8 lutego amerykański Departament Obrony ujawnił informację o zawarciu umowy przez przedstawicielstwa US Navy i Japońskich Morskich Sił Samoobrony (JMSS) z amerykańską firmą Raytheon Intelligence & Space na produkcje i dostawę elementów systemu JPALS (Joint Precision Approach and Landing System).

Pieczę nad realizacją zamówienia na JPALS sprawować będzie amerykańska organizacja zajmująca się kwestiami bezpieczeństwa w trakcie prowadzenia operacji powietrznych ze szczególnym uwzględnieniem jej najtrudniejszego etapu - lądowania na pokładzie okrętu, czyli Naval Air Traffic Management Systems Program Office (PMA-213). JPALS to precyzyjny system naprowadzania wykorzystujący m.in. układ różnicowej nawigacji GPS (DGPS), a także szyfrowane połączenie pomiędzy systemami pokładowymi w samolocie oraz na okręcie. Dzięki temu pilot może wylądować w każdych warunkach hydrometeorologicznych.

Domyślnie system ten jest zintegrowany z samolotami Lockheed Martin F-35. JPALS jest aktualnie instalowany na wszystkich amerykańskich okrętach z ciągłym pokładem lotniczym. Pierwsze otrzymały go śmigłowcowce, na których instalowano go od 2016 roku (zapewniające bezpieczeństwo operacji z wykorzystaniem maszyn F-35B), a od 2021 roku znajduje się on na wyposażeniu superlotniskowców (F-35C). Zawarta de facto już w grudniu ubiegłego roku umowa o wartości 8,6 mln USD umożliwiła Japonii dołączenie do grupy krajów, na okrętach których ten system się znajdzie. Obecnie JPALS zainstalowany jest na brytyjskim lotniskowcu Queen Elizabeth (R 08) oraz na włoskim Cavour (550).

Prace instalacyjne systemu na pokładzie wybranego do tego celu śmigłowcowca Izumo (DDH 183) zostaną przeprowadzone w przyszłym roku. JMSS dysponuje łącznie czterema uniwersalnymi niszczycielami śmigłowcowymi (DDH), właściwie są śmigłowcowcami z ciągłym pokładem lotniczym. Dwa większe, wypierające 26 000 ton, należą do typu Izumo (Izumo DDH 183 i Kaga DDH 184 w służbie od 2015 roku), a dwa kolejne należące do typu Hyūga wypierają 19 000 ton (Hyūga DDH 181 i Ise DDH 182 w służbie od 2009 roku).

Warto pamiętać, że zgodnie z obecną interpretacją artykułu 9 japońskiej konstytucji (Nihon koku kenpō dai kyū-jō) kraj ten nie może posiadać uzbrojenia ofensywnego, w tym: międzykontynentalnych pocisków balistycznych, jakiegokolwiek innego uzbrojenia z głowicami atomowymi, klasycznych lotniskowców i samolotów bombowych.

18 grudnia 2018 roku japoński rząd zatwierdził koncepcję modernizacji obu jednostek typu Izumo do roli lekkich lotniskowców z zaokrętowaną grupą lotniczą składającą się z maksymalnie 28 samolotów V/STOL typu F-35B. Zdecydowano się podzielić to na dwa etapy, w pierwszym najważniejsze prace dotyczą wzmocnienia strukturalnego pokładu lotniczego, by wytrzymał obciążenie wynikające z przyjmowania samolotów, a także zwiększenia jego odporności na oddziaływanie gorących gazów silnikowych z lądujących maszyn. Ponadto zainstalowane mają zostać dodatkowe agregaty prądotwórcze, które zapewnią możliwość obsługi amerykańskich samolotów. Drugi etap obejmie m.in. modyfikację kształtu dziobowej części pokładu startowego. Obecnie okręty te mają kształt trapezoidalny, podczas gdy docelowo mają mieć kształt prostokątny, zwiększając tym samym bezpieczeństwo operowania Lightningów II z pokładu. W trakcie tej fazy zmodyfikowane zostaną także wewnętrzne pomieszczenia.

30 grudnia 2019 roku Ministerstwo Obrony Japonii (Bōei-shō) zatwierdziło budżet na 2020 rok, w którym ujęto stosowne środki na konwersję obu okrętów. W 2019 roku złożono także zamówienie na 42 samoloty F-35B. Prace przy pierwszej fazie modernizacji zainicjowano na prototypowym Izumo w 2020 roku w stoczni JMU (Japan Marine United) w Kure w prefekturze Hiroszima. Druga faza ma zostać rozpoczęta dopiero pod koniec 2024 roku. Kaga do stoczni na realizację pierwszej fazy modernizacji trafiła w 2022 roku. W odróżnieniu od Izumo zakres realizowanych prac został nieznacznie zwiększony, gdyż podczas 14 miesięcy, jakie okręt spędzi w stoczni, ukończone mają zostać wszystkie przedsięwzięcia związane z pokładem startowym. Tym samym druga faza, którą zaplanowano na marzec 2027 roku, obejmie jedynie pomieszczenia wewnętrzne. Mimo początkowych założeń nie zdecydowano się na dodanie na okrętach skoczni, przez co efektywność zaokrętowanych samolotów będzie mocno ograniczona. 3 października 2021 roku dwa należące do amerykańskiej piechoty morskiej samoloty F-35B, ze składu 242. Dywizjonu Myśliwskiego (VMFA), po raz pierwszy wylądowały (pionowo) na pokładzie Izumo, by następnie wystartować (poziomo). Była to pierwsza od 75 lat operacja lotnicza zrealizowana na pokładzie japońskiego okrętu przez samoloty bojowe.

Samolot Lockheed Martin F-35B z 242 VMFA ląduje na pokładzie Izumo 3 października 2021 roku. Fot. USMC

Przy wyporności pełnej 26 000 ton okręty typu Izumo legitymują się wymiarami 248x38x7,5 m. Dzięki napędowi skonfigurowanego w układzie COGAG z czterema turbinami gazowymi GE/IHI LM2500IEC o łącznej mocy 84 000 kW, jednostki te są w stanie rozpędzić się do prędkości 30 węzłów. Uzbrojenie stricte obronne składa się z dwóch systemów artyleryjskich Raytheon Mk15 Phalanx Block 1B oraz dwóch systemów rakietowych Raytheon SeaRAM. Załoga (w roli śmigłowcowca) składa się z 520 osób.