12 stycznia w Bazie Sił Podwodnych (Base de Submarinos da Ilha da Madiera) w Itaguai odbyła się uroczystość podniesienia bandery i przyjęcia do służby w Marynarce Wojennej Federacyjnej Republiki Brazylii okrętu podwodnego Humaitá. To już druga jednostka typu Scorpène, opracowanego przez Naval Group, zbudowana lokalnie w oparciu o transfer technologii.

Humaita (S 41) typu Scorpène, znanego w Brazylii jako Riachuelo od jednostki prototypowej, to drugi okręt z czterech budowanych przez stocznię ICN (Itaguaí Construções Navais S.A.). ICN została powołana do życia jako spółka joint venture zawiązana pomiędzy francuską państwową grupą stoczniową Naval Group a Empresa Gerencial de Projetos Navais - EMGEPRON spółką państwową powiązaną z Ministerstwem Obrony Brazylii poprzez Dowództwo Marynarki Wojennej. Jej celem jest budowa konwencjonalnych, a w przyszłości atomowych okrętów podwodnych, co stanowi rdzeń programu PROSUB (Programa de Submarinos). To bardzo ambitne zamierzenie obejmuje budowę od podstaw bazy, stoczni i zaplecza serwisowego okrętów podwodnych z napędem spalinowo-elektrycznym i nuklearnym.

Po uprawomocnieniu kontraktu w 2009 roku, rozpoczęto prace budowane w miejscu, gdzie plaża stykała się z lasem tropikalnym. Dziś jest tam nowoczesny kompleks produkcyjny i bazowy sił podwodnych Marinha do Brasil, a dwa pierwsze okręty są w służbie. Prototypowy Riachuello (S 40), przyjęty do służby we wrześniu 2022 roku, osiągnął już gotowość operacyjną. Proces tworzenia bazy i zaplecza stoczni w zakresie obsługi przyszłych jednostek atomowych trwa, ale nie ma on wpływu na bieżącą produkcję. Pozostałe dwa okręty podwodne tej serii, czyli Tonelero (S 42) i Angostura (S 43), zostaną zwodowane odpowiednio w 2024 i 2025 roku.

Trwa budowa drugiej pary. Trzeci okręt (po lewej) zostanie zwodowany już w marcu tego roku, czwarty około roku później. Fot. Tomasz Grotnik

Scorpène w ramach programu PROSUB są produkowane i montowane w stoczni w Itaguai. Naval Group przyczyniła się do tego programu poprzez transfer technologii, dostarczając projekt okrętu, sprzęt do produkcji i pomoc techniczną. Zespoły ze stoczni ICN zostały również przeszkolone w zakresie technik budowy okrętów podwodnych we Francji, w ramach szeroko zakrojonego programu dla brazylijskich spawaczy, monterów rurociągów i elektryków. Szkolenie to, wraz z pomocą techniczną, umożliwiło ICN opanowanie całego procesu produkcyjnego, od formowania arkuszy blach, po uruchomienie i testowanie systemów pokładowych.

Naval Group wybrała również i zakwalifikowała lokalnych dostawców, którzy dołączyli do jej łańcucha zaopatrywania, otwierając im dostęp do nowych rynków, wykorzystując know-how i doświadczenie zdobyte w ramach programu. Francuski potentat wspiera też biuro projektowe Marinha do Brasil w zakresie projektowania pierwszego w Ameryce Południowej okrętu podwodnego z napędem jądrowym (przy czym kooperacja ta nie dotyczy zespołu napędowego, który Brazylijczycy opracowują samodzielnie).

Okręt podwodny typu Riachuelo ma długość całkowitą 71,62 m, szerokość kadłuba 6,2 m, wyporność na powierzchni 1717 ton i w zanurzeniu 1870 ton. Jego system walki obejmuje w sześć wyrzutni kalibru 533 mm do wystrzeliwania ciężkich torped elektrycznych Naval Group F21, pocisków przeciwokrętowych MBDA SM39 Block 2 Mod 2 oraz stawiania min dennych. Zapas uzbrojenia wynosi 18 sztuk. Naval Group dostarczyła system zarządzania walką SUBTICS i wyrzutnie

Okręty podwodne typu Scorpène są silnie i wszechstronnie uzbrojone (torpedy, pociski przeciwokrętowe, miny morskie). Fot. Tomasz Grotnik

Okręty podwodne pozwolą Brazylii na zwiększenie siły odstraszania na obszarze 5,7 mln km² tzw. Błękitnej Amazonii, której bogate wody i dno morskie są ważne dla rozwoju gospodarczego, naukowego i środowiskowego kraju. To właśnie na tym obszarze morskim Brazylijczycy rozwijają działalność połowową, przez nią przechodzi 95% brazylijskiego handlu zagranicznego i tam eksploatowane są zasoby biologiczne i mineralne.

Tuż po zakończeniu uroczystości Humaita opuściła port wojenny i udała się na pierwszy patrol. Fot. Tomasz Grotnik

Okręty podwodne typu Scorpène w różnych odmianach są eksploatowane w Chile (dwa), Malezji (dwa) i Indiach (pięć, szósty dołączy niebawem). Kolejne kraje planują ich zakup.