Dwa samoloty MiG-31K z podwieszonymi pociskami systemu Kindżał zadebiutowały publicznie podczas defilady zwycięstwa 9 maja 2018 r. w Moskwie.

Najbardziej zaskakujące w historii systemu uderzeniowego Kindżał jest to, że zostaliśmy zaskoczeni jego pojawieniem się, chociaż jest to połączenie myśliwca przechwytującego MiG-31, będącego w służbie od 1983 r., oraz pocisku balistycznego „ziemia-ziemia” Iskander, będącego w służbie od 2006 r.

Kindżał został ujawniony przez prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina w jego wystąpieniu do narodu 1 marca 2018 r. Powiedział on wtedy, że Kindżał może dostarczyć ładunek konwencjonalny lub jądrowy na odległość ponad 2000 km, a pocisk leci do celu z prędkością hiperdźwiękową, 10 razy szybciej niż dźwięk. Na wideo zaprezentowanym przez Władimira Putina pokazano start MiG-31 z podwieszonym pod kadłubem pociskiem, następnie jego oddzielenie się od samolotu, zrzut owiewek z przodu i z tyłu oraz uruchomienie silnika. W dalszej części była animacja pokazująca lot pocisku. Po oddzieleniu się od samolotu wzniósł się on ponad stratosferę, a następnie kilkakrotnie zmieniając tor lotu opadł na cel; jako obiekt uderzenia pokazano okręt przypominający amerykański krążownik rakietowy USS Ticonderoga oraz budynek na ziemi. Para MiG-31K, każdy z pociskiem pod kadłubem, zadebiutowała publicznie podczas defilady zwycięstwa 9 maja 2018 r. w Moskwie. Niestety, do pokazu pociski zostały pomalowane na nienaturalny biały kolor.

Co to jest Kindżał?

Dzięki prędkości przelotowej Ma=2,35 (2500 km/h) na dużej wysokości, ciężki 46-tonowy MiG-31 jest bardzo dobrą platformą dla różnych systemów broni, nie tylko w standardowej wersji myśliwca przechwytującego. Lotniczy system uderzeniowy 9-A-7760 Kindżał składa się z samolotu-nosiciela MiG-31K lub MiG-31I (izdielije 06; w NATO: Foxhound D) oraz podwieszonego centralnie pod kadłubem rakietowego pocisku balistycznego 9-S-7760 (inaczej izdielije 292; NATO: AS-24 Killjoy), będącego lotniczą odmianą pocisku „ziemia-ziemia” 9M723 systemu Iskander-M (NATO: SS-26 Stone). Pocisk został opracowany przez biuro konstrukcyjne KB Maszynostrojenija (KBM) w Kołomnie pod Moskwą.

Pocisk balistyczny 9-S-7760 ma długość około 7,8 m w porównaniu do 7,2 m standardowej wersji „ziemia-ziemia” 9M723 z powodu smuklejszego nosa i dodatkowej owiewki z tyłu, na dyszy silnika. Masa pocisku wynosi około 4000 kg; wersja lądowa waży 3800 kg, w tym 480 kg to ładunek bojowy.

Pocisk dla Kindżała leci do celu kierowany przez bezwładnościowy układ nawigacyjny wspierany przez odbiornik systemu nawigacji satelitarnej. Na końcowym odcinku lotu działa korelacyjna radiolokacyjna głowica samonaprowadzania firmy Radar MMS z St. Petersburga; głowica korelacyjna to taka, która porównuje widziany obraz terenu w rejonie celu z obrazem zapisanym w pamięci i odpowiednio koryguje lot pocisku. Dodatkowo w głowicy jest wdrożony zakres bezpośredniego naprowadzania na cel kontrastowy radiolokacyjnie. Naziemny Iskander może także mieć korelacyjną optyczną głowicę samonaprowadzania firmy CNIIAG z Moskwy, ale nie ma informacji, aby była ona stosowana także w lotniczej odmianie pocisku. Przy okazji, pojawiające się w publikacjach oznaczenie Ch-47M2 dla pocisku systemu Kindżał jest nieprawdziwe.

Pierwszym egzemplarzem MiG-31 zaadaptowanym do podwieszenia pocisku Iskander był stary samolot „592”, należący do RSK MiG i przez lata służący tam do różnych prób. Ten samolot był na filmie pokazanym przez Władimira Putina, gdy ogłosił on o istnieniu systemu Kindżał w marcu 2018 r. Pierwszym kompletnym prototypem systemu Kindżał był samolot z numerem bocznym „06”, który wziął się od oznaczenia izdielije 06. Pierwszy lot wykonali na nim 31 maja 2016 r. pilot Michaił Bielajew i nawigator-operator Stanisław Gorbunow. Niedługo potem w zakładzie RSK MiG w Niżnym Nowgorodzie ruszyły seryjne przeróbki myśliwców MiG-31 starszych wersji na wersję uderzeniową.
Oficjalnie przez Rosjan stosowane są dwa indeksy dla tego samolotu. W maju 2018 r. rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu w swoim wystąpieniu nazwał go MiG-31K, zaś w sierpniu 2021 r. podczas forum Armia 2021 podano oznaczenie MiG-31I. Nie do końca jest jasna różnica między nimi. Według pierwszej opcji, oznaczenie MiG-31K jest nieprawdziwe i zostało użyte początkowo, gdy faktyczne oznaczenie MiG-31I było tajne.

