym oznaczono je jako RC-135W. Od RC-135V różniły się nieznacznie – miały nieco inne gniazdo do pobierania paliwa w locie oraz silniki TF33 bez odwracaczy ciągu. Obecnie wszystkie RC-135V/W mają silniki CFM56, więc różnica pomiędzy modelem „V” i „W” jest czysto nominalna. Pierwsze RC-135W zaczęły wchodzić do służby w listopadzie 1980 r. W latach 1998-99 flota RC-135W powiększyła się o dwa egzemplarze (62-4125, 62-4130). Są to zmodyfikowane samoloty transportowe C-135B. Modyfikacja pojedynczego egzemplarza kosztowała około 90 mln dolarów. Ostatni – dziewiąty RC-135W (62-4126, również były C-135B) – wszedł na wyposażenie 55. Skrzydła pod koniec 2006 r.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
