Obok kompleksowych, znanych i w pełni wzajemnie zintegrowanych zautomatyzowanych systemów zarządzania walką i łączności poziomów operacyjnego oraz taktycznego, Polacy produkują też jedyne tej klasy urządzenia końcowe. Są nimi np. militarne, wysokowydajne, odporne oraz stale rozwijane i sprawdzane (także w czasie eksploatacji) Komputerowe Terminale Taktyczne (KTT) - pisze dr inż. Łukasz Apiecionek, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Instytucie Informatyki, dyrektor Departamentu Innowacyjnych Technologii Informatycznych TELDAT.

Producentem tych urządzeń jest bydgoski TELDAT działający 25. rok na rynku obronnym i posiadający bogate doświadczenie oraz osiągnięcia w opracowywaniu, realizacji i utrzymaniu wojskowych rozwiązań ICT (informatyki i łączności). Wymienione terminale przeznaczone są dla aktualnych i perspektywicznych krajowych oraz zagranicznych programów i projektów obronnych. Są one wysoko oceniane przez zamawiających i wykorzystywane przez nich w wielu rozwiązaniach wojskowych (SpW). Urządzenia te przeznaczone są m.in. do wykorzystania w systemach zarządzania walką klasy: BMS i Żołnierza Spieszonego. Mogą być z powodzeniem eksploatowane w bardzo trudnych warunkach środowiskowych w różnego rodzaju platformach mobilnych (np. wozach: dowódczych i bojowych) oraz poza nimi.

Zobacz też: BMS Jaśmin - powód do dumy Teldatu

Szeroki wachlarz wersji wykonań

Zasadniczymi urządzeniami omawianej klasy, produkowanymi przez polskich inżynierów z Bydgoszczy są:

• Komputerowy Terminal Taktyczny L12” / L15” ARES, będący pierwszym i jedynym urządzeniem tego typu produkowanym w Polsce i niewykluczone, że za granicą. Jest on wyjątkowo odpornym laptopem militarnym. Przeznaczony jest do stacjonarnego lub mobilnego wykorzystania w trudnych warunkach środowiskowo-terenowych przez siły zbrojne lub inne służby publiczne. Może być również przystosowany do przetwarzania informacji niejawnych do klauzuli TAJNE / NATO SECRET włącznie;

Zobacz też: W WAT powstały dwa laboratoria rozwiązań JAŚMINa

• Komputerowe Terminale Taktyczne T15”-P / T12”-P / T10”-P / T8”-P, które również stanowią rodzinę innowacyjnych, militarnych, pokładowych terminali, w pełni przygotowanych do implementacji na dowolnej platformie mobilnej (np. w: transporterach, czołgach, innych pojazdach kołowych i gąsienicowych, jednostkach latających i pływających). Zaletą wszystkich wersji tych urządzeń jest to, że wyposażone są one w dedykowane adaptery montażowe / stacje dokujące, umożliwiające sprawną implementację i pracę w ww. obiektach mobilnych. Ponadto umożliwiają: wydajną, intuicyjną i efektywną pracę z wykorzystaniem bezprzewodowych środków łączności (WiFi, 4G/LTE, 5G, Bluetooth) oraz integrację z radiostacjami pokładowymi;

Zobacz też: Interoperacyjność to podstawa sojuszniczych działań - zapewnia ją SWD C3IS JAŚMIN

• Indywidualne Terminale Taktyczne T12” / T10” / T8” / T5” / T4”, które stanowią także wyjątkową rodzinę militarnych terminali, przeznaczonych dla żołnierzy spieszonych / ratowników, a także członków załóg, umożliwiając im mobilną realizację działań, m.in.: zadań operacyjnych/taktycznych, prowadzenie rozpoznania, wsparcie geolokalizacyjne oraz nowoczesną komunikację. Ich innowacyjna i ergonomiczna konstrukcja (łącząca w sobie funkcje oraz zalety urządzeń typu tablet, PDA oraz smartfon) umożliwia też: wydajną, intuicyjną i długotrwałą (wielogodzinną) pracę w terenie, z efektywnym wykorzystaniem bezprzewodowych środków łączności (WiFi, 4G/LTE, 5G i Bluetooth) oraz integrację z radiostacjami osobistymi.