Według innej opcji, samoloty pierwszej eskadry, to rzeczywiście MiG-31K. Samoloty drugiej eskadry są ulepszone w porównaniu do pierwszej partii i otrzymały oznaczenie MiG-31I. Zdaje się to potwierdzać zamówienie na remont i modernizację samolotów MiG-31K do wariantu MiG-31I, jakie firma RSK MiG dostała podczas wystawy Armia w sierpniu 2021 r. Tego samego dnia, korporacja KBM otrzymała zamówienie na nieznanej wielkości partię pocisków balistycznych 9S-7760.

W Lotnictwie Dalekiego Zasięgu

W nowej roli samolotu uderzeniowego MiG-31 Kindżał jest bronią daleko wychodzącą poza obszar taktyczny, w związku z czym organizacyjnie Kindżały zostały podporządkowane Lotnictwu Dalekiego Zasięgu, a nie lotnictwu taktycznemu. Samoloty MiG-31K i I powstają jako przeróbki starszych egzemplarzy (produkcja seryjna MiG-31 zakończyła się w 1994 r.) wykonywane w zakładzie RSK MiG w Niżnym Nowgorodzie począwszy od około 2016 roku. Zmodernizowane samoloty były kolejno kierowane do 929. Państwowego Ośrodka Lotno-Doświadczalnego Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej w Achtubinsku, gdzie 1 grudnia 2017 r., utworzono z nich samodzielną eskadrę lotniczą. Znanych jest jedenaście samolotów tej pierwszej eskadry, z czerwonymi numerami od 89 do 99.

Cztery lata później, 1 grudnia 2021 r., po ukompletowaniu drugiej eskadry, utworzono pułk Kindżałów nowy 54. samodzielny pułk lotniczy w bazie Sawaslejka, 300 km na wschód od Moskwy. Numer nowej jednostki wzięto od historycznego 54. gwardyjskiego pułku lotnictwa myśliwskiego utworzonego w 1943 r., po wojnie stacjonującego w Estonii i w 1992 r. przeniesionego do Sawaslejki; w 2002 r. pułk został rozformowany. Samoloty drugiej eskadry mają niebieskie numery od 30 do 39. Nowy pułk Kindżałów nie został jeszcze rozmieszczony w Sawaslejce w całości. Według najświeższych publicznie dostępnych zdjęć satelitarnych z lipca i sierpnia 2022 r., w Sawaslejce i Achtubinsku było po eskadrze samolotów.

Pocisk systemu Kindżał leci do celu kierowany układem bezwładnościowym z korekcją od odbiornika globalnego systemu nawigacji satelitarnej. W fazie ataku do pracy wchodzi korelacyjny, radiolokacyjny układ samonaprowadzania.

Po rozformowanu 54. pułku w Sawaslejce pozostała eskadra myśliwców przechwytujących MiG-31BM podporządkowana ośrodkowi szkolenia w Lipiecku, 350 km na południe od Sawaslejki. Nie wiadomo, co stanie się z tą eskadrą przechwytującą po rozmieszczeniu tam także pułku samolotów uderzeniowych MiG-31K i I. Może ona pozostać w Sawaslejce, ale może też zostać przeniesiona do
Lipiecka. Przygotowując lotnisko w Sawaslejce do przyjęcia Kindżałów, w 2021 r. Rosjanie przeprowadzili remont i wydłużyli pas startowy z 2700 do 3000 m. Na czas remontu pasa eskadra myśliwców przechwytujących MiG-31 została przebazowana do Lipiecka.

Samoloty MiG-31 Kindżał już od kilku lat wspólnie ćwiczą z bombowcami Tu-22M3 lotnictwa dalekiego zasięgu. W lipcu 2018 r. w Achtubinsku MiG-31K operowały wspólnie z Tu-22M3 z Szajkowki. Zastępca naczelnego dowódcy Wojsk Powietrzno-Kosmicznych Federacji Rosyjskiej, gen. lejt. Siergiej Dronow, powiedział wtedy, że opracowano kwestie planowania, przygotowania i wspólnego użycia lotniczych systemów rakietowych Kindżał i bombowców-nosicieli rakiet Tu-22M3, a także myśliwskiej osłony działań grup uderzeniowych.

W listopadzie 2019 r. para samolotów MiG-31K wystartowała z lotniska Oleniegorsk, po czym jeden z nich wystrzelił swój pocisk przeciwko celowi naziemnemu znajdującemu się na poligonie Pemboj koło Workuty, 1300 km od bazy. W Oleniegorsku stacjonuje na co dzień 40. mieszany pułk lotniczy z bombowcami Tu-22M3.

Czytaj pełną wersję artykułu