Co nowego w rosyjskich stoczniach i bazach WMF. Trwa budowa strategicznych okrętów podwodnych typu Boriej. Tymczasem, 30 września ub.r., do Wiluczinska na Kamczatce wszedł drugi w serii Alieksandr Niewskij. W czasie przejścia ze stoczni na Dalekiej Północy przebył on 4500 Mm po akwenach arktycznych.

Obecna dekada bez wątpienia jest okresem, w którym Wojenno-Morskoj Fłot Federacji Rosyjskiej wyraźnie odbudowuje swoją pozycję jednej z najsilniejszych flot na świecie. Przejawem tego jest m.in. budowa i wprowadzanie do służby nowych jednostek pływających, zarówno bojowych, jak i pomocniczych, co związane jest bezpośrednio z systematycznym zwiększaniem nakładów finansowych przeznaczanych na Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej, w tym również ich morski kontyngent. Skutkiem tego, na przestrzeni ostatnich pięciu lat, było „bombardowanie” informacjami o rozpoczęciach budów, wodowaniach, czy wprowadzeniach do służby kolejnych nowych okrętów. Artykuł przedstawia najważniejsze wydarzenia minionego roku związane z tym procesem.

Położenia stępek

Największymi i dysponującymi ogromnym potencjałem ofensywnym jednostkami, których stępki położono w 2015 r., były dwa atomowe okręty podwodne. 19 marca ub.r., w stoczni OAO PO Siewmasz w Siewierodwińsku, symbolicznie rozpoczęto budowę wielozadaniowego okrętu podwodnego Archangielsk. Jest to czwarty okręt powstający według zmodernizowanego proj. 885M Jasień-M. Według bazowego proj. 885 Jasień zbudowano jedynie prototypowy K-560 Siewierodwinsk, który służy w WMF od 17 czerwca 2014 r. Natomiast
18 grudnia 2015 r., w tej samej stoczni, położono stępkę okrętu uzbrojonego w strategiczne pociski balistyczne Impierator Alieksandr III. Jest on czwartą jednostką zmodyfikowanego proj. 955A Boriej-A. Łącznie ma powstać pięć okrętów tego typu, a stosowny kontrakt podpisano 28 maja 2012 r. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom, pod koniec 2015 r. położono stępkę jednego a nie dwóch Boriejów-A. Według dotychczas obowiązujących planów, w 2020 r. rosyjska flota miałaby dysponować ośmioma strategicznymi okrętami podwodnymi nowego pokolenia – trzema proj. 955 i pięcioma proj. 955A.
W kategorii jednostek eskortowych odnotować należy rozpoczęcie budowy trzech korwet rakietowych proj. 20380. Dwie z nich powstają w stoczni Siewiernaja Wierf` w Sankt Petersburgu. Są to: Rietiwyj i Strogij, których stępki położono 20 lutego, a do służby mają wejść w 2018 r. Trzecią jednostką tego typu, której budowę rozpoczęto w ub.r., jest Gieroj Rossijskoj Fiedieracyi Ałdar Czidienżapow, którego stępkę położono 22 lipca w stoczni Amurskij Sudostroitielnyj Zawod w dalekowschodnim Komsomolsku nad Amurem. Najważniejszy w tych wydarzeniach jest fakt powrotu do budowy korwet bazowego proj. 20380, z których cztery – zbudowane również przez Siewierną – służą we Flocie Bałtyckiej, a dwie z Komsomolska, przeznaczone dla Floty Oceanu Spokojnego, nadal znajdują się w budowie, zamiast zmodernizowanych i silniej uzbrojonych korwet proj. 20385. Jedynie dwie takie jednostki powstają we wspomnianej stoczni w Sankt Petersburgu, podczas gdy trzy lata temu informowano, że korwety proj. 20385 całkowicie zastąpią swoich poprzedników.
Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Po pierwsze, korwety proj. 20385 są bardziej skomplikowane techniczne, a tym samym dużo droższe od pierwowzorów. Pojawiły się nawet informacje o całkowitej rezygnacji z budowy korwet tego typu na rzecz nowych, proj. 20386. Na to dodatkowo nałożyły się międzynarodowe sankcje, które uniemożliwiły wyposażenie ich w niemieckie silniki wysokoprężne napędu głównego firmy MTU (Rolls-Royce Power Systems AG), zamiast których zamontowane zostaną krajowe silniki firmy OAO Kołomienskij Zawod z Kołomny. Wszystko to spowodowało, że prototypowa jednostka tego typu – Griemiaszczyj, której stępkę położono 1 lutego 2012 r., i która miała wejść do służby w ubiegłym roku, jak dotąd nie została nawet zwodowana. Obecnie planuje się, że stanie się to w 2017 r. Tak więc rozpoczęcie budowy trzech jednostek proj. 20380 może być „wyjściem awaryjnym”, pozwalającym na stosunkowo szybkie wprowadzenie do służby korwet sprawdzonego projektu.
Warty odnotowania jest fakt, że w 2015 r. nie rozpoczęto budowy żadnej fregaty projektów 22350 i 11356R. Bezdyskusyjnie związane jest to z kłopotami, jakie dosięgły te programy w wyniku rosyjskiej aneksji Krymu, ponieważ przeznaczone dla nich siłownie w całości powstawały na Ukrainie lub w dużej części składały się z komponentów tam produkowanych. Opanowanie budowy takich siłowni w Rosji wymaga czasu, tak więc, przynajmniej oficjalnie, nie przystąpiono do budowy piątej jednostki proj. 22350 – Admirał Jumaszew i szóstej proj. 11356 – Admirał Korniłow. W przypadku jednostek tego drugiego typu, systemy napędowe do trzech pierwszych okrętów zostały dostarczone jeszcze przed aneksją Krymu. Jednak jeżeli chodzi o jednostki drugiej serii, zakontraktowane 13 września 2011 r. – Admirał Butakow, którego stępkę położono 12 lipca 2013 r. i Admirał Istomin, budowany od 15 listopada 2013 r. – sprawa jest zdecydowanie bardziej skomplikowana. Po prostu po zajęciu Krymu, strona ukraińska nie ma zamiaru dostarczyć przeznaczonych dla nich siłowni. Spowodowało to wstrzymanie na wiosnę 2015 r. wszelkich prac przy tych fregatach, które jednak później wznowiono. Producentem turbin gazowych dla tych jednostek ma być ostatecznie NPO Saturn z Rybińska, zaś przekładni redukcyjnych PAO Zwiezda z Sankt Petersburga. Jednak ich dostaw nie należy się spodziewać wcześniej niż pod koniec 2017 r. i do tego czasu kadłuby dwóch najbardziej zaawansowanych w budowie fregat drugiej serii zostaną w najbliższym czasie doprowadzone do stanu umożliwiającego zwodowanie, aby zwolnić miejsce dla innych zamówień. Szybko znalazło to potwierdzenie w „cichym” wodowaniu 2 marca br., bez zamontowanych urządzeń siłowni, Admirała Butakowa.