Zobacz też: JAŚMIN bije kolejne rekordy

Nieograniczone możliwości wykorzystania

Wszystkie walory techniczne, innowacyjna architektura oraz ponadnormatywne parametry wydajnościowe i wytrzymałościowe omawianych militarnych terminali taktycznych, powodują, że mogą one być wykorzystane w niemal wszystkich aktualnych i perspektywicznych krajowych oraz zagranicznych programach i projektach obronnych, w zarządzaniu kryzysowym, a także przemyśle produkcyjno-usługowym, m.in. w:

• siłach zbrojnych (głównie do: implementacji w wozach dowodzenia, wozach bojowych, w tym transporterach opancerzonych, kołowych, gąsienicowych oraz czołgach, innych pojazdach, obiektach latających i pływających oraz zabezpieczenia potrzeb teleinformatycznych żołnierza spieszonego);
• służbach ratowniczych (Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczej Straży Pożarnej, państwowym ratownictwie medycznym, chemicznym, technicznym morskim, radiacyjnym);
• organizacjach ratowniczych (GOPR, TOPR, WOPR i PCK) oraz komercyjnych firmach ratowniczych;
• służbach specjalnych (np.: rozpoznawczo-kontrwywiadowczych, informacyjno-wywiadowczych oraz policyjno-prewencyjnych);
• służbach ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego (Policji, Straży Miejskiej / Gminnej, Służbie Ochrony Kolei, Służbie Leśnej oraz prywatnych agencjach ochrony);
• zaawansowanych aparaturach przemysłowych i medycznych, maszynach montażowych, przyrządach kontrolno-pomiarowych itp.

Zobacz też: TELDAT dwukrotnie uhonorowany, w tym tytułem Lidera Innowacyjności na Rzecz Bezpieczeństwa Państwa

Zaawansowane technologie i innowacyjna architektura

Rodzina prezentowanych militarnych terminali to również efekt zaawansowanego procesu / cyklu życia produktu, począwszy od koncepcji, analizy technologii, poprzez symulacje mechaniczne, prototypowanie, testowanie i certyfikowanie, kończąc na ich specjalistycznej produkcji oraz wdrażaniu.

Zobacz też: Trzynasty raz Systemy Zarządzania Walką i Łączności SPT JAŚMIN odniosły sukces podczas największego ćwiczenia interoperacyjności bojowej NATO CWIX 2020

Dzięki takiemu podejściu, przedmiotowe terminale charakteryzują się też głównie: elastyczną / modułową budową, możliwością dowolnej konfiguracji, implementacją najnowszych, najszybszych, najwydajniejszych i optymalnych podzespołów / komponentów elektronicznych (procesorów, pamięci i dysków), a także interfejsów i modułów komunikacyjnych (np. WiFi 2.4/5 GHz, 4G/LTE, 5G, Gigabit Ethernet, USB 3.0, Bluetooth 5.0, GPS, Galileo, GLONASS i BeiDou). Pozwala to na łatwe rozszerzanie funkcjonalności niniejszych terminali oraz ich sprawny serwis w całym okresie eksploatacji.

Zobacz też: Teldat ponownie uczestniczył w Bold Quest 18-2 i odniósł w nim sukces (zbiam.pl)

Ponadnormatywne parametry wydajnościowe i wytrzymałościowe

Wzmocnione panele dotykowe, odporność na wielokrotne upadki i wstrząsy, hermetyczność obudowy, duża wydajność oraz pojemność baterii, optymalne wykorzystanie i zarządzanie energią, a także wysokie parametry wytrzymałościowe (np. przy dużym obciążeniu i jednoczesnym wykonywaniu wielu procesów systemowych) to kolejne wybrane zalety wyróżniające omawiane terminale taktyczne na tle komercyjnych i innych tego typu rozwiązań. Najważniejszymi z tych parametrów są:

