8 maja rosyjska agencja informacyjna Interfaks podała, że partia zmodernizowanych samolotów szturmowych Su-25SM3 trafiła w kwietniu do Południowego Okręgu Wojskowego. Samoloty rozpoczęły rutynowe loty 13 maja z lotniska Budionnowsk w Kraju Stawropolskim. Su-25SM3 to najgłębszy wariant modernizacji samolotów Su-25.

W bazie lotniczej Budionnowsk stacjonuje m.in. 368. Szturmowy Pułk Lotniczy, który będzie eksploatował nowo dostarczone Su-25SM3. Samoloty wyremontował i zmodernizował podmoskiewski 121. Lotniczy Zakład Remontowy (121 Awiacyonnyj Riemontnyj Zawod). Badania państwowe Su-25SM3 zakończyły się w 2016 r., a dostawy pierwszych zmodernizowanych samolotów rozpoczęły w 2017 r. Według aktualnych planów do standardu SM3 mają być zmodernizowane wszystkie używane Su-25, co oznacza co najmniej 200 sztuk. 17 lutego br. Ministerstwo Obrony FR informowało o pierwszych w tym roku Su-25SM3 przekazanych Południowemu Okręgowi Wojskowemu. Z powodu dużego zakresu unowocześnień Su-25SM3 zaczęto nazywać Supiergracz (Gracz, czyli gawron, to półoficjalny przydomek Su-25 w rosyjskim lotnictwie). Najważniejsze nowości wyposażenia Su-25SM3 (część z nich stopniowo wprowadzano w wersjach SM i SM2) obejmują: system celowniczo-nawigacyjny SWP-24-25, stację optoelektroniczną SOŁT-25 i system samoobrony Witiebsk-25.

Kabina Su-25SM3. Fot. Ivan Ivanov (@fighter_bomber_).

SWP-24-25 to przeznaczona do Su-25 wersja systemu SWP-24 Giefiest spółki Giefiest i T. Rdzeniem systemu SWP-24-25 jest komputer pokładowy SW-24 z oprogramowaniem sterującym TWN-K i system radionawigacji SRNS-24 oraz inne podsystemy, część z nich zależy od samolotu, na jakim SWP-24 jest zainstalowany (w WKS Rosji są to także zmodernizowane Su-24M2 z systemem SWP-24 i Tu-22M3/M3M z SWP-24-22). SWP-24 opracowano, aby skokowo podnieść dokładność wskazań pokładowego systemu radionawigacji (czyli w rezultacie dokładność wyjścia samolotu na cel) i kilkakrotnie podnieść celność użycia niekierowanych środków bojowych (npr-ów i bomb). W pierwszym przypadku SWP-24 (jego podsystem SRNS-24) wykorzystuje nadajnik systemu nawigacji satelitarnej systemu GLONASS. Dzięki temu dokładność wyjścia samolotu na cel do zrzutu bomb wynosi 15–20 m (w oryginalnym Su-25 pokładowy system nawigacji inercjalnej, bez wspomagania radionawigacją RSDN, umożliwiał wyjście na cel z błędem wynoszącym niecały 1% długości trasy lotu, co przy promieniu działania ok. 925 km dawało ok. 9,25 km). Łączy się z tym skokowy wzrost celności użycia uzbrojenia niekierowanego, za które de facto odpowiada teraz nie pilot, a SWP-24, wykorzystując współrzędne położenia celu i samolotu zapewniane przez GLONASS wraz z uwzględnieniem wartości ciśnienia atmosferycznego, wilgotności powietrza, siły i kierunku wiatru, prędkości samolotu i matematycznych modeli podwieszonego uzbrojenia. Na podstawie tych danych komputer pokładowy wylicza punkt trajektorii samolotu, w którym następuje automatyczny zrzut lub odpalenie uzbrojenia. SWP-24 umożliwia takie przeprowadzenie ataku nie tylko na wcześniej rozpoznane i zlokalizowane cele, ale również z uwzględnieniem zmieniającej się sytuacji taktycznej. W przypadku zrzutu bomb serii FAB-500, SWP-24 uzyskuje kołowy błąd trafienia rzędu 4–7 m z wysokości 5–6 km, co potwierdziło bojowe użycie samolotów z SWP-24 nad Syrią.

Ważnym uzupełnieniem awioniki Su-25SM3 jest cyfrowa stacja optoelektroniczna SOŁT-25 (Sistiema Opticzeskaja Łaziernaja Tiepłowizionnaja) dostarczana przez Krasnogorskij Zawod im. S.A. Zwieriewa. SOŁT-25 jest stabilizowana i dysponuje trzema kanałami: telewizyjnym, termowizyjnym i laserowym (funkcja dalmierza i podświetlacza celów). Obraz z SOŁT-25 wyświetlany jest na nowym wskaźniku HUD (ros. IŁS) typu SOI-U-25-2-1 w kabinie pilota. SOŁT-25 zapewnia wykrywanie, identyfikację i śledzenie celów powierzchniowych i powietrznych (o ograniczonej prędkości i wysokości lotu), zapewnia pomiar odległości i prędkości kątowej do nich, poszerza pole widzenia pilota. Działanie SOŁT-25 jest zautomatyzowane i sterowane programowo przez komputer pokładowy systemu SWP-24. SOŁT-25 zamontowano w miejscu stacji laserowej (dalmierza i podświetlacza) Klon-PS.

Przeżywalność Su-25SM3 w konfrontacji z nieprzyjacielskim OPL podnosi system Ł-370-K25 Witiebsk-25, którego centralną składową jest cyfrowa stacja zakłóceń aktywnych Ł-370-3SK25 (wg części źródeł oznaczona Ł-370-3S), przenoszona w dwóch podskrzydłowych zasobnikach w miejscu niegdyś używanych na Su-25 pocisków „powietrze–powietrze” serii R-60. Ł-370-3SK25 zastąpiła w tej roli stację Omul (materiał zdjęciowy pokazuje, że rozpowszechnioną na Su-25SM/SM2/SM3, chyba, że obie stacje wykorzystują tę samą obudowę), identycznie przenoszoną na wcześniejszych wariantach modernizowanych Su-25. Według oficjalnych danych Ł-370-3SK25 pokrywa zakres 4÷10 GHz (centymetrowe pasma C i X, wykorzystywane w stacjach radiolokacyjnych kierowania ogniem). Poza tym Witiebsk-25 składa się z czujników Zachwat wykrywających zbliżające się pociski rakietowe i wyrzutni UW-26M celów pozornych, stawiających zakłócenia w podczerwieni i radiolokacyjne. Stację Ł-370-3SK25 skonstruowała firma NII Ekran, część spółki Koncern Radioelektronnyje Tiechnołogii (KRET) – dostawcy całego Witiebska.