23 stycznia w, należącej do Grupy Kapitałowej Remontowa Holding S.A., stoczni Remontowa Shipbuilding S.A. w Gdańsku odbyła się uroczystość położenia stępki drugiego okrętu rozpoznania radioelektronicznego SIGINT (Signal Intelligence) projektu Delfin, dla którego wybrano imię Henryk Zygalski.

Zgodnie z tradycją, w trakcie uroczystości dokonano symbolicznego przyspawania pamiątkowego medalu do wręgi nr 44, będącej częścią sekcji dennej kadłuba (sekcja nr 501) w rejonie śródokręcia o masie 36,7 tony. Okręt, którego budowę zainaugurowano w listoadzie ub.r., otrzyma w przyszłości nazwę na cześć matematyka i kryptologa, pracownika radiokontrwywiadu wojskowego (Biuro Szyfrów Referat 4) Oddziału II Sztabu Głównego WP. Henryk Zygalski wraz z Jerzym Różyckim (patronem prototypowej jednostki proj. 107/1) oraz Marianem Rejewskim tworzyli zespół, który w styczniu 1933 roku złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Wkładem Zygalskiego było wynalezienie tzw. płacht Zygalskiego, czyli perforowanych arkuszy papieru, które pełniły rolę nośników pamięci. Wynalazek ten odegrał bardzo ważną rolę w całym procesie dekryptażu Enigmy.

Symboliczne przyspawanie pamiątkowego medalu do stępki, sekcji dennej. Fot. Marcin Chała

ORP Henryk Zygalski (numer burtowy 264, numer budowy 107/2) jest pierwszą seryjną, a zarazem ostatnią, jednostką tej klasy budowaną w ramach programu pk. Delfin. Pozyskane w ramach tego programu okręty mają przejąć od obecnie eksploatowanych okrętów (w stosunku 1:1) najważniejsze zadania związane z realizacją zadań rozpoznawczych. Palenie blach, z których zbudowano m.in. zaprezentowaną w dniu dzisiejszym sekcję, odbyło się dokładnie 69 dni temu, 15 listopada ubiegłego roku. Warto zauważyć że jest to okres krótszy niż w przypadku analogicznych wydarzeń związanych z prototypowym Jerzym Różyckim, wówczas wydarzenia te dzieliły trzy miesiące tj. 27 kwietnia i 27 lipca. W gdańskiej stoczni postępy prac przy pierwszej jednostce postępują sprawnie i obecnie gotowe są trzy bloki dziobowej części kadłuba oraz pojedyncze sekcje pozostałej części okrętu, co może wskazywać że niedługo może zacząć się proces ich scalania.

Grupa Okrętów Rozpoznawczych, 3. Flotylli Okrętów w Gdyni, dla której budowane są te okręty, to jedyny morski komponent Sił Zbrojnych RP zdolny do realizacji zadań szeroko pojętego wywiadu elektronicznego. Eksploatuje ona obecnie dwa okręty rozpoznawcze proj. 863: OORP Nawigator (262, w służbie od 17 lutego 1975 roku) oraz Hydrograf (263, w służbie od 8 maja 1976 roku). Jednostki te już od niemal 50 lat realizują swoje zadania na rzecz nie tylko Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ale i NATO. Mimo swojego wieku, dzięki regularnym modernizacjom nie ustępują one możliwościami innym, podobnym konstrukcjom na świecie. Niemniej opracowany w latach 70. projekt nie pozostawia już odpowiedniego zapasu wyporności i zasilania.

