Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy zaprzestał informowania o sytuacji na poszczególnych kierunkach obrony. Armia ukraińska ma zadawać straty wojskom agresora i lokalnie przechodzić do kontrataków. Siły rosyjskie mają się skupiać głownie na umacnianiu i obronie wcześniej zajętych pozycji, a także kontynuować uderzenia rakietowo-powietrzne i ostrzał. W ostatniej dobie Rosjanie mieli zintensyfikować niszczenie stacji przekaźnikowych sygnałów radiowych i telewizyjnych, w tym na zachodniej Ukrainie. Kontynuowali również przemieszczanie rezerw ze Wschodniego Okręgu Wojskowego (OW).

Na kierunku poleskim do walk dochodziło sporadycznie (głównie w podkijowskim Irpieniu). W trakcie pojedynków artyleryjskich miało dojść do zniszczenia stanowiska dowodzenia i punktu logistycznego rosyjskiej 35. Armii Ogólnowojskowej (AO) Wschodniego OW. Agresor miał wprowadzić do działań zgromadzone wcześniej rezerwy celem wznowienia natarcia w rejonie Wyszogrodu na północ od Kijowa. Na kierunku siewierskim Rosja ma kontynuować ześrodkowanie jednostek na wschodnich obrzeżach Kijowa, zaobserwowano podciąganie nowych sił do graniczącego z Browarami rejonu m. Bohdaniwka i Wełyka Dymerka. W wymianie ognia w okolicach Czernihowa obrońcy mieli zniszczyć punkt logistyczny z amunicją i paliwem. Jednostki ukraińskie w obwodzie sumskim miały atakować zaplecze wojsk rosyjskich w m. Boromla, Ochtyrka i Wełyka Pysariwka.

Na kierunku słobodzkim trwają walki na południe od Iziumu (w okrążonym mieście trwają boje uliczne), w których siły ukraińskie mają powstrzymywać natarcie agresora w stronę Słowiańska. Kolejną dobę ostrzeliwany i bombardowany był Charków. Na kierunku donieckim obrońcy mieli powstrzymać ofensywę rosyjską na zachodnich granicach obwodów ługańskiego i donieckiego. W rezultacie toczonych walk i ostrzału w m. Lisiczańsk, Siewierodonieck i Rubiżne miało dojść do dużych zniszczeń w infrastrukturze oraz ofiar wśród ludności cywilnej. Kolejną dobę ostrzeliwany i bombardowany był Mariupol.

Na kierunku południowobużańskim siły agresora wkroczyły do obwodu dniepropietrowskiego – do walk doszło 35 km na południe od Krzywego Rogu. Zmniejszyła się intensywność walk i ostrzału w rejonie Mikołajowa. Zgrupowanie rosyjskich okrętów wspierane z powietrza ostrzelało nadmorskie miejscowości na południowy zachód od Odessy (Sanżijka, Zatoka, Biłeńke i Łebedywka), zespół desantowy nie podjął jednak próby lądowania.

Oceniając straty rosyjskie, Ukraiński Sztab Generalny podkreśla, że są one szacunkowe. Od 24 lutego Rosjanie stracić mieli ok. 14 tys. ludzi, 444 czołgi, 1435 pojazdów opancerzonych, 201 systemów artyleryjskich, 72 wieloprowadnicowe zestawy artylerii rakietowej, 43 systemy obrony powietrznej, 86 samolotów, 108 śmigłowców, 864 pojazdy kołowe, 11 bezpilotowców, 60 cystern paliwowych. Według rosyjskiego resortu obrony straty ukraińskie wyniosły 181 samolotów i śmigłowców, 172 bezzałogowe statki powietrzne, 170 zestawów rakiet przeciwlotniczych, 1379 czołgów i innych wozów opancerzonych, 133 wieloprowadnicowe systemy rakietowe, 514 dział i moździerzy, a także 1168 pojazdów kołowych.

Władze Ukrainy odnotowują coraz większą aktywność sabotażystów i grup dywersyjnych. Centrum przeciwdziałania dezinformacji ostrzega, że osoby należące do rosyjskich grup dywersyjnych mogą przybywać z krajów UE i najczęściej legendują swoją tożsamość legitymacjami prasowymi. Według MSW grupy dywersyjne obecne są na większości terytorium Ukrainy, zwłaszcza w Kijowie i obwodach lwowskim, iwano-frankiwskim i rówieńskim.

Rosyjskie wojska dokonują kolejnych zbrodni wojennych. W Czernihowie zabito 53 osób cywilnych, w tym 10 osób stojących w kolejce po chleb. W Sumach są demolowane i okradane domy mieszkalne. Ogniem artyleryjskim ostrzelano kolumnę uchodźców z Mariupola i ciężko zraniono pięć osób. Minister obrony Ołeksij Reznikow podczas nadzwyczajnego posiedzenia Rady Północnoatlantyckiej potwierdził, że w ciągu trzech tygodni rosyjscy okupanci zabili 103 ukraińskie dzieci, okaleczyli ponad 100 i zabili ok. 3 tys. cywilów. Władze Mariupola szacują straty ludności cywilnej na ok. 20 tys. osób.

