Samoloty wielozadaniowe F-16 Jastrząb to dziś podstawowe wyposażenie lotnictwa bojowego Sił Powietrznych. Mamy na stanie 48 maszyn tego typu.
W czasie pokoju Siły Powietrzne zachowują zdolność do działania i są przygotowane do realizacji zadań bojowych, wydzielając część potencjału do pełnienia dyżurów w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO – NATINAMDS (NATO Integrated Air and Missile Defence System), w celu zapewnienia nienaruszalności przestrzeni powietrznej państwa i państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. Jednocześnie Siły Powietrzne stanowią podstawę organizowanego przez Dowódcę Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych Narodowego Systemu Obrony Powietrznej, służącego ochronie powietrznej granicy państwa i przeciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym z powietrza. Ponadto do zadań Sił Powietrznych należy utrzymanie stałych dyżurów ratowniczych w systemie poszukiwawczo-ratowniczym, utworzonym z sił i środków wydzielanych ze wszystkich rodzajów sił zbrojnych.
W czasie kryzysu Siły Powietrzne w pierwszej kolejności aktywują elementy systemu reagowania kryzysowego oraz podwyższają gotowość bojową sił i środków, stosownie do potrzeb i rysującego się zagrożenia. Jeżeli zagrożenie ma charakter niemilitarny (klęska żywiołowa, katastrofa ekologiczna, katastrofa przemysłowa lub inne negatywne zjawisko), to zadania realizowane przez Siły Powietrzne będą miały głównie charakter zabezpieczający, skupiający się na wsparciu zasadniczych zgrupowań sił ratowniczych. W tej sytuacji będą one zabezpieczać transport lotniczy, prowadzić rozpoznanie rejonów zainteresowania oraz organizować lotnicze porty przeładunkowe w których będzie odbierana zagraniczna pomoc humanitarna (jeżeli zaistnieje taka potrzeba).
W sytuacji, gdy zagrożenie ma militarny charakter zasadniczy wysiłek Sił Powietrznych będzie skupiony na wzmacnianiu Narodowego Systemu Obrony Powietrznej poprzez obniżenie dolnej granicy pola radiolokacyjnego i jej wzmocnienie na zagrożonym kierunku oraz w obszarze kryzysowym, wprowadzenie dodatkowych stanowisk bojowo-rozpoznawczych do dyżuru bojowego, wydzielenie dodatkowych sił lotnictwa do dyżuru bojowego, wprowadzenie do dyżuru sił i środków naziemnej obrony przeciwlotniczej oraz walki elektronicznej, wydzielenie dodatkowych sił do systemu ratownictwa lotniczego oraz przejęcie wojskowego nadzoru nad przestrzenią powietrzną.
W okresie wojny Siły Powietrzne realizować będą zadania ofensywnej i defensywnej walki przeciwko siłom powietrznym przeciwnika, osłabienia jego potencjału oraz prowadzić będą operacje wspierające siły lądowe, morskie i specjalne w operacjach na obszarze kraju lub poza nim.
Zgodnie z obowiązującym podziałem polskie Siły Powietrzne składają się z trzech rodzajów wojsk: Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych. Ponadto, w skład Sił Powietrznych wchodzą jednostki: walki elektronicznej, dowodzenia i łączności oraz jednostki szkolne i zabezpieczające. Powyższe jednostki podporządkowane są pod Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych (jednostki operacyjne i zabezpieczające) oraz Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych (jednostki dowodzenia).
Wojska Lotnicze Sił Powietrznych są najlepiej przystosowanym rodzajem wojsk do skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa państwa oraz do uczestniczenia w operacjach stabilizacyjnych, reagowania kryzysowego i wojennych zarówno narodowych, jak i sojuszniczych, na obszarze kraju i poza nim.