• działanie w warunkach środowiskowych o wilgotności nawet na poziomie 80%;
• możliwość natychmiastowego startu tych urządzeń w niskich temperaturach dochodzących nawet do -40°C;
• wysoka wydajność pracy procesorów w pełnym zakresie temperatury otoczenia;
• odporność na drgania sinusoidalne o częstotliwości od 12,5Hz do 50Hz z przeciążeniem do 5g w trzech płaszczyznach x/y/z;
• możliwość pracy we wszystkich strefach klimatycznych i środowiskowych;
• odporność na urazy mechaniczne oraz kurz i pył;
• możliwość zanurzenia i działania w wodzie na głębokości nawet większej niż 1 metr;

Zobacz też: Kolejny międzynarodowy laur dla C3IS JAŚMIN

Standardy militarne

Prezentowane terminale taktyczne są wykonane zgodnie z Normami Obronnymi: NO-06-A101, NO-06-A107, NO-06-A103 i NO-06-A200. Zaliczają się do urządzeń grup: N.7, N.8, N.10, N.11, N.12 i N.14. Potwierdzają to świadectwa i raporty z licznych, wielozakresowych badań tych urządzeń, przeprowadzanych w akredytowanych laboratoriach, m.in. w zakresie:

• odporności całkowitej na podwyższoną oraz obniżoną temperaturę pracy i otoczenia (od -50°C do +70°C);
• odporności na kondensacyjne osady atmosferyczne (szron i rosę);
• odporności mechanicznej (na drgania sinusoidalne i wielokrotne udary);
• poziomu emisji zaburzeń elektromagnetycznych, promieniowanych;
• wytrzymałości na upadki;
• hermetyczności (przy zanurzeniu w wodzie na głębokości 1m przez okres 2 godzin).

Zobacz też: System JAŚMIN - wielokrotnie sprawdzona jakość

Tempestowe możliwości

Omawiane terminale taktyczne posiadają możliwość przystosowania do przetwarzania informacji niejawnych do klauzuli TAJNE / NATO SECRET włącznie. Realizowane to jest poprzez spełnienie wymagania ZOBT-500A dla poziomu TPZU-2 (odpowiednik NATO SDIP-27 Level B), co w razie potrzeby może być potwierdzane certyfikatem ochrony elektromagnetycznej.

Zobacz też: Wreszcie wojsko będzie miało Węzły Teleinformatyczne

Wysoki potencjał badawczo-rozwojowy, laboratoryjno-testowy i produkcyjny

TELDAT posiada własną niezależną siedzibę ulokowaną w dużym kompleksie nowoczesnych obiektów. Zatrudnieni w niej są najwyższej klasy polscy inżynierowie z zakresu wojskowego ICT. Zespół ten jest 25. rok skrupulatnie budowany i intensywnie doskonalony w kraju i za granicą. Dysponuje on zaawansowaną, wysokospecjalistyczną i też ciągle doskonaloną infrastrukturą badawczo-testową, rozwojową, produkcyjną, wdrożeniową, serwisową i zabezpieczającą jego działania. Kadra ta i wspomniane nowoczesne wyposażenie skupione są głównie w departamentach: rozwoju i stosowania innowacyjnych technologii, produkcji, wdrożeń i utrzymania wyrobów oraz zapewnienia ich najwyższej jakości. Te piony organizacyjne posiadają do dyspozycji m.in.: zaawansowany wytwórczy park maszynowo-sprzętowy i narzędziowy (np. zautomatyzowaną linię produkcyjno-montażową), nowoczesne laboratoria badawczo-testowe (z niezbędną aparaturą badawczo-pomiarową, specjalnie zaprojektowanymi zestawami testującymi, zaawansowanymi komorami klimatycznymi i stołami wibracyjnymi). Właśnie ta wysokospecjalistyczna infrastruktura umożliwia wspomnianym inżynierom TELDAT projektowanie, prototypowanie, badanie i wielozakresowe testowanie terminali taktycznych i ich seryjną produkcję w finalnych i najbardziej doskonałych wersjach wykonań.

Zobacz też: TELDAT - realizacja umów w czasie pandemii COVID-19

Autor tekstu: dr inż. Łukasz Apiecionek, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Instytucie Informatyki, dyrektor Departamentu Innowacyjnych Technologii Informatycznych TELDAT

Zdjęcia: TELDAT