Umowę na budowę nowych okrętów SIGINT wygrał szwedzki koncern zbrojeniowy Saab Kockums AB, który zgodnie z jej zapisami odpowiedzialny za przekazanie gotowych okrętów stronie polskiej. Szwedzka firma dostarczy także najważniejsze wyposażenie w tym m.in. system dowodzenia oraz wszystkie systemy niezbędne do sprawnej realizacji powierzonych zadań. Zadaniem jakie Saab zlecił gdańskiej stoczni, jako podwykonawcy, jest budowa w pełni sprawnej platformy. Remontowa Shipbuilding S.A. odpowiedzialna jest także za realizację wszystkich koniecznych testów, w tym m.in. prób portowych HAT (Harbour Acceptance Trials) oraz morskich SAT (Sea Acceptance Trials). Ze względu na jedno biuro projektowe MMC Ship Design & Marine Consulting Ltd. z siedziba w Gdyni, które zaprojektowało zarówno szwedzki okręt rozpoznawczy Artemis (A 202, przekazany Svenska Marinen 15 listopada ubiegłego roku, jak i polskie bliźniaki, ich wygląd oraz zapewne gro rozwiązań technologicznych jest zbliżonych. Okręty rozpoznawcze, klasyfikowane oficjalnie jako SIGINT, to wysoce wyspecjalizowane platformy wyposażone w urządzenia i systemy umożliwiające prowadzenie rozpoznania w każdym niemal paśmie promieniowania elektromagnetycznego. W tym sygnałów sondujących stacji radiolokacyjnych w ramach ELINT (Electronic Intelligence) oraz łączności radiowej COMINT (Communication Intelligence). Wyposażenie pokładowe umożliwi także realizowanie rozpoznania obrazowego IMINT (Imagery intelligence). Poza pomiarami stricte „bojowymi” jakimi jest SIGINT, specjalistyczne wyposażenie oraz odpowiednio przeszkolona załoga umożliwi realizację także (w ograniczonym zakresie) zadań rozpoznania pomiarowo–badawczego MASINT (Measurement And Signature Intelligence).

Podpisany dokument, stanowiący poświadczenie odbytej uroczystości. Fot. Marcin Chała

Łączna wartość umowy na budowę dwóch wyspecjalizowanych okrętów rozpoznawczych wynosi około 620 mln EUR. Nowe okręty mają zacząć uzupełniać a następnie zastępować obecne jednostki, począwszy od drugiej połowy 2027 roku.

Ponieważ polskie Delfiny, jak już wspomniano, są pod różnymi względami zbliżone do Artemisa, istnieje duże prawdopodobieństwo, że ich wielkość również będzie podobna, stąd też z kronikarskiego obowiązku należy wspomnieć że szwedzka jednostka legitymuje się wypornością pełną ok 2200 ton przy wymiarach kadłuba 74,6×14,0×3,8 m. Jego układ napędowy skonfigurowany jest jako spalinowo-elektryczny z dwoma pędnikami azymutalnymi na rufie oraz dwoma sterami strumieniowymi na dziobie. Oficjalnie podawana prędkość maksymalna wynosić ma 14,4 węzłów (jednak jak pokazały próby morskie udało się ją nieznacznie, bo zaledwie o 0,3 węzła, przekroczyć).

Przyszły ORP Jerzy Różycki w budowie. Fot. Marcin Chała

O poziomie zaangażowania szwedzkiego koncernu zbrojeniowego w ten program, jak i inne, realizowane obecnie lub mogące w przyszłości być realizowane, na rzecz Polski, może świadczyć fakt, że tego samego dnia, co położenie stępki Zygalskiego, odbyło się uroczyste otwarcie nowego biura Saab w biurowcu C200 Office w pobliżu stoczni. W wydarzeniu tym zaszczyt miał uczestniczyć także przedstawiciel naszej redakcji.

Biuro firmy Saab Technologies Poland Sp. z o.o. w Gdańsku będzie odpowiedzialne za wsparcie realizacji projektu budowy dwóch okrętów SIGINT dla Marynarki Wojennej RP. Jego zadaniem będzie również wzmacnianie obecności Saab w Polsce.

Ponadto, nowe biuro przyczyni się do rozwoju współpracy przemysłowej z polskim partnerem w programie budowy okrętów SIGINT, czyli gdańską stocznią Remontowa Shipbuilding S.A. Obecnie firma Saab dysponuje już ośmioma placówkami w Polsce.