Uzbrojenie i wyposażenie Wojsk Lotniczych pozwala na zwalczanie obiektów powietrznych, naziemnych i nawodnych, a także na prowadzenie rozpoznania w ramach zadań wykonywanych przez Siły Zbrojne RP. Wojska Lotnicze realizują również zadania w systemie ratownictwa lotniczego oraz są głównym źródłem mobilności powietrznej dostarczanej elementom systemu bezpieczeństwa i obronności państwa. Struktura organizacyjna Wojsk Lotniczych wynika głównie z jego przeznaczenia, charakteru wykonywanych zadań bojowych, aktualnego stanu i właściwości taktyczno-technicznych sprzętu bojowego, zasad użycia oraz możliwości systemu dowodzenia. Wojska Lotnicze są zorganizowane w cztery związki taktyczne (1. i 2. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego, 3. Skrzydło Lotnictwa Transportowego i 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego) oraz oddziały bezpośrednio podporządkowane pod skrzydła lotnicze w postaci baz lotnictwa taktycznego, baz lotnictwa transportowego i baz lotnictwa szkolnego.
Wojska Obrony Przeciwlotniczej Sił Powietrznych stanowią integralny element Narodowego Systemu Obrony Powietrznej, w którym realizują zadania na rzecz systemu obronnego państwa, zwalczając środki rozpoznania i napadu powietrznego przeciwnika w ramach pełnienia dyżurów bojowych samodzielnie lub we współdziałaniu z lotnictwem oraz siłami i środkami obrony przeciwlotniczej Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej. W okresie pokoju Wojska Obrony Przeciwlotniczej realizują działalność szkoleniową, zapewniając utrzymanie gotowości bojowej do działań i sprawność sprzętu. W okresie kryzysu wykonują zadania mobilizacyjne, osiągając gotowość do działań. Natomiast w czasie konfliktu, Wojska Obrony Przeciwlotniczej realizują zadania bojowe w ramach Narodowego Systemu Obrony Powietrznej oraz Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO (NATINAMDS), organizują, stosownie do możliwości, osłonę strefową i obiektowo-strefową wojsk, a także ważnych obiektów i centrów administracyjno-gospodarczych państwa oraz potencjału bojowego Sił Powietrznych w strefie działań bojowych. Strukturę organizacyjną Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Powietrznych tworzy 3. Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej z dowództwem w Sochaczewie, z podporządkowanymi sześcioma dywizjonami rakietowymi OP oraz jednym dywizjonem zabezpieczenia OP.
Wojska Radiotechniczne Sił Powietrznych stanowią podstawę systemu rozpoznania radiolokacyjnego Sił Zbrojnych RP. Przeznaczone są do prowadzenia ciągłego rozpoznania radiolokacyjnego oraz radiolokacyjnego zabezpieczenia działań sił powietrznych, są one też elementem składowym sojuszniczego systemu rozpoznania radiolokacyjnego zasilając systemy dowodzenia NATO w informacje o sytuacji powietrznej nad terytorium Polski i w jej otoczeniu. Rozpoznanie radiolokacyjne realizowane jest poprzez ciągłą obserwację przestrzeni powietrznej, wykrywanie, śledzenie i identyfikację obiektów powietrznych wydzielonymi siłami i środkami Wojsk Radiotechnicznych oraz przekazywanie informacji do stanowisk dowodzenia obroną powietrzną w celu współtworzenia rozpoznanego obrazu sytuacji powietrznej (RAP – Recognised Air Picture – RAP). Radiolokacyjne zabezpieczenie działań bojowych sił powietrznych obejmuje zabezpieczenie działań bojowych Wojsk Lotniczych Sił Powietrznych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Powietrznych oraz jednostek walki elektronicznej.
Strukturę organizacyjną Wojsk Radiotechnicznych Sił Powietrznych tworzy 3. Brygada Radiotechniczna z dowództwem we Wrocławiu, z podległymi czterema batalionami radiotechnicznymi.
Po zmodernizowaniu 28 samolotów szkolenia podstawowego PZL-130 Orlik do wersji TC-II Advanced uzyskaliśmy nowoczesny system szkolenia pilotów bojowych odrzutowców.