Rząd ukraiński poinformował, że 17 marca planowane jest wykorzystanie dziewięciu korytarzy humanitarnych w kierunku Zaporoża, Żytomierza i Browarów pod Kijowem. Na trasach mają zostać uruchomione polowe stacje benzynowe dla transportu prywatnego. Planowane jest dostarczenie pomocy humanitarnej do miast Hostomel i Bucza. 16 marca z Mariupola do Zaporoża przybyło 6426 osób, w tym 2039 dzieci. Uruchomiono kolejne pociągi ewakuacyjne na trasach Charków-Lwów, Charków–Użhorod, Dniepr–Lwów i Kramatorsk–Lwów. Należy oczekiwać, ze Rosjanie nadal będą utrudniać ewakuację ludności i ostrzeliwać szlaki przejazdu. Uwolniono mera Melitopola Iwana Fiodorowa porwanego przez siły rosyjskie. Został on wymieniony za dziewięciu jeńców rosyjskich, którzy według strony ukraińskiej byli niedoświadczonymi żołnierzami z jesiennego poboru.

Według Ministerstwa Energetyki wskutek wojny 933 tys. osób jest odciętych od energii elektrycznej, uszkodzono 38 stacji kompresorowych, co spowodowało brak gazu u 254 tys. odbiorców. Jednocześnie 16 marca operatorzy sieci elektroenergetycznych państw Europy kontynentalnej, zrzeszeni w ENTSO-E, zgodzili się na rozpoczęcie próbnej synchronizacji europejskiej sieci z sieciami Ukrainy i Mołdawii.

Straż Graniczna RP podała, że od 24 lutego do Polski wjechało 1,95 mln osób. 16 marca odprawiono 60 tys. uchodźców (spadek o 11% wobec poprzedniego dnia). Ukraińska służba graniczna poinformowała, że od 24 lutego na Ukrainę powróciło ponad 310 tys. osób, głównie mężczyzn gotowych stanąć w obronie kraju.

Rozmowy rosyjsko-ukraińskie nadal nie przyniosły przełomu, a strony wydają sprzeczne komunikaty. Przedstawiciel Biura Prezydenta Mychajło Podolak wyraził obawę, że przedłużając rozmowy, strona rosyjska „chce zyskać czas na przygotowanie kolejnej fazy ofensywy”. Prezydent Zełenski stwierdził, że Ukraina dąży do uzyskania „absolutnych gwarancji bezpieczeństwa, zaś negocjacje mają doprowadzić do zawieszenia ognia i przywrócenia integralności terytorialnej. Strona rosyjska sugeruje, że podczas rozmów dyskutowana jest opcja nadania Ukrainie statusu neutralnego podobnego do modelu austriackiego i szwedzkiego. Na tok negocjacji i postępowanie Rosji wpływ ma emocjonalna postawa Putina, który zapowiedział, że „operacja specjalna” będzie kontynuowana, gdyż jest to „walka o suwerenność i przyszłość Rosji”. Rzeczniczka MSZ FR „wyraziła nadzieję”, że Kijów zda sobie sprawę z nieuchronności pokojowego rozwiązania problemu demilitaryzacji i denazyfikacji i przekształcenia Ukrainy w państwo neutralne. Od przyjęcia tych warunków strona rosyjska uzależnia przerwanie walk.

Prezydent Zełenski wystąpił z orędziem w Kongresie, w którym porównał atak na Ukrainę z atakiem na Pearl Harbor i zamachami 11 września, a działania rosyjskie do terroru, jakiego nie było w Europie od 80 lat. Wezwał do zwiększenia sankcji, a wobec braku zgody na zamknięcie przestrzeni powietrznej nad Ukrainą, przekazania jak największą ilość broni przeciwlotniczej oraz samolotów produkcji radzieckiej. 17 marca Zełenski wystąpił również w Bundestagu, gdzie m.in. zarzucił Berlinowi, że poprzez blokowanie integracji Ukrainy z UE i NATO, jest pośrednio odpowiedzialny za rosyjską agresję.

USA przyznały nowy pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości 800 mln dolarów. Dostawy obejmą 800 systemów obrony przeciwlotniczej Stinger; 2 tys. rakietowych zestawów przeciwpancernych Javelin, 1 tys. lekkich dział przeciwpancernych, 6 tys. granatników przeciwpancernych AT-4, 100 taktycznych bezzałogowych statków powietrznych; 5 śmigłowców Mi-17, 5 tys. karabinów automatycznych, 1 tys. pistoletów, 400 karabinów maszynowych i 400 strzelb gładkolufowych, ponad 20 mln nabojów do broni strzeleckiej, granatów i pocisków moździerzowych; 25 tys. zestawów kamizelek kuloodpornych; a także 25 tys. hełmów. USA nadal będą przekazywać dane wywiadowcze z rozpoznania satelitarnego.

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze wydał orzeczenie, w którym nakazał Rosji wstrzymanie inwazji z powodu braku oznak „ludobójstwa” przeprowadzanego przez Ukrainę wobec rosyjskojęzycznych mieszkańców wschodniej części kraju, co było pretekstem Kremla do rozpoczęcia wojny. Jedynie dwóch (z Rosji i Chin) z piętnaściorga sędziów było przeciw. Zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych wykonanie wyroków Trybunału jest obowiązkowe, ale nie ma środków, aby je wyegzekwować.

Autorzy: Piotr Żochowski, Andrzej Wilk.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.