Lotnictwo bojowe Sił Powietrznych tworzy sześć eskadr lotnictwa taktycznego, ale ich liczba ma wzrosnąć do 2035 r. do dziesięciu. Podstawę lotnictwa bojowego tworzą trzy eskadry samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-16 Jastrząb (mamy 48 samolotów tego typu, w tym: 36 jednomiejscowych F-16C i 12 dwumiejscowych F-16D), które mają przejść kompleksową modernizację w najbliższym czasie. Ma ona m.in. objąć wyposażenie F-16 Jastrząb w stację radiolokacyjną z anteną ze skanowaniem elektronicznym (AESA), nowy komputer misji, zmieniony system wyświetlania informacji w kabinie pilota i nowy system walki elektronicznej. Ponadto na pewno dostaną one nowe lotnicze środki bojowe, w tym: kierowane pociski rakietowe ,,powietrze-powietrze” AIM-120D AMRAAM o zasięgu maksymalnym zwiększonym ze 100 km do 160 km oraz uniwersalne, kierowane bomby lotnicze GBU-53/B StormBreaker (SDB II). Samoloty mają otrzymać również urządzenie Auto GCAS (Automatic Ground Collision Avoidance System), które ma chronić samolot przed zderzeniem z ziemią, na przyklad w sytuacji kiedy pilot straci przytomność ze względu na duże przeciążenia, występujące podczas dynamicznego manewrowania.
Samoloty wielozadaniowe F-16 Jastrząb, wprowadzone w polskim lotnictwie wojskowym do eksploatacji w pierwszej dekadzie XXI wieku, stanowią wyposażenie 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego (BLT) w Poznaniu-Krzesinach (dwie eskadry: 3. elt i 6. elt) oraz 32. BLT w Łasku (jedna eskadra: 10. elt). Jednostka w Łasku dodatkowo specjalizuje się w prowadzeniu rozpoznania powietrznego (dysponuje zasobnikami rozpoznania obrazowego DB-110). Obie bazy wyposażone w F-16 Jastrząb wchodzą w skład 2. Skrzydła Lotnictwa Taktycznego z dowództwem w Poznaniu.
Kolejne trzy eskadry lotnictwa taktycznego tworzą 1. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego z dowództwem w Świdwinie. Eskadry stacjonują w: 21. BLT w Świdwinie (samoloty myśliwsko-bombowe Su-22; 40. elt), 22. BLT w Malborku (samoloty myśliwskie MiG-29, 41. elt) i 23. BLT w Mińsku Mazowieckim (1. elt). Eskadra w tej ostatniej bazie jest w trakcie przezbrojenia z myśliwców MiG-29 na lekkie samoloty bojowe Korea Aerospace Industries FA-50 Fighting Eagle, których Polska zakupiła 48 sztuk. Dostawa FA-50 do Mińska Mazowieckiego ruszyła w lipcu bieżącego roku i do końca roku ma ich być dwanaście. Są to samoloty w tzw. wariancie przejściowym, w konfiguracji analogicznej do zamawianej przez Siły Powietrzne Republiki Korei.
Natomiast dostawy 36 samolotów FA-50PL skonfigurowanych zgodnie z dodatkowymi wymaganiami przedstawionymi przez polskie Siły Powietrzne rozpoczną się w 2025 i zakończą w 2028 roku. Zakup FA-50 to zasilenie potencjału naszego lotnictwa nowoczesnym sprzętem wojskowym, w bardzo wysokim stopniu zbieżnym z posiadanymi już samolotami wielozadaniowymi F-16 Jastrząb i zakupionymi w ostatnim czasie samolotami F-35A Lightning II. W Polsce planowana jest również budowa centrum serwisowego dla lekkich samolotów wielozadaniowych FA-50, z terminem uzyskania gotowości do działania w 2026 r. Zawarte ze stroną południowokoreańską umowy obejmują pakiet szkoleniowy (m.in. dostawę symulatorów lotu i misji), szkolenie pilotów (w 2023 r. – 8, w 2024 r. – 24) oraz personelu technicznego (w tym samym czasie) oraz pakiet logistyczny (w tym zapas części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych).
